อายุสสธรรม หรือ อายุวัฒนธรรม 5 (ธรรมที่เกื้อกูลแก่อายุ หรือ ธรรมที่ส่งเสริมสุขภาพ, ธรรมที่ช่วยให้อายุยืน Ayussa - dhamma : things conducive to long life)
1.สัปปายการี (ทำสิ่งที่สบาย คือ เอื้อต่อชีวิต Sappayakan : to do what is suitable for oneself and favourable to ones health ; to act in accordance with the rules of hygiene)
2.สัปปายมัตตัญญู (รู้จักประมาณในสิ่งที่สบาย Sappaye mattannu : to be moderate even as to things suitable and favourable)
3.ปริณตโภชี (บริโภคสิ่งที่ย่อยง่าย เช่น เคียวให้ละเอียด Parinatabhoji : to eat food which is ripe or easy to digest)
4.กาลจารี (ประพฤติเหมาะในเรื่องเวลา เช่น รู้จักกาลเวลา ทำถูกเวลา ทำเป็นเวลา ทำพอเหมาะแก่เวลา เป็นต้น Kalacari : to behave oneself properly as regards time and the spending of time)
5.พรหมจารี (ถือพรหมจรรย์ ถึงจะเป็นคฤหัสถ์ก็รู้จักควบคุมกามารมณ์เว้นเมถุนบ้าง Brahmacari : to practise sexual abstinence)
กัลยาณมิตตตา
กัลยาณมิตตตา (ความมีกัลยาณมิตร คือ มีผู้แนะนำ สั่งสอน ที่ปรึกษา เพื่อนที่คบหา และบุคคลผู้แวดล้อมที่ดี, ความรู้จักเลือกเสวนากับบบุคคล หรือเข้าร่วมหมู่กับผู้ทรงคุณทรง ปัญญามีความสามารถ ซึ่งจะช่วยแวดล้อม สนับสนุนชักจูง ชี้ช่องทาง เป็นแบบอย่าง ตลอดจนเป็นเครื่องอุดหนุน เกื้อกูลแก่กัน ให้ดำเนินก้าวหน้าไปด้วยดี ในการศึกษาอบรม การครองชีวิต การประกอบกิจการ และธรรมปฏิบัติ, สิ่งแวดล้อมทางสังคมที่ดี Kalyanamittata : having good friend; good company; friendship with the lovely; favourable social environment) ข้อนี้เป็นองค์ประกอบภายนอก (external factor; environmental factor)