มิตรแท้ มิตรเทียม : พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต)

ตอบเมื่อ: 26 ก.ค.2008, 7:46 pm

คนที่จะคบหา (มิตรแท้ - มิตรเทียม)

การคบเพื่อนเป็นสิ่งสำคัญ มีผลต่อความเจริญก้าวหน้าและความเสื่อมของชีวิตอย่างมาก จึงควรทราบหลักธรรมที่เกี่ยวกับเรื่องมิตรที่เป็นข้อสำคัญๆไว้ จะแสดงเรื่องคนที่ควรคบกับคนที่ไม่ควรคบและหลักปฏิบัติต่อกันระหว่างมิตรสหายดังต่อไปนี้

ก.มิตรเทียม พึงรู้จักมิตรเทียม หรือศัตรูในร่างของมิตร (มิตรปฏิรูปก์) 4 ประเภทดังนี้

1. คนปอกลอก ขนเอาของเพื่อนไปถ่ายเดียว มี 4ลักษณะ
1 คิดเอาแต่ได้ฝ่ายเดียว
2 ยอมเสียน้อย โดยหวังจะเอาให้มาก
3 ตัวมีภัย จึงมาช่วยทำกิจของเพื่อน
4 คบเพื่อน เพราะเห็นแก่ประโยชน์

2. คนดีแต่พูด (วจีบรม) มีลักษณะ 4
1 ดีแต่ยกหมดของหมดแล้วมาปราศรัย
2 ดีแต่อ้างของยังไม่มีมาปราศรัย
3 สงเคราะห์ด้วยสิ่งที่หาประโยชน์มิได้
4 เมื่อเพื่อนมีกิจ อ้างแต่เหตุขัดข้อง

3. คนหัวประจบ (อนุปิยภาณี) มีลักษณะ 4
1 จะทำชั่วก็เออออ
2 จะทำดีก็เออออ
3 ต่อหน้าสรรเสริญ
4 ลับหลังนินทา

4. คนชวนฉิบหาย (อปายสหาย) มีลักษณะ 4
1 คอยเป็นเพื่อนดื่มน้ำเมา
2 คอยเป็นเพื่อนเที่ยวกลางคืน
3 คอยเป็นเพื่อนเที่ยวดูการเล่น
4 คอยเป็นเพื่อนไปเล่นการพนัน

ข. มิตรแท้ พึงรู้จักมิตรแท้ หรือมิตรด้วยใจจริง (สุหทมิตร) 4 ประเภทดังนี้

1. มิตรอุปการะ (อุปการก์) มีลักษณะ 4
1 เพื่อนประมาท ช่วยรักษาเพื่อน
2 เพื่อนประมาท ช่วยรักษาทรัพย์สินของเพื่อน
3 เมื่อมีภัย เป็นที่พึ่งพำนักได้
4 มีกิจจำเป็น ช่วยออกทรัพย์ให้เกินกว่าที่ออกปาก

2. มิตรร่วมสุขร่วมทุกข์ (สมานสุขทุกข์) มีลักษณะ 4
1 บอกความลับแก่เพื่อน
2 รักษาความลับของเพื่อน
3 มีภัยอันตรายไม่ละทิ้ง
4 แม้ชีวิตก็สละให้ได้

3. มิตรแนะนำประโยชน์ (อัตถักขายี) มีลักษณะ 4
1 จะทำชั่วเสียหาย คอยห้ามปรามไว้
2 แนะนำสนับสนุนให้ตั้งอยู่ในความดี
3 ให้ได้ฟังได้รู้สิ่งที่ไม่เคยได้รู้ได้ฟัง
4 บอกทางสุขทางสวรรค์ให้

4. มิตรที่มีใจรัก (อนุกัมปี) มีลักษณะ 4
1 เพื่อนมีทุกข์ พลอยไม่สบายใจ (ทุกข์ๆ ด้วย)
2 เพื่อนมีสุข พลอยแช่มชื่นยินดี (สุขๆ ด้วย)
3 เขาติเตียนเพื่อน ช่วยยับยั้งแก้ไข
4 เขาสรรเสริญเพื่อน ช่วยพูดเสริมสนับสนุน

ค. มิตรต่อมิตร พึงสงเคราะห์อนุเคราะห์กัน ตามหลักปฏิบัติในฐานะที่เป็นเสมือนทิศเบื้องซ้าย ดังนี้
- พึงปฏิบัติต่อมิตรสหาย ดังนี้
1 เผื่อแผ่แบ่งปัน
2. พูดจามีน้ำใจ
3 ช่วยเหลือเกื้อกูลกัน
4 มีตนเสมอ ร่วมสุขร่วมทุกข์ด้วย
5 ซื่อสัตย์จริงใจ

- มิตรสหายอนุเคราะห์ตอบ ดังนี้
1 เมื่อเพื่อนประมาท ช่วยรักษาป้องกัน
2 เมื่อเพื่อนประมาท ช่วยรัษาทรัพย์สมบัติของเพื่อน
3 ในคราวมีภัย เป็นที่พึ่งได้
4 ไม่ละทิ้งในยามทุกข์ยาก
5 นับถือตลอดถึงวงศ์ญาติของมิตร

จาก หนังสือธรรมนูญชิวิต พุทธจรยธรรมเพื่อชิวิตที่ดีงาม
ของ : พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต)

แลบลิ้น

ตอบเมื่อ: 28 ก.ค.2008, 4:54 pm

สาธุจ้า...คุณชาญวิทย์

ยิ้ม

ตอบเมื่อ: 16 ส.ค. 2008, 3:08 pm

ขอบคุณ ท่านชาญวิทย์ ที่นำบทความดี ๆ มาให้อ่านกัน
อนุโมทนาบุญด้วยค่ะ ขอให้เจริญในธรรมยิ่ง ๆ ขึ้นไป พุทโธ