ปรินิพพาน คืออะไร

ผู้เยี่ยมชม

ปรินิพพาน หมายถึงอะไร

ตอบเมื่อ: 02 ก.ค.2006, 2:17 am

คือ การดับกิเลสตัณหาได้โดยสิ้นเชิง พ้นความทุกข์ทั้งปวง ไม่ต้องกลับมาเวียนว่ายตายเกิดอีก

ผู้เยี่ยมชม

แล้วใครเข้าถึงปรินิพพาน เข้าอย่างไร ถึงอย่างไร อะไรเข้า อะไรถึง

ผู้เยี่ยมชม

อ้างอิงจาก:

แล้วใครเข้าถึงปรินิพพาน เข้าอย่างไร ถึงอย่างไร อะไรเข้า อะไรถึง

การที่วิญญาณของพระอรหันต์ไม่มีการเกิดอีกต่อไป (ปรินิพพาน) ก็เพราะหมดสิ้นเหตุปัจจัยในการเกิดใหม่ คือ อวิชชาได้หมดไป จึงไม่มีการกระทำกรรม เมื่อสิ้นการกระทำกรรม รูปนามจึงดับลง วงจรแห่งการเกิดภพชาติจึงสิ้นสุดลง

ในพระพุทธศาสนาปัญญาเกิดขึ้นได้โดยการปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐาน เมื่อ อวิชชาหมดไปวิญญาณก็จะเป็นอิสระ หลุดพ้นจากความยึดมั่นถือมั่นแห่งโลกิยธรรมทั้งหลาย จึงมองเห็นสิ่งทั้งหลายตามความเป็นจริง ดังนั้นในกรณีนี้ ปัญญาคือผู้เข้าถึงพระนิพพาน

ผู้เยี่ยมชม

ปัญญาเข้าถึง หมายถึงปัญญาที่เกิดขึ้นนั้นไปอยู่ในนิพพานหรือ? หรือว่าอย่างไรเรียกว่าเข้าถึง ถามอย่างนี้ถามได้ไหม ซึ้ง

ผู้เยี่ยมชม

อ้างอิงจาก:

ปัญญาเข้าถึง หมายถึงปัญญาที่เกิดขึ้นนั้นไปอยู่ในนิพพานหรือ? หรือว่าอย่างไรเรียกว่าเข้าถึง ถามอย่างนี้ถามได้ไหม

ปัญญาเข้าถึงในที่นี้หมายถึง ปัญญาที่เห็นโลกตามความเป็นจริง และกำจัดกิเลสต่าง ๆ ให้เป็นสมุจเฉทได้โดยสิ้นเชิง

ผู้เยี่ยมชม

ปัญญาเข้าถึงนิพพาน ปัญญาเห็นโลกตามความเป็นเจริง ปัญญากำจัดกิเลสโดยหมดสิ้นไม่เหลือ

เป็นปัญญาอย่างเดียวกัน หรือปัญญาคนละอย่าง ?

เป็นปัญญาเกิดคราวเดียวพร้อมกัน หรือปัญญาเกิดคนละคราวไม่พร้อมกัน?

ตอบเมื่อ: 03 ก.ค.2006, 8:20 pm

อ้างอิงจาก:

ปัญญาเข้าถึงนิพพาน ปัญญาเห็นโลกตามความเป็นเจริง ปัญญากำจัดกิเลสโดยหมดสิ้นไม่เหลือ เป็นปัญญาอย่างเดียวกัน หรือปัญญาคนละอย่าง ?
เป็นปัญญาเกิดคราวเดียวพร้อมกัน หรือปัญญาเกิดคนละคราวไม่พร้อมกัน?

ปัญญาในที่นี้หมายถึงปัญญาในโลกุตตรจิตเป็นปัญญาอย่างเดียวกัน

เป็นปัญญาที่เกิดขึ้นทีละขณะ แต่ต่อเนื่องกัน

ผู้เยี่ยมชม

โลกุตรจิตนี่เป็น มรรคจิต หรือผลจิต

ผู้เยี่ยมชม

อ้างอิงจาก:

โลกุตรจิตนี่เป็น มรรคจิต หรือผลจิต

โลกุตตรจิตมีความหมายว่าเป็นจิตที่กำลังประหารและประหารแล้วซึ่งกิเลส หมายความว่าโลกุตตรจิตหรือ มัคคจิตนั้นกำลังทำการประหารกิเลสอยู่

โลกุตตรวิบากจิตหรือผลจิต เป็นจิตที่เสวยผลที่มัคคจิตได้ประหารกิเลสนั้นแล้ว เป็นการประหารได้อย่างเด็ดขาด อันทำให้กิเลสนั้นๆ หมดสิ้นสูญเชื้อไปโดยสิ้นเชิง จนไม่สามารถที่จะเกิดมาก่อความเศร้าหมอง เร่าร้อนอีกต่อไปได้เลย

ผู้เยี่ยมชม

เมื่อมัคคจิตเกิดขึ้นและดับแล้ว ผลจิตก็จะเกิดติดต่อกันในทันทีทันใดนั้นเอง โดยไม่มีระหว่างคั่น คือไม่มีจิตใดมาคั่นเลย ดังนั้นจึงเรียกมัคคจิตว่า อกาลิโก เพราะเป็นเหตุให้ผลจิตเกิดขึ้นในปัจจุบันทันที ไม่ต้องรอกาลรอเวลาเลย

ผู้เยี่ยมชม

เมื่อโลกุตรจิตดังกล่าวเป็นมรรคจิต ทำไมจึงกล่าวว่าปัญญาที่เป็นมรรคจิตที่เกิดต่อเนื่องกันหลายขณะ เหตุใดไม่กล่าวว่าเป็นปัญญาที่เกิดขึ้นนั้นเกิดขึ้นในขณะจิตเดียว

ผู้เยี่ยมชม

อ้างอิงจาก:

เมื่อโลกุตรจิตดังกล่าวเป็นมรรคจิต ทำไมจึงกล่าวว่าปัญญาที่เป็นมรรคจิตที่เกิดต่อเนื่องกันหลายขณะ เหตุใดไม่กล่าวว่าเป็นปัญญาที่เกิดขึ้นนั้นเกิดขึ้นในขณะจิตเดียว

การประหารกิเลศได้อย่างเด็ดขาด ไม่สามารถทำการประหารได้ภายในขณะจิตเดียว เพราะว่ากิเลศมีมายมายเหลือเกิน

กิเลส คือ ธรรมที่เศร้าหมองและเร่าร้อน เมื่อกิเลสเกิดพร้อมกับจิตใดหรือประกอบกับจิตใดแล้ว ก็ทำให้จิตนั้นเศร้า หมองและเร่าร้อนไปด้วย กิเลสนี้ประกอบเฉพาะอกุศลจิตเท่านั้น ดังนั้นการประหารกิเลสก็เท่ากับประหารอกุศลจิตนั่นเอง

ผู้เยี่ยมชม

เมื่ออรหัตมรรคเกิดขึ้น ชื่อว่าโลกุตรจิตประหารกิเลสหรือไม่

หรือว่ายังมีโลกุตรจิตอื่นที่ประหารกิเลส

ถ้ามีโลกุตรจิตอื่น คืออะไร หรือเป็นอย่างอื่น

ผู้เยี่ยมชม

โลกุตตรกุศลจิต หรืออีกนัยหนึ่งเรียกว่า มัคคจิต เป็นจิตที่กำลังพ้นจากโลก เป็นจิตที่กำลังประหารกิเลส มีจำนวน ๔ ดวง คือ

๑. โสดาปัตติมัคคจิต
๒. สกทาคามิมัคคจิต
๓. อนาคามิมัคคจิต
๔. อรหันตตมัคคจิต

โลกุตตรวิบากจิต หรืออีกนัยหนึ่งเรียกว่า ผลจิต เป็นจิตที่เป็นผลแห่งโลกุตตรกุศลจิต
เป็นจิตที่พ้นแล้วจากโลก เป็นจิตที่ได้ประหารแล้วซึ่งกิเลสเป็นสมุจเฉทปหาน

เมื่อมัคคจิตเกิดขึ้นและดับแล้ว ผลจิตก็จะเกิดติดต่อกันในทันทีทันใดนั้นเอง โดยไม่มีระหว่างคั่น คือไม่มีจิตใดมาคั่นเลย ดังนั้นจึงเรียกมัคคจิตว่า อกาลิโก เพราะเป็นเหตุให้ผลจิตเกิดขึ้นในปัจจุบันทันที ไม่ต้องรอกาลรอเวลาเลย ผลจิตมีจำนวน ๔ ดวง คือ

๑. โสดาปัตติผลจิต
๒. สกทาคามิผลจิต
๓. อนาคามิผลจิต
๔. อรหัตตผลจิต

โสดาปัตติมัคคจิต คู่กับ โสดาปัตติผลจิต

สกทาคามิมัคคจิต คู่กับ สกทาคามิผลจิต

อนาคามิมัคคจิต คู่กับ อนาคามิผลจิต

อรหัตตมัคคจิต คู่กับ อรหัตตผลจิต

คัดมาบางส่วน คู่มือการศึกษา จิตปรมัตถ พระอภิธัมมัตถสังคหะ ปริจเฉทที่๑

ผู้เยี่ยมชม

ปัญญาเข้าถึงในที่นี้หมายถึง ปัญญาที่เห็นโลกตามความเป็นจริง และกำจัดกิเลสต่าง ๆ ให้เป็นสมุจเฉทได้โดยสิ้นเชิง

เมื่อปัญญาเป็นสมุจเฉท ดังที่อ้างนั้น อ้างว่าเป็นโลกุตรจิตด้วย แสดงว่าโลกุตรจิตอื่น เช่น โสดาปัตติมรรค สกทาคามิมรรค อนาคามิมรรค ก็ไม่เป็นปัญญาสมุจเฉท

ดังนั้นมีแต่อรหัตมรรค เป็นปัญญาสมุจเฉท ทำไมจึงกล่าวว่าปัญญานั้นเกิดหลายขณะจิตเล่า

ผู้เยี่ยมชม

อ้างอิงจาก:

ปัญญาเข้าถึงในที่นี้หมายถึง ปัญญาที่เห็นโลกตามความเป็นจริง และกำจัดกิเลสต่าง ๆ ให้เป็นสมุจเฉทได้โดยสิ้นเชิง

เมื่อปัญญาเป็นสมุจเฉท ดังที่อ้างนั้น อ้างว่าเป็นโลกุตรจิตด้วย แสดงว่าโลกุตรจิตอื่น เช่น โสดาปัตติมรรค สกทาคามิมรรค อนาคามิมรรค ก็ไม่เป็นปัญญาสมุจเฉท

ดังนั้นมีแต่อรหัตมรรค เป็นปัญญาสมุจเฉท ทำไมจึงกล่าวว่าปัญญานั้นเกิดหลายขณะจิตเล่า

ผมเริ่มสับสนกับคำตอบที่ผมตอบในกระทู้นี้แล้วละครับ

จากการทบทวนคำตอบที่ผมตอบไปผมมีข้อผิดพลาดอยู่

ตอบคำถามไม่รอบคอบ เพราะปัญญาเป็นเจตสิก ส่วน โลกุตรจิตเป็นจิต

และที่ผมเข้าใจว่า มัคคจิต เกิดขึ้นหลายขณะเพราะผมคิดว่ากิเลสมีมากมาย

ขอบคุณผู้ตั้งคำถามทุกท่าน ครับ สาธุ

เชิญท่านผู้รู้ที่ผ่านมากรุณาไขความกระจ่างด้วยครับ ผมสับสนจริง ๆ ครับ

ผู้เยี่ยมชม

ความจริงแล้วเป็นคำตอบที่ตอบยาก

ทั้งนี้เพราะการถามมุ่งเจาะจงมากขึ้น บางทีเราไม่นึกว่าตอบพลาด นึกว่าน่าจะถูก เมื่อถามเจาะจงลงไปให้เห็นจึงรู้ว่า บางทีคำถามนั้นยังไม่ควรตอบ หรือควรถามผู้ถามก่อนว่าจะให้ตอบในส่วนไหนให้ชัด

โดยเฉพาะการเห็นนิพพาน การเข้าถึง อาจต้องค้นคว้าว่าเข้าถึงอย่างไร เพราะเป็นเรื่องชัดและละเอียด

แต่ที่ตอบมานั้นถือว่าตอบได้ดีแล้ว แต่ถ้าผู้ถามถามลึกลงไปๆ ก็จะกำหนดกรอบแคบเรื่อยๆ ให้อยู่อย่างเจาะจงเพื่อให้ความจริงปรากฏ

ผู้เยี่ยมชม

มรรคจิต เป็นเหตุทำให้เกิดผลจิต เมื่อเกิดผลจิตแล้ว จึงเข้าถึงนิพพาน ปัญหาก็คือว่าผู้ถามถามว่าอะไรเข้าถึง

คำถามนี่เหมือนกับถามว่า เห็น หรือรู้นิพพานได้ยังไง ซึ่งก็น่าจะรู้ด้วยมนายตนะ

ถ้าถูกถามในลักษณะนี้จะตอบยังไง ยิ้มเห็นฟัน

ตอบเมื่อ: 25 ก.ค.2006, 6:37 am

ลองดูนิพาน2ประเภทของพระอรหันต์ตามที่ท่านผู้รู้ท่านประมวลไว้น่ะครับ

จาก พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต)

สอุปาทิเสสนิพพาน นิพพานยังมีอุปาทิเหลือ,
ดับกิเลสแต่ยังมีเบญจขันธ์เหลือ คือ นิพพานของพระอรหันต์ผู้ยังมีชีวิตอยู่,
นิพพานในแง่ที่เป็นภาวะดับกิเลส คือ โลภะ โทสะ โมหะ;
เทียบ อนุปาทิเสสนิพพาน

http://84000.org/tipitaka/dic/v_seek.php?text=สอุปาทิเสสนิพพาน

อนุปาทิเสสนิพพาน นิพพานไม่มีอุปาทิเหลือ,
ดับกิเลสไม่มีเบญจขันธ์เหลือ คือ สิ้นทั้งกิเลสและชีวิต หมายถึง พระอรหันต์สิ้นชีวิต,
นิพพานในแง่ที่เป็นภาวะดับภพ;
เทียบ สอุปาทิเสสนิพพาน

http://84000.org/tipitaka/dic/v_seek.php?text=อนุปาทิเสสนิพพาน

จาก มหาปรินิพพานสูตร

http://larndham.net/cgi-bin/stshow.pl?book=10&lstart=1888&lend=3915&word1=พระอนุรุทธ&word2=อนุปาทิเสสนิพพาน

“……..อานนท์ ในกาลทั้งสองกายของตถาคตย่อมบริสุทธิ์ ฉวีวรรณผุดผ่องยิ่งนัก
ในกาลทั้งสองเป็นไฉน คือ
ในราตรีที่ตถาคตตรัสรู้อนุตตรสัมมาสัมโพธิญาณ ๑
ในราตรีที่ตถาคตปรินิพพานด้วยอนุปาทิเสสนิพพานธาตุ ๑
ในกาลทั้งสองนี้แล กายของตถาคตย่อมบริสุทธิ์ฉวีวรรณผุดผ่องยิ่งนัก
ดูกรอานนท์ ในปัจฉิมยามแห่งราตรีวันนี้แล ความปรินิพพานของตถาคตจักมีในระหว่างไม้สาละทั้งคู่ ในสาลวันอันเป็นที่แวะพักของมัลลกษัตริย์ทั้งหลาย ในเมืองกุสินารา ……”

และเคยอ่านเจอกรณีที่พระอนุรุทธเถระท่านกล่าวว่า “……จักนิพพาน ด้วยอนุปาทิเสสนิพพานธาตุ…..”

จาก http://larndham.net/cgi-bin/stshow.pl?book=26&lstart=7834&lend=7898&word1=พระอนุรุทธ&word2=อนุปาทิเสสนิพพาน

“…….เราได้ทำคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าเสร็จแล้วปลงภาระอันหนักลงได้แล้ว ถอนตัณหาเครื่องนำไปสู่ภพขึ้นได้แล้วเป็นผู้ไม่มีอาสวะ จักนิพพานด้วยอนุปาทิเสสนิพพานธาตุ ภายใต้พุ่มกอไม้ไผ่ใกล้บ้านเวฬุวคามแห่งแคว้นวัชชี……”