เหตุที่ “เจดีย์พิพิธภัณฑ์หลวงปู่หลุย จันทสาโร” ตั้งอยู่ในวัดป่าสุทธาวาส จ.สกลนคร ที่เดียวกับเจดีย์พิพิธภัณฑ์อัฐบริขารของหลวงปู่มั่น ภูริทัตโต แทนที่จะเป็นวัดถ้ำผาบิ้ง ต.นาแก อ.วังสะพุง จ.เลย ที่ท่านเคยเป็นเจ้าอาวาสนั้น สืบเนื่องจากในสมัยหนึ่งเมื่อ พ.ศ.2488 หลวงปู่หลุยได้สร้าง “วัดป่าบ้านหนองผือ” (ปัจจุบันชื่อว่า วัดป่าภูริทัตถิราวาส) ต.นาใน อ.พรรณานิคม จ.สกลนคร ถวายแก่หลวงปู่มั่นผู้เป็นครูบาอาจารย์ และหลวงปู่มั่นได้จำพรรษาในช่วงบั้นปลายชีวิตนานถึง 5 พรรษา

วัดป่าบ้านหนองผือ (วัดป่าภูริทัตถิราวาส) ถือเป็นศูนย์กลางสำคัญในการศึกษาปฏิบัติธรรมของพระธุดงคกรรมฐาน จึงเป็นอานิสงส์ของหลวงปู่หลุยที่ได้สร้างวัดถวายหลวงปู่มั่น ครั้นเมื่อหลวงปู่หลุยมรณภาพ เมื่อวันที่ 25 ธันวาคม พ.ศ.2532 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานเพลิงศพ แล้วมีพระราชกระแสว่า “ควรสร้างเจดีย์ที่วัดป่าสุทธาวาส อำเภอเมืองสกลนคร จังหวัดสกลนคร ที่วัดนี้มีอัฐิธาตุของท่านพระอาจารย์มั่น ภูริทัตตเถระ ท่านจะได้อยู่ใกล้กัน”

เจดีย์พิพิธภัณฑ์หลวงปู่หลุย มีชื่อเป็นทางการว่า “จันทสารเจติยานุสรณ์” เพื่อเป็นสถานที่บรรจุอัฐิธาตุของท่าน เจดีย์นี้ได้รับพระราชทานพระมหากรุณาธิคุณจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงร่างเป็นต้นแบบพระราชทาน เป็นรูปเจดีย์ที่มีลักษณะเรียบง่ายและได้สัดส่วนงดงาม แบ่งออกเป็น 3 ส่วนคือ

ส่วนเรือนยอด ทำเป็นรูปทรงดอกบัวเหลี่ยม

ส่วนเรือนเจดีย์ ทำเป็นรูปทรงระฆังคว่ำ 2 ชั้น ชั้นแรกทำเป็นซุ้มทางเข้าภายใน 3 ทาง ภายในจัดแสดงเครื่องอัฐบริขารและเครื่องใช้ต่างๆ และมีรูปปั้นหุ่นขี้ผึ้งขนาดเท่าองค์จริงของหลวงปู่หลุยประดิษฐานอยู่ เบื้องหน้าของรูปปั้นมีตู้กระจกทรงปิรามิดบรรจุพระอัฐิธาตุของหลวงปู่

ส่วนฐาน ที่ยกพื้นสูงรองรับองค์เจดีย์นั้น ทำเป็นห้องแสดงนิทรรศการเรื่องโลกมืดด้วยอวิชชา, พระสัมมาสัมพุทธเจ้าอุบัติในโลก, อริยสัจสี่, พระพุทธดำรัสตรัสสั่ง, พระสังคายนาครั้งที่ 1, พระเถระประกาศพระศาสนา, คณะสงฆ์ไทยฝ่ายธรรมยุต และมีภาพของหลวงปู่เสาร์ กันตสีโล, หลวงปู่มั่น ภูริทัตโต และหลวงปู่หลุย จันทสาโร

เจดีย์พิพิธภัณฑ์หลวงปู่หลุย จันทสาโร เปิดให้เข้าชมทุกวันโดยไม่เสียค่าใช้จ่ายใดๆ ทั้งสิ้น