การเจริญสติในชีวิตประจำวัน เรื่องนี้เป็นเรื่องหัวใจของการปฏิบัติธรรมทีเดียว พวกเราเวลาคิดถึงการปฏิบัติธรรมนะ เราจะวาดภาพว่า ต้องไปนั่งสมาธิ ต้องไปเดินจงกรม จะทำอะไรก็ต้องไม่เหมือนมนุษย์ธรรมดา ต้องช้าๆ ต้องนุ่มนวล ต้องช้าๆ ค่อยๆขยับ ยกตัวอย่างจะเดินก็ต้องช้าๆนะ จะทำอะไรทุกอย่างต้องช้าๆ แล้วจะเรียกว่าเป็นการปฏิบัติธรรม นั่งก็ต้องหลับตา ถึงจะเรียกว่าปฏิบัติธรรม นั่งลืมตาก็ไม่ได้ ต้องนั่งในท่านี้ด้วย ต้องเดินในท่านี้ด้วย ถึงจะเรียกว่าการปฏิบัติ

ในความเป็นจริงการปฏิบัติธรรมไม่ได้เป็นอย่างนั้นหรอก การปฏิบัติธรรมจริงๆคือการมีสติ เมื่อไรมีสติเมื่อนั้นมีการปฏิบัตินะ มีความเพียร เมื่อไรขาดสติ เมื่อนั้นขาดการปฏิบัติ ขาดความเพียร เพราะฉะนั้นหลวงปู่มั่นท่านสอนไว้ดีมากเลย ท่านบอกว่า ทำสมาธิมาก เนิ่นช้า พิจารณามาก ฟุ้งซ่าน หัวใจสำคัญของการปฏิบัติเนี่ย คือการเจริญสติในชีวิตประจำวัน

การเจริญสติในชีวิตประจำวันก็ไม่ได้หมายความว่าเราจะต้องไม่นั่งสมาธิ ไม่เดินจงกรม ไม่ทำในรูปแบบ ไม่ใช่ อาศัยการทำในรูปแบบในเบื้องต้นนี้เอง เป็นการฝึกให้เกิดสติ เมื่อมีสติแล้ว เราเอาสติมาใช้ในชีวิตประจำวัน คนไหนเจริญสติในชีวิตประจำวันไม่ได้เนี่ย โอกาสที่จะบรรลุมรรคผลนิพพานในชีวิตนี้นะ ยังห่างไกลเหลือเกิน

ยากมากที่คนคนหนึ่งจะมี สติที่แท้จริง แต่ไม่ยากที่คนที่มีสติที่แท้จริงแล้ว จะบรรลุมรรคผลนิพพานในชีวิตนี้ มรรค ผล นิพพาน มีจริง

"พวกเราเวลาคิดถึงการปฏิบัติธรรมนะ เราจะวาดภาพว่า ต้องไปนั่งสมาธิ ต้องไปเดินจงกรม จะทำอะไรก็ต้องไม่เหมือนมนุษย์ธรรมดา ต้องช้าๆ ต้องนุ่มนวล ต้องช้าๆ ค่อยๆขยับ ยกตัวอย่างจะเดินก็ต้องช้าๆนะ จะทำอะไรทุกอย่างต้องช้าๆ แล้วจะเรียกว่าเป็นการปฏิบัติธรรม นั่งก็ต้องหลับตา ถึงจะเรียกว่าปฏิบัติธรรม นั่งลืมตาก็ไม่ได้ ต้องนั่งในท่านี้ด้วย ต้องเดินในท่านี้ด้วย ถึงจะเรียกว่าการปฏิบัติ"


บุคคลที่มีความยึดติดเหนียวแน่น ชอบกล่าวทำนองเดียวกับคุณวังโพธิฯ เหตุเพราะ ทำได้แบบไหน จะพูดหรืออธิบายได้แค่แบบที่ตัวเองทำอยู่ และมีการยึดติดในรูปแบบ

ใครจะเดินเร็วหรือเดินช้าหรือเดินแบบไหนๆก็ตาม จะยืน จะนอน หรือนั่ง หรือทำในรูปแบบอื่นๆ จะลืมตาทำ หรือหลับตาทำก็ตาม จะมีคำบริกรรมหรือไม่มีคำบริกรรมก็ตาม หรือไม่ว่าจะทำในรูปแบบอื่นๆก็ตาม ที่อาจจะแตกต่าง ผิดแผกแหวกแนว ไปจากคนอื่นๆก็ตาม

ทุกๆคนสร้างเหตุมาแตกต่างกันไป เหตุหรือรูปแบบของการปฏิบัติก็เหมือนกัน ย่อมแตกต่างกันไปตามเหตุปัจจัยที่มีอยู่ และที่กำลังสร้างขึ้นมาใหม่

รูปแบบของการปฏิบัติ ไม่มีกฏเกณฑ์ตายตัว ใครจะปฏิบัติแบบไหน นั่นก็เหตุของคนๆนั้น แต่เพราะความไม่รู้ที่ยังมีอยู่ เป็นเหตุให้กล่าวเพ่งโทษการปฏิบัติของผู้อื่น ดังเช่นคำที่กล่าวมานั้น


"หลวงปู่มั่นท่านสอนไว้ดีมากเลย ท่านบอกว่า ถ้าเราทำสมาธิมาก จะเนิ่นช้า"


ดีหรือไม่ดี ล้วนเกิดจากความถูกใจกับไม่ถูกใจเท่านั้น แต่ตามความเป็นจริง เป็นเรื่องเหตุของคนๆนั้น

ยึดติดกับครูบาฯมากไป ต้องดูด้วยว่า ท่านพูดกับใคร ที่ไหน อย่างไร คนๆนั้นมีสภาวะอะไรอยู่ ไม่ใช่ไปหยิบยกคำพูดบางส่วนของท่านมาพูด เพื่อสนับสนนุคำพูดหรือตามความเข้าใจของตัวเอง ที่คิดเข้าข้างว่าสิ่งที่ตัวเองรู้แล้วนั้น มันถูกต้อง




"ใครจะเจริญสติในชีวิตประจำวันได้ คนไหนเจริญสติในชีวิตประจำวันไม่ได้เนี่ย โอกาสที่จะบรรลุมรรคผลนิพพานในชีวิตนี้นะ ยังห่างไกลเหลือเกิน"


ทุกอย่างไม่เที่ยงนะ ไปยึดมั่นถือมั่นอะไรไม่ได้ เป็นเรื่องของเหตุปัจจัยที่มีอยู่ ดูเรื่องขององคุมาลเป็นตัวอย่าง เหตุมี ผลย่อมมี



"มันยากมากเลยที่คนๆ หนึ่งจะมีสติขึ้นมา สติที่แท้จริง แต่ไม่ยากเลยที่คนที่มีสติที่แท้จริงแล้ว จะบรรลุมรรคผลนิพพานในชีวิตนี้ มรรค ผล นิพพาน มีจริง"


ไม่ใช่เรื่องยากหรือง่าย ขึ้นอยู่กับเหตุปัจจัยของคนๆนั้นต่างหาก


สิ่งที่ผู้เขียน เขียนลงไปนั้น เป็นมุมมองอีกหนึ่งมุมมอง ส่วนใครที่มีมุมมองแตกต่างออกไปอีก อันนี้ก็เหตุของแต่ละคน

โบราณว่า ช้าๆ ได้พร้า สอง เล่มงาม แต่ถ้าใครจะถือ น้ำขึ้นให้รีบตัก ก้ตามใจ


ผมว่าโดยปกติคนเราก้ห่างไกลนิพพานอยู่แล้ว อย่าว่าแต่ผ้ที่ตั้งใจปฏิบัิติเลย

นิพพาน


เมื่อยึดติดบัญญัติ นิพพานย่อมห่างไกล

คำว่า ไกลหรือใกล้ เป็นเพียงสำนวนของผู้พูด รู้แค่ไหน พูดหรืออธิบายได้แค่นั้น

นิพพาน ที่เป็นสภาวะที่แท้จริง ไม่ใช่เรื่องยากที่จะทำให้เกิดขึ้น


นิพพาน ไม่ใช่ความดับกิเลส


นิพพานที่แท้จริง คือ ความดับภพ ดับเหตุแห่งการเกิด ได้แก่ ดับภพชาติในปัจจุบัน ๑ ดับภพชาติในวัฏฏสงสาร ๑

เราๆท่านๆทั้งหลาย ตราบใดที่ยังมีลมหายใจ นั่นคือ ยังมีโอกาสในการสร้างเหตุการดับภพชาติปัจจุบันได้


นิพพานที่นี่ เดี๋ยวนี้ คือ ดับเหตุของการเกิดภพชาติปัจจุบัน หรือปัจจุบัน ขณะนี่แหละ

อาจจะยากที่คนคนหนึ่งจะมี สติที่แท้จริง แต่ไม่ยากที่คนที่มีสติที่แท้จริงแล้ว จะบรรลุมรรคผลนิพพานในชีวิตนี้ มรรค ผล นิพพาน มีจริง