บทบาทวรรณกรรมกับพุทธศาสนา (ส่วนหนึ่งวารสารธรรมดา)

ตอบเมื่อ: 17 ก.พ.2008, 12:24 pm

บทบาทวรรณกรรมกับพุทธศาสนา
โดย;สมาธิ
วรรณกรรมคือผลงานทางการเขียนที่จัดว่าทรงค่าทางการประพันธ์ ซึ่งต่างจากงานเขียนธรรมดา วรรณกรรมต้องใช้ศิลปะทางการประพันธ์ ท่วงทำนองการเขียนที่สละสวย เช่น นวนิยาย เรื่องสั้น
นักวิชาการได้จัดประเภทผลงานทางการเขียนไว้3ระดับคือ1 วรรณคดี 2วรรณกรรม และ3งานเขียน วรรณคดีนั้นทรงค่าทั้งรูปแบบ เนื้อหาและสำนวนการเขียน และเรื่องนั้นๆ ต้องทรงอยู่ไม่มีวันจางหายไป แม้เวลาจะผ่านไปกี่ยุคสมัยก็ตาม เช่น ขุนช้างขุนแผน รามเกียรติ์ เป็นต้น
ส่วนวรรณกรรมจัดเข้าประเภทที่เป็นนวนิยาย และเรื่องสั้น รวมถึงบทกวีด้วย ซึ่งผลงานเหล่านั้นเป็นเรื่องแต่งขึ้นอย่างมีศิลปะ ระดับที่3 คือประเภทงานเขียนคือข้อเขียนที่เป็นข้อมูลจริง เช่นสารคดี เรื่องความ บทความ เป็นต้น
กล่าวถึงงานเขียนทุกแขนงที่เกี่ยวเนื่องพุทธศาสนาก็มีมาช้านาน นับเป็นมรดกล้ำค่าด้านวรรณกรรมที่กล่าวถึงพระพุทธศาสนา ควรค่าแก่ศึกษาและรักษาไว้ มนุษย์สื่อสารกันได้ชัดเจนด้วยภาษา และวิถีชีวิตของคน สิ่งหนึ่งที่เกี่ยวเนื่องตลอดคือการอ่าน ทั้งอ่านเพื่อเรียนศึกษา และอ่านเพื่อความเพลิดเพลินบันเทิงใจ
งานเขียนที่ได้รับทั้งความเพลิดเพลิน และได้ทั้งความรู้ก็คือวรรณกรรม ผู้สร้างผลงานวรรณกรรมคือนักเขียน พวกเขาจะเพียรผลิตผลงานทางการเขียนออกสู่สายตานักอ่านอยู่อย่างสม่ำเสมอ ฉะนั้นอาชีพนักเขียน จึงเกิดขึ้นเป็นอาชีพหนึ่ง ขึ้นอยู่ที่ว่าเราเขียนเพื่อการตลาด(เงิน) หรือเขียนเพื่อให้คุณค่าแก่สังคม โดยผ่านชิ้นงานเขียน
เมืองไทย หากกล่าวถึงนักเขียนที่มีบทบาทเกี่ยวเนื่องกับพระพุทธศาสนานั้นนับว่ายังมีน้อย ส่วนมากสู้การตลาดไม่ไหว ต้องเขียนเอาใจผู้อ่าน เพื่อจะได้ขายดีและได้เงินมา ทว่าสิ่งหนึ่งที่น่าคิดก็คือเราจะเขียนอย่างไรซึ่งเขาได้อ่านเรื่องราวของพุทธศาสนาโดยได้รับความเพลิดเพลินไปด้วย
ที่เห็นโดดเด่นก็คือ นวนิยายเรื่อง “กามนิต”ที่แปลโดย เสฐียรโกเศศ-นาคะประทีป ซึ่งเป็นเรื่องราวของการนำพระสูตรในพระไตรปิฎกมาเป็นโครงเรื่อง แล้วนำมาแต่งเป็นเรื่องอย่างมีชั้นเชิงทางศิลปะการประพันธ์ และอีกเรื่องหนึ่งคือ ลีลาวดี ที่เขียนโดยธรรมโฆษ
“กามนิต”ได้รับคัดเลือกจากกระทรวงศึกษาธิการให้เป็นหนังสืออ่านนอกเวลาในโรงเรียน ระดับมัธยม แต่นวนิยายเรื่อง “กามนิต”เป็นวรรณกรรมทางพุทธศาสนาในนิกายมหายาน ประเทศไทยนับถือพุทธศาสนานิการเถรวาทหรือหินยานก็นับว่ายังขาดนักเขียนที่จะป้อนผลงานทางพุทธศาสนาสู่สายตานักอ่านในทางนี้
ถึงกระนั้นนักเขียนยุคปัจจุบัน(นับแต่พ.ศ.2500) ก็ยังพยายามแทรกปรัชญาและคำสอนทางพุทธศาสนาอยู่บ้าง เช่น “ดอกไม้สด”ผู้เขียนนวนิยายเรื่อง “ผู้ดี” หรืออีกคน “ทมยันตี” ราชินีนักเขียนนวนิยายรัก ก็พยายามจะแทรกคำสอนทางศาสนาเข้าไปในเนื้อหาของ นวนิยายบ้างเหมือนกัน
บทบาทของวรรณกรรมที่มีต่อพุทธศาสนาจึงมีความสำคัญมาก เพราะในขณะที่เราอ่านนวนิยาย เรื่องสั้น หรือบทกวี เราก็ได้ซึมซับเอาคำสอนของพุทธศาสนาเข้าสู่จิตอยู่อย่างไม่รู้ตัว
คอลัมน์นี้จึงเกี่ยวกับแวดวงวรรณกรรมอันผู้ใฝ่ธรรม หรือผู้ศรัทธาพุทธศาสนา อยากจะเขียนเรื่องราวธรรมะก็อาจเอาไว้ในกรณีศึกษารูปแบบการเขียนได้
ทางบรรณาธิการจึงจัดเนื้อหาเกี่ยวกับการเขียนมาให้อ่านกัน เพื่อเป็นประโยชน์สำหรับผู้อยากเขียน และต่อไปเราอาจมีนักเขียนชาวพุทธที่ถ่ายทอดธรรมผ่านผลงานการเขียนได้อย่างมีคุณภาพได้
ท่านใดมีปัญหาข้องใจ หรือมีความเห็นพูดคุยเกี่ยวกับวรรณกรรมก็ส่งมาได้จ๊ะ บรรณาธิการก็จะนำมาลงในคอลัมน์นี้ ..แล้วเจอกัน!