โอวาทปาติโมกข์ (มาฆบูชารำลึก)

ตอบเมื่อ: 17 ก.พ.2008, 7:41 am

โอวาทปาติโมกข์คำโคลง

ขันตีความอดกลั้น............ เพียรเผา
กิเลสตัวมัวเมา................ ยั่วย้อม
ขจัดออกจากตัวเรา.......... ให้สิ้น
เพียรเผาอยู่พรั่งพร้อม.......... จึ่งยอด ดีงาม

ถามผู้รู้ตอบยอด.......... ของธรรม
คือนิพพานผสานนำ......... จิตยิ่ง
สงบสงัดอม- ............. ตะรส
สวยใสสะอาดพริ้ง.......... พิสุทธิ์พ้นทุกข์ภัย

ผู้ใดยังอยากยุ่ง............ รุกราน
เบียดเบียนเพียรประหาร........ ท่านทั่ว
ท่านนั้นบ่ควรขาน.......... เรียกบรรพชิตนา
เพราะจิตอมหิตกลั้ว.......... โหดร้าย สำแดง

ยังตะแบงเบ่งบี้.......... บีฑา
ผู้อื่นให้ลำบากกายา.......... จิตยั้ง
ผู้นั่นบ่ควรหา............ กล่าวเรียก-
สมญาสมณะตั้ง......... ให้เปื้อน ค่าสูง

หมายมุ่งละหลีกเว้น......... อกรณี
สิ่งชั่วทั้งปวงหนี.......... อย่าต้อง-
แตะตัวมั่วคลุกคลี.......... คลองบาป
รู้ว่าชั่วอย่าได้ข้อง............ เกี่ยวก้อย ชิดประสงค์

ดำรงตนอยู่พร้อม.......... ความดี
คุณธรรมมากมายมี........ พรั่งพร้อม
เพียรทำอำนวยดี........... สมชีพ
สมศักดิ์ศรีมนุษย์น้อม........ เหล่าเทพ ก็รักษา

มรรคาจิตนั้นต้อง.......... ผ่องใส
ผุดผ่องเป็นยองใย........ เพริศพริ้ง
เหนือดีเหนือชั่วใด........ ดอมโลก
เหนือโศกเหนือปลื้มยิ่ง........ สุดยอด มนุสสา

วาจายามเอ่ยตั้ง............ วาที
อย่ากล่าวร้ายโจมตี.......... ใส่ท่าน
คำหยาบอาบบัดสี........... ส่อเสียด
สับส่อคำข้อค้าน............ ยุแยก อย่าสนอง

ครรลองเลี้ยงชีพชอบ.......... อย่าพาล
เบียดเบียนเพียรสังหาร.......... ฉุดรั้ง
ชีพอื่นดื่นดาษดาร.............. ดอมโลก
มีค่าเท่าทั่วทั้ง..................... ดุจด้วย ชีพเดียว

กลมเกลียวเรียวร้อยร่วม.......... วินัย
สังวรระวังระไว.......................... กฎตั้ง
ร่วมหมู่ร่วมคณะใด................... กลมกล่อม
ดุจมาลาพิสุทธิยั้ง................... สอดด้าย สวยสลอน

ยามนอนยืนนั่งนั้น................... บำเพ็ญ
เลือกหามุมสงบเย็น................ พรักพร้อม
สันติสุขละทุกข์เข็ญ.............. ควรค่า
เพียรฝึกละจิตน้อม................. หลีกเว้น กิเลสหลอน

ตอนใดบริโภคซึ่ง................... อาหาร
ควรรู้จักประมาณ.................... มากน้อย
อย่าตะกละจนเกินการ.......... กว่าอิ่ม
หรือน้อยเกินกว่าน้อย.............. ก็ก่อโทษ ปริมาณ

การเพียรยกจิตตั้ง................. สู่สูง
วิริยะบำรุง............................... อย่าท้อ
ผ่องถ่ายเพียรจิตจูง.............. ให้ยิ่ง
บำเพ็ญพรตบ่ระย่อ............... เพื่อเข้า สู่ นิพพาน

สิริมงคล ๑๖/๐๒/๕๑

ตอบเมื่อ: 20 ก.พ.2008, 7:11 am

สาธุ...สาธุ...สาธุกับท่านสิริมงคลด้วยค่ะ

ขอคารวะกับทั้งสาระของเนื้อความ
และสุนทรีย์แห่งวรรณศิลป์ที่หมดจดงดงาม....ชั้นครู สาธุ

ตอบเมื่อ: 21 ก.พ.2008, 9:11 pm

ขอบคุณที่ชม ครับ คุณ กุหลาบสีชา
1. ขันติ คือ ความอดกลั้น เป็นเครื่องเผากิเลสที่ยอดเยี่ยมที่สุด
2. พระนิพพาน ผู้รู้ทั้งหลายกล่าวว่าเป็นยอด (เป็นเป้าหมายสูงสุดแห่งชีวิต)
3. ผู้ที่ฆ่าหรือทำร้ายคนอื่นอยู่ มิใช่บรรพชิต
4. ผู้เบียดเบียนคนอื่นอยู่ มิใช่สมณะ
5. ไม่ทำบาปทั้งปวง
6. ทำความดีให้พร้อม
7. ทำจิตของตนให้บริสุทธิ์ผ่องใส
8. ไม่ว่าร้ายคนอื่น
9. ไม่เบียดเบียนคนอื่น
10. เคร่งครัดในระเบียบข้อบังคับ
11. อยู่ในที่นั่งที่นอนอันสงัด
12. รู้จักประมาณในอาหารการกิน
13. ฝึกจิตให้มีสมาธิขั้นสูง

พระโอวาทนี้ จะเรียกว่าเป็นการปัจฉิมนิเทศ แก่คณะธรรมทูตที่สั่งไปเผยแผ่ครั้งแรก และเป็นปฐมนิเทศ แก่คณะที่สองที่จะส่งต่อไปก็ได้ เนื้อหาสรุปลงได้ 3-4 ประเด็น ดังนี้

1. เน้นถึงอุดมการณ์ของพระพุทธศาสนา คือ พระนิพพาน (ข้อ 2)

2. พูดถึงหลักการทั่วไปของพระพุทธศาสนา คือ ไม่ทำชั่ว, ทำดี, ทำใจให้ผ่องใส (ข้อ 5, 6, 7)

3. พูดถึงวิธีการเผยแผ่ คือให้ใช้ขันติ รู้จักประสานประโยชน์ ไม่ว่าร้ายเขา ไม่เบียดเบียนเขา (ข้อ 1, 3, 4, 8, 9, 10)

4. พูดถึงคุณสมบัติของผู้เผยแผ่ จะต้องเป็นคนเคร่งครัดในพระวินัย คือ มีศีล, มีความประพฤติดีงาม, อยู่เรียบง่าย, ชอบที่สงบสงัด, ไม่เห็นแก่กิน และฝึกจิตจนได้สมาธิขั้นสูง (ข้อ 10, 11, 12, 13)
(ส่วนหนึ่งของบทความ ท่านเสฐียนพงษ์ วรรณปก ครับ)

ตอบเมื่อ: 22 ก.พ.2008, 9:45 am