... บางคนแรงในทางปัญญา สมาธิพอเป็นฐานไม่มาก
คล้ายๆ กับว่านั่งสมาธิ ไม่ค่อยสงบ ชอบมีความปรุงแต่ง
มีความคิดและมีปัญญาชักเรื่องนั้นมาพิจารณา ชักเรื่องนี้มาพิจารณา
ลงสู่ความสงบก็เห็นความถูกต้อง

อันนั้นจะได้มีกำลังกว่าสมาธิ อันนี้จริง ของบางคนเป็นอย่างนั้น
แม้จะยืน เดิน นั่ง นอน ก็ตาม ความตรัสรู้ธรรมะนั้นไม่แน่นอน
จะเป็นอิริยาบถใดก็ได้ ยืนก็ได้ เดินก็ได้ นั่งก็ได้ นอนก็ได้
อันนี้แหละ ผู้แรงด้วยปัญญา

เป็นผู้มีปัญญาสามารถที่จะไม่เกี่ยวข้องกับสมาธิมากก็ได้
ถ้าพูดกันง่ายๆ ปัญญาเห็นเลย เห็นไปเลยก็ละไปเลย สงบไปเลย
ได้ความสบาย เพราะอันนั้นมันเห็นชัด
มันเห็นจริงเชื่อมั่น ยืนยันเป็นพยานตนเองได้

นี่จริตของบางคนเป็นไปอย่างนี้ แต่จะอย่างไรก็ช่างมัน
ก็ต้องทำลายความเห็นผิดออก
เหลือแต่ความสงบ มันก็จะลงไปสู่จุดอันเดียวกัน

บางคนปัญญาน้อย นั่งสมาธิได้ง่าย สงบ สงบเร็วที่สุด ไว แต่ไม่ค่อยมีปัญญา
ไม่ทันกิเลสทั้งหลาย ไม่รู้เรื่องกิเลสทั้งหลาย แก้ปัญหาไม่ค่อยได้
พระโยคาวจรเจ้าผู้ปฏิบัติมีสองหน้าอย่างนี้ ก็คู่กันเรื่อยไป

แต่ปัญญาหรือวิปัสสนากับสมถะมันก็ทิ้งกันไม่ได้
คาบเกี่ยวกันไปเรื่อยๆ อย่างนี้ ...

การทำจิตให้สงบ หลวงปู่ชา สุภัทโท