อันเนื่องใน “เวลาแห่งปีใหม่” : ท่านพุทธทาสภิกขุ

ตอบเมื่อ: 28 ธ.ค.2007, 4:37 pm

อันเนื่องใน “เวลาแห่งปีใหม่”
ท่านพุทธทาสภิกขุ

ณ บัดนี้ จะได้วิสัชชนาพระธรรมเทศนาของพระผู้มีพระภาคเจ้า
เพื่อเป็นเครื่องประดับสติปัญญา ส่งเสริม ศรัทธา ความเชื่อ
และวิริยะ ความพากเพียรของท่านทั้งหลาย ผู้เป็นพุทธบริษัท
ให้เจริญงอกงามในทางแห่งพระพุทธศาสนาของสมเด็จพระบรมศาสดา
อันเป็นที่พึ่งของสัตว์ทั้งหลาย

ธรรมเทศนาในวันนี้ เป็นธรรมเทศนาพิเศษ
ปรารภเหตุอันเป็นอภิลักขิตสมัย
กล่าวคือเป็นวันขึ้นปีใหม่ ซึ่งทานทั้งหลายก็ทราบกันดีอยู่แล้ว

ธรรมเทศนาในวันนี้จะได้แสดงโดยหัวข้อว่า

“อัปปะมัตตา นะ มิยยันติ เย ปะมัตตา ยะถา มะตา”

ซึ่งแปลว่า

“บุคคลผู้ไม่ประมาทแล้ว
ย่อมไม่ตายบุคคลผู้ประมาทแล้ว ย่อมเป็นเหมือนผู้ตายแล้ว” ดังนี้

โอกาสเช่นวันปีใหม่นี้ เป็นเรื่องเนื่องด้วยเวลา
ความสำคัญที่เกี่ยวกับเรานั้น
ก็ย่อมเกี่ยวกับความประมาทและความไม่ประมาท

เพราะว่าเวลาเป็นสิ่งที่ล่วงไปไม่อยู่ในอำนาจของผู้ใด
บุคคลผู้มีอะไรเกี่ยวข้องกันกับเวลา
ก็จำเป็นจะต้องประพฤติกระทำให้ถูกต้องให้ถูกต้องกับเรื่องของเวลา

ธรรมเทศนาเกี่ยวกับความไม่ประมาท
จึงเป็นเรื่องเกี่ยวกับเวลา
หรือว่าถ้ามีเรื่องเกี่ยวกับเวลาแล้ว
เราก็จะต้องพูดกันถึงเรื่องความไม่ประมาท
จึงจะสามารถเอาชนะสิ่งที่เรียกว่า “เวลา” นั้นได้

การเอาชนะเวลานั้น หมายความว่า
ไม่มีปัญหาหรือว่าความทุกข์ยากใดๆ เกิดขึ้นเกี่ยวกับเวลา
อย่างน้อยที่สุดก็เพราะว่า
เราได้สามารถทำสิ่งที่ควรจะทำให้สำเร็จลุล่วงไปทันแก่เวลา
ไม่มีปัญหาเกิดขึ้นเพราะเวลา

และถ้ามากกว่านั้น หรือมากถึงที่สุดแล้ว
ก็หมายความว่า เรามีจิตใจชนิดที่อยู่เหนืออำนาจของเวลา
เพราะเหตุว่าเราไม่ต้องการอะไร

สิ่งที่เรียกว่า “เวลา” นั้น
มันเกิดมีความหมาย หรือเกิดมีอำนาจขึ้นมาได้
ก็เพราะความต้องการของคนที่ต้องการสิ่งหนึ่งสิ่งใดอยู่
ถ้าเกิดไม่ต้องการอะไรขึ้นมาแล้ว
เวลาก็ไม่มีความหมายอะไร

อย่างพระอรหันต์เป็นผู้ไม่ต้องการอะไร
เราก็ไม่มีความหมายอะไร
ไม่ได้ต้องการที่จะมีชีวิตอยู่อย่างนี้
แล้วเวลาจะทำอะไรได้ ขอให้ลองคิดดูเถิด

สิ่งที่เรียกว่าเวลานั้นเล่า ก็เป็นของลมๆ แล้งๆ
แต่ว่ามันก็มีความสำคัญอย่างยิ่งสำหรับผู้ที่มีความต้องการ

มนุษย์รู้จักบัญญัติกฎเกณฑ์อันเกี่ยวกับเวลา
เช่นว่า เท่านั้นวัน เท่านั้นเดือน เท่านั้นปี เป็นต้น
ก็เพราะมีความเกี่ยวข้องกัน
สำหรับที่จะต้องรู้อะไรบางอย่างที่มนุษย์จำเป็นที่จะต้องรู้อันเกี่ยวกับเวลา

เช่นว่า อายุล่วงมาเท่าไหร่
และอีกประมาณสักเท่าไหร่จะต้องตาย อย่างนี้เป็นต้น

และการนับเวลาก็คือการเอาสิ่งที่เนื่องกันอยู่กับมนุษย์นั้นเองเป็นหลัก
เช่น ดวงอาทิตย์ ดวงจันทร์
หรือ โลกนี้มีความสัมพันธ์หมุนเวียนเปลี่ยนแปลงไปอย่างไร
เป็นรอบๆ อย่างไร
ก็เอาสิ่งนั้นแหละเป็นหลักเกณฑ์

ทีนี้เวลาก็บัญญัติขึ้นมา
จากฤดูฝน ฤดูหนาวฤดูแล้ง
ซึ่งผันแปรไปตามความเปลี่ยนแปลงของโลกของดวงอาทิตย์ ของดวงดาวต่างๆ
จึงทำให้เกิดความสัมพันธ์กันขึ้นในระหว่างมนุษย์กับสิ่งที่เรียกว่า เวลา
และสิ่งที่จะใช้เป็นกฎเกณฑ์สำหรับบัญญัติเวลานั้นๆ

ดังนั้นเราจะต้องทำกับมันให้ดีๆ อย่าให้มีปัญหาอะไรเกิดขึ้น
เพราะสิ่งเหล่านั้นจึงจะได้ไม่ทุกข์

การที่จะทำอะไรให้ดีๆ เกี่ยวกับเรื่องนี้
ก็คือ การทำจิตใจนั่นเอง
เราจะต้องทำจิตใจชนิดที่จะต้องไม่มีความทุกข์เพราะสิ่งเหล่านี้
โดยเฉพาะอย่างยิ่งเพราะสิ่งที่เรียกว่า “เวลา”

ตัวเวลาเองนั้น มันไม่รู้ไม่ชี้กันกับการบัญญัติของมนุษย์
แต่มนุษย์นั้น กลับต้องรู้ต้องชี้เพราะว่า
ตัวมีหน้าที่ที่จะต้องทำอะไรให้ทันแก่เวลา
หรืออย่างน้อยที่สุดก็ให้มันเป็นระเบียบสักหน่อย
มันจึงจะก้าวหน้าไปด้วยดี

เราจึงมีการทำอะไรๆ เกี่ยวกันกับเวลาที่เรียกว่า “วันปีใหม่”
เช่นวันนี้ ก็มีการตักบาตรปีใหม่
เพื่อเป็นการแสดงว่าขึ้นปีใหม่แล้ว
ก็ทำบุญเนื่องด้วยปีใหม่

ถ้าเราจะทำบุญเองด้วยปีใหม่
ก็ต้องให้มันมีความหมายเป็นพิเศษไปกว่าการทำบุญกันตามธรรมดา
การทำบุญในวันปีใหม่นี้
อย่างน้อยที่สุดก็ต้องทำด้วยความรู้สึกนึกคิดชนิดที่เป็นความไม่ประมาท
ที่ว่าได้ล่วงมาปีหนึ่งแล้ว ก็จะได้ทำให้ดีในปีต่อไป

สาธุ

(คัดลอกบางตอนมาจาก “พระธรรมเทศนาในวันปีใหม่ ที่ ๑ มกราคม ๒๕๑๔”
ณ สวนโมกขพลาราม ใน มาเลื่อนชั้นตัวเองกันเถิด โดย ท่านพุทธทาสภิกขุ

ตอบเมื่อ: 28 ธ.ค.2007, 4:47 pm

ทำดี....ดีแล้ว...เป็นพร
ท่านพุทธทาสภิกขุ

“...ทำดี ดีแล้ว เป็นพร ไม่ต้องอ้อนวอน
ขอพร กะใคร ให้กวน

พรที่ให้กัน ผันผวน เป็นเหมือนลมหวน
อวลไป อวลมา อย่าหลง

พรทำ ดีเอง มั่นคง วันคืนยืนยง
ซื่อตรง ต่อผู้ รู้ทำ

อยากรวยด้วยพร เพียรบำ - เพ็ญบุญ กุศลนำ
ให้ถูก ให้พอ ต่อตน

ทุกคน เกิดมา เป็นคน ชั่วดีมีจน
เป็นผล แห่งกรรม ทำเอง

ถือธรรมเชื่อกรรม ยำเกรง บาปชั่วกลัวเกรง
ทำแต่ กรรมดี ทวีพร...”

สาธุ

(ที่มา : ปางพระพุทธรูป : หัวข้อธรรมในคำกลอน โดย ท่านพุทธทาสภิกขุ,
พิมพ์ครั้งที่ ๔, ๒๕๔๗, หน้า ๑๖๕)

ตอบเมื่อ: 28 ธ.ค.2007, 5:25 pm

[ภาพจิตรกรรมพุทธศิลป์ “สลักธรรม” สร้างสรรค์โดย อาจารย์เฉลิมชัย โฆษิตพิพัฒน์]

ธรรมะสวัสดีปีใหม่ ๒๕๕๑ ค่ะทุกท่าน

ในโอกาสที่เป็น “เวลาแห่งปีใหม่” นี้
กุหลาบสีชา ขออาราธนาคุณพระศรีรัตนตรัย
และคุณครูบาอาจารย์ที่เคารพนับถือยิ่งทุกท่าน

รวมทั้งกำลังแห่งกุศลกรรมที่สั่งสมมา
ทั้งการทำทาน ถือศีล เจริญภาวนา ในทุกภพทุกชาติ

ได้โปรดดลบันดาลให้ทีมงานธรรมจักรทุกท่าน

(อาทิ ท่านสายลม ผู้ก่อตั้งเว็ปธรรมจักร
คุณสาวิกาน้อย/TU, คุณลูกโป่ง, คุณ I am, คุณทิดเสมา
และท่านอื่นๆ ที่มิได้เอ่ยนาม
รวมทั้งญาติธรรม กัลยาณมิตร และสาธุชนผู้ใฝ่ธรรมทุกท่าน
ที่แวะเวียนเข้ามาในชุมชนคนใฝ่ธรรมแห่งนี้)

จงมีความเจริญในธรรมยิ่งๆ ขึ้นไป
ประสบความสำเร็จในทุกสิ่งที่ปรารถนา
อันเนื่องมาจากสัมมาทิฏฐิ
เพื่อความเป็นไปในประโยชน์แห่งตน
และประโยชน์ของส่วนรวม

ขอให้ชีวิตมีความสว่างไสว และคมกล้า
ด้วย “สติ” และ “ปัญญา” สามารถรู้เท่าทัน
จนชนะกิเลสและฟันฝ่าอุปสรรค
ที่ผ่านเข้ามาในชีวิตได้โดยง่ายดาย

และที่สุด...ขอให้มีดวงตาเห็นธรรม
และได้ “บรรลุธรรม”
ตามที่ตนตั้งจิตปรารถนาต่อไปในอนาคต
ตามกาลอันควรด้วยเทอญ

สาธุ

อนึ่ง ในเวลาที่ผ่านมา หาก “กุหลาบสีชา”
ได้กระทำการใดใดอันเป็นการล่วงเกินทุกท่าน
ไม่ว่าจะด้วยกายกรรม วจีกรรม มโนกรรม
ทั้งด้วยเจตนา หรือรู้เท่าไม่ถึงการณ์

“กุหลาบสีชา” ขออภัยและขออโหสิกรรมมา ณ โอกาสด้วยนะคะ

เหนือสิ่งอื่นใด....ขอขอบคุณ www.dhammajak.net พื้นที่ธรรมแห่งนี้
ที่ให้โอกาส “กุหลาบสีชา” ได้สั่งสมมหากุศลในการสร้าง
“ธรรมทาน” ตลอดระยะเวลาเกือบ ๘ เดือน ที่ผ่านมานี้...

ขอบพระคุณยิ่งค่ะ สาธุ

พบกันหลังปีใหม่ ๒๕๕๑...นะคะ ยิ้มเห็นฟัน

ตอบเมื่อ: 29 ธ.ค.2007, 4:05 pm

...สาธุ สาธุ สาธุค่ะ...
อนุโมทนาทุกสิ่งดีดีที่คุณคุณกุหลาบสีชา..หมั่นทำ หมั่นสะสมมาแล้วด้วยดีนะคะ

สุขกาย สุขใจ มีดวงตาเห็นธรรมค่ะ

เจริญในธรรมยิ่งๆขึ้นไป

ธรรมะสวัสดีค่ะ