พระปฏิสัมภิทา 4 ต้องมีฤทธิ์ด้วยหรือไม่

ผู้เยี่ยมชม

มักมีการถกเถียงกันว่า พระอรหันต์ผู้ได้ปฏิสัมภิทา 4 จะต้องมีฤทธิ์อภิญญาด้วย และผู้บรรลุอรูปฌานจะต้องมีฤทธิ์หรือไม่ เป็นต้น

จึงได้ย่อการจำแนกประเภทพระอรหันต์ในลักษณะต่างๆ จากหนังสือ "ธรรมาธิบาย หลักธรรมในพระไตรปิฏก" มาให้ไว้พิจารณาดังนี้

(สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ทรงประมวลไว้ในหนังสือธรรมวิภาค ปริเฉทที่ 2 หน้า 41)

พระอรหันต์ 4

1 สุกขวิปัสสก

2 เตวิชโช

3 ฉฬภิญโญ

4 ปฏิสัมภิทัปปัตโต

(คัมภีร์ทั้งหลายนิยมจำแนกเป็น 2)

พระอรหันต์ 2

คือ 1 สุขวิปัสสก 2 สมถยานิก

และยังแบ่ง สมถยานิก เป็น 5 อย่าง คือ

1 ปัญญาวิมุตติ (หลุดพ้นด้วยปัญญา)

2 อุภโตภาควิมุตติ (หลุดพ้นทั้งสองส่วน คือได้ทั้งเจโตวิมุตติขั้นอรูปสมาบัติก่อน แล้วได้ปัญญาวิมุตติ)

3 เตวิชชะ

4 ฉฬภิญญะ

5 ปฏิสัมภิทาปัตตะ

และประมวลแล้วแบ่งพระอรหันต์เหลือ 2 คือ 1 ปัญญาวิมุติ 2 อุภโตภาควิมุตติ ซึ่งจำแนกรายละเอียดดังนี้

1 ปัญญาวิมุติ จำแนกรายละเอียด 3 ประเภท

ประเภทที่ 1 พระสุขวิปัสสัก (ผู้เจริญวิปัสสนาล้วน)

ประเภทที่ 2 พระปัญญาวิมุตติ ผ้ได้ฌาน 4 อย่างน้อยขั้นหนึ่งก่อน แล้วเจริญวิปัสสนาบรรลุอรหัตผล

ประเภทที่ 3 ปฏิสัมภิทัปปัตตะ ผู้บรรลุปฏิสัมภิทา 4 คือ ปัญญาแตกฉาน 4 ประการ (ประเภทปฏิสัมภิทา ที่ไม่จำต้องเป็นอุภโตภาควิมุตติ ตรงนี้น่าสนใจและน่าสังเกตมาก - อาคันตุก)

2 อุภโตภาควิมุตติ 4 ประเภท คือ

ประเภทที่ 1 พระอุภโตภาควิมุตติ ได้อรหันต์อรูปฌานหนึ่งขั้น แต่ไม่ได้โลกีย์อภิญญา โลกีย์วิชชา

ประเภทที่ 2 พระเตวิชชะ พระอรหันต์ที่ได้วิชชา 3

ประเภทที่ 3 พระฉฬภิญญะ พระอรหันต์ผู้ได้อภิญญาหก

ประเภทที่ 4 พระปฏิสัมภิทัปปัตตะ ประเภทที่ 4 นี้มีทั้งหมดได้ถึง 6 อย่าง คือ

(1) สุกขวิปัสสก ผู้เจริญวิปัสสนาล้วน

(2) ปัญญาวิมุตติ ผู้หลุดพ้นด้วยปัญญาที่นอกจากวิปัสสก(โปรดสังเกตว่าต่างกับข้อ (1) )

(3) อุภโตภาควิมุตติ หลุดพ้นทั้งสองส่วน

(4) เตวิชชะ ผู้ได้วิชชาสาม

(5) ฉฬภิญญะ ผู้ได้อภิญญาหก (6) ปฏิสัมภิทัปปัตตะ (ผู้บรรลุปฏิสัมภิทา 4)

ผู้เยี่ยมชม

สาธุครับ ท่านอาคันตุก

ผมได้ความรู้เพิ่มอีกแล้วครับ

ตอบเมื่อ: 03 พ.ย.2006, 12:08 am

ชีวิตเรา ชั่งสั้นหนัก