คนตัดไม้กับสุนัขจิ้งจอก

คนตัดไม้พาสุนัขจิ้งจอกเข้าไปซ่อนที่ข้างกระท่อม เมื่อถูกขอความช่วยเหลือ

พวกล่าสัตว์จูงหมาล่าเนื้อมาถึงก็ถามคนตัดไม้ว่าเห็น สุนัขจิ้งจอกหรือไม่

"ไม่เห็นเลยเพื่อนเอ๋ย"

คนตัดไม้ปฏิเสธเเต่ก็ชี้นิ้วไปทางข้างกระท่อม

พวกล่าสัตว์ไม่เข้าใจสัญญาณบอกใบ้นั้นจึงพากัน กลับไป

สุนัขจิ้งจอกรออยู่อีกสักครู่ก็ออกมาจากที่ซ่อนเเล้ววิ่ง ผ่านหน้าคนตัดไม้ไป คนตัดไม้จึงร้องขึ้นว่า

"ข้าช่วยชีวิตเจ้าไว้ เจ้าไม่ขอบคุณเข้าเลยหรือ"

"ลิ้นของเจ้าไม่ตรงเหมือนนิ้วของเจ้าเลยนะจะให ้ขอบใจได้อย่างไร"

สุนัขจิ้งจอกกล่าวเเล้วก็วิ่งเข้าป่าไป



คนไม่ซื่อ ย่อมไม่มีผู้ใดนับถือ

คนหาปลากับพราน

วันหนึ่งคนหาปลาเดินสวนกับนายพรานเเละเห็นว่านายพราน มีเนื้อสัตว์มากมายจึงถามว่า

"ท่านพรานป่า ข้าขอเอาปลาเเลกกับเนื้อสัตว์บ้างได้หรือไม่"

นายพรานเห็นคนหาปลามีปลาหลายตัวก็นึกอยากจะลองกิน เนื้อปลา

วันต่อๆ มาคนหาปลากับพรานก็นัดพบเพื่อเเลกเปลี่ยนอาหารกัน ทุกวัน

จนกระทั่งวันหนึ่งคนหาปลาก็เอ่ยขึ้นว่า

"ท่านยังอยากจะเเลกเนื้อกับปลาอยู่หรือไม่"

นายพรานก็ตอบว่าตนเริ่มเบื่อปลาเเละอยากกินเนื้อดังเดิมเเล้ว

ทั้งสองจึงตกลงเลิกเเลกเปลี่ยนอาหารกันอีกต่อไป



คนเรามักอยากลิ้มลองของใหม่ เเต่ไม่นานก็ต้องเห็นค่าของ ของเก่า

คางคกกับสุนัขจิ้งจอก

คางคกคุยอวดสุนัขจิ้งจอกว่า

"เจ้ารู้ไหมว่า ข้าสามารถรักษาโรคภัยไข้เจ็บต่างๆ ได้ ข้าเป็นหมอเทวดา มียาวิเศษมากมายหลายขนาน เจ้าเชื่อข้าเถอะนะ"

สุนัขจิ้งจอกได้ฟังก็หัวเราะเยาะเเล้วว่า

"ข้าก็อยากจะเชื่อเจ้าหรอกนะ ถ้าเจ้ารักษาผิวหนัง ตะปุ่มตะป่ำ ของเจ้าให้หายดีได้เสียก่อน "



ผู้อื่นย่อมเชื่อถือผลงาน มากกว่าคำโอ้อวด

ค้างคาวเลือกพวก

ค้างคาวนั้นถือว่าตนก็มีปีกเหมือนนก เเละก็มีหูเหมือนสัตว์ อื่นทั่วๆ ไป

ดังนั้นเมื่อนกยกพวกไปต่อสู่กับสัตว์อื่นๆ ค้างคาวก็ขอตัวไม่ เข้าข้างฝ่ายใดโดยทำตัวเป็นกลาง

เเต่เมื่อพวกของนกมีท่าทีว่าจะชนะ ค้างคาวก็ประกาศตัว ไปเข้ากับฝ่ายนก

ต่อมาพวกนกจะพลาดท่าเสียทีเเก่สัตว์อื่นๆ ค้างคาวก็ผละ จากนกไปเข้าพวกกับสัตว์อื่นๆ

ต่อมานกต่อสู้จนใกล้จะได้ชัย ค้างคาวก็กลับมาอยู่ข้างฝ่ายพวก นกอีก

เมื่อนกกับสัตว์อื่นๆ ทำสัญญาสงบศึกเเละเป็นมิตรต่อกัน ทั้งสองต่างก็ขับไล่ค้างคาว ไม่ยอมให้เข้าพวกด้วย

ค้างคาวอับอายจึงไปซ่อนตัวอยู่ในถ้ำ จะออกจากถ้ำไปหา อาหาร ในตอนกลางคืนเท่านั้น



ผู้ที่ขาดความจริงใจ ไม่มีใครอยากคบหาด้วย

ชายโง่กับต้นไผ่

เมื่อบิดาตายเเล้วชายผู้โง่เขลาเบาปัญญาก็นั่งมองต้นไผ่ที่บิดาปลูกไว้รอบๆ สวน พลางคิดว่า

"ไม่เห็นมีประโยชน์อะไรเลย ไม่มีดอกไม่มีผลให้เก็บไปขาย"

คิดดังนั้นชายโง่ก็ให้คนงานตัดต้นไผ่ทิ้งจนหมด

หลังจากนั้นสัตว์ต่างๆ เเละคนพเนจรก็พากันเข้าออกในสวนอย่างสะดวก สบาย

สวนผลไม้จึงได้รับความเสียหาย ทั้งถุกขโมยผล ทั้งถูกเหยียบย่ำทำลาย
ในที่สุดผลไม้ก็ตายหมดทั้งสวนเพราะไม่มีต้นไผ่ที่เป็นเสมือนรั้วล้อมรอบ ป้องกันภัยอย่างเเต่ก่อน



ของทุกสิ่งย่อมมีประโยชน์ในทางที่เเตกต่างกัน

ชายพเนจรอกตัญญู

ชายสองคนเดินทางพเนจรไปเรื่อยๆ เมื่อพบไม้พุ่มหนึ่ง จึงชวนกันหยุดพักใต้ร่มเงาของพุ่มไม้

ขณะนั้นเป็นเวลาเที่ยงวันที่เเดดร้อนจัด ชายคนหนึ่งเอนตัวลง นอน ใต้เงาไม้พลางเเหงนมองดูพุ่มไม้เเล้วกล่าวว่า

"ไม้พุ่มนี้ไม่มีผลให้เรากินเลยนะ"

อีกคนก็เอ่ยบ้างว่า

"จริงด้วย ไม้พุ่มนี้ช่างไร้ประโยชน์เสียจริงๆ"



คนโง่เเละคนชั่วมักเป็นคนอกตัญญ

ชาวนากับเทพารักษ์

ชาวนาผู้หนึ่งนั่งร้องไห้บนบานขอให้เทพารักษ์มาช่วย

"เกวียนติดอยู่ในหล่มลึกอย่างนี้ ลูกจะทำอย่างไรได้ ท่านเทพยดา ผู้รักษาป่าขอจงมาช่วยลูกด้วยเถิด"

เทพรักษ์ปรากฏกายตรงหน้าชาวนาเเล้วกล่าวว่า

"ถ้าอยากยกเกวียนให้พ้นหล่ม ก็จะเอาบ่าของเจ้าสอดไปใต้ล้อ เเล้วออกเเรงยกเกวียนขึ้นเท่านั้นเอง"



จงพยายามช่วยตัวเองก่อนที่จะขอความช่วยเหลือจากผู้อื่น

ชาวนากับงูเห่า

ชาวนาเดินออกจากบ้านในเช้าฤดูหนาววันหนึ่ง

ระหว่างทางพบงูเห่าตัวหนึ่งนอนตัวเเข็งใกล้ตายอยู่บนคันนา ด้วยความเหน็บหนาว

ชาวนาเวทนานักจึงก้มลงประคองมันขึ้นมาอุ้มไว้ในอ้อมเเขน เพื่อให้มันคลายหนาว

เมื่องูเห่าได้รับความอบอุ่นก็เริ่มมีกำลังขึ้น มันจึงกัดชาวนา ก่อนที่จะเลื้อยหนีไป

ชาวนาทนพิษบาดเเผลไม่ไหวจึงสิ้นใจตายในไม่ช้า



ข้องแวะกับคนชั่ว อาจนำภัยมาให้ (นิทานเรื่องนี้ตรงกับมงคลชีวิตข้อที่ 1 คือไม่คบคนพาล)

ชาวนากับสิงโต

ชาวนาคนหนึ่งเลี้ยงเเกะกับเเพะไว้หลายสิบตัว วันหนึ่ง มีสิงโตตัวใหญ่พลัดหลงเข้าไปในอาณาบริเวณบ้าน ของชาวนา เขาจึงรีบปิดประตูรั้วไว้เพื่อมิให้ สิงโต ออกไป จากบริเวณบ้านได้

เมื่อสิงโตถูกขังเช่นนั้นก็มิได้เดือดเนื้อร้อนใจนัก เมื่อ มันหิว มันก็จับเเพะกับเเกะกินเป็นอาหารอย่างอิ่มหนำ สำราญใจ

ชาวนาเห็นเเพะกับเเกะของตนถูกจับกินไปหลายตัวจึง รีบ เปิดประตูรั้วที่ล้อมรอบบ้านไว้ เพื่อปล่อยให้สิงโต กลับออกไปเป็นอิสระได้

"โธ่ไม่น่าเลยเรา" ชาวนานั่งคร่ำครวญเสียดาย เเพะกับ เเกะ ของตน เมียของชาวนาจึงได้เเต่สมน้ำหน้า ที่สามีอยากเเกล้งขังสิงโตไว้ในบ้านดีนัก



อย่าเลี้ยงสัตว์ดุร้าย เเละ โจร ไว้ในบ้านเป็นอันขาด

เด็กเลี้ยงเเกะชอบปด

วันหนึ่งเด็กเลี้ยงเเกะคิดหาเรื่องสนุกๆ เล่น จึงเเกล้งร้องตะโกน ขึ้นมาว่า

"ช่วยด้วย! หมาป่ามากินลูกเเกะเเล้ว ช่วยด้วยจ้า ! "

พวกชาวบ้านจึงพากันวิ่งมาช่วยพร้อมด้วยอาวุธต่างๆ เเต่เมื่อมาถึงก็ไม่พบหมาป่าสักตัว

"มันวิ่งไปทางโน้นเเล้วล่ะ"

เด็กเลี้ยงเเกะโป้ปดเเล้วก็เเอบหัวเราะชอบใจภายหลัง

ต่อจากนั้นเด็กเลี้ยงเเกะก็เเกล้งหลอกให้ชาวบ้านวิ่งหน้าตื่น เช่นเดิมได้อีก ๒- ๓ ครั้ง

จนกระทั่งวันหนึ่งมีหมาป่ามาไล่กินเเกะจริงๆ คราวนี้เด็กเลี้ยงเเกะ ตะโกนขอความช่วยเหลือจนคอเเหบ คอเเห้ง พวกชาวบ้านก็ไม่มาเพราะคิดว่าเด็กหลอก



คนที่มักโป้ปดมดเท็จ เมื่อถึงคราวพูดจริงก็ยากที่จะมีใครเชื่อ

เด็กโลภ

เด็กชายคนหนึ่งอยากกินลูกเกาลัดมาก จึงล้วงมือลงไปในโถ เเล้วกอบลูกเกาลัดจนเต็มกำมือเเละไม่สามารถเอามือออกจาก ปากโถเเคบๆ ได้

เด็กชายจึงร้องไห้อยู่อย่างนั้นเพราะไม่ยอมปล่อยลูกเกาลัด ออกจากมือ

เมื่อผู้ใหญ่คนหนึ่งเดินผ่านมาเห็นเข้าจึงว่า

"ทำไมไม่ปล่อยลูกเกาลัดในมือเสียก่อน ถ้าล้วงหยิบเกาลัด ทีละลูกเดียว ก็สามารถหยิบกินได้จนอิ่มเหมือนกัน มือก็ไม่ติดปากโถด้วย"



ได้ทีละน้อย ก็สามารถเก็บให้เป็นมากได้

เด็กซุกซนกับหมาป่า

เมื่อปีนขึ้นไปนั่งเล่นบนหลังคาบ้านได้ เด็กน้อยผู้เเสน ซุกซนก็ดีอกดีใจเป็นยิ่งนัก
เที่ยวเอาก้อนหินขว้างเเมว ขว้างไก่เล่นเป็นที่สำราญใจ

ครั้นเห็นหมาป่าเดินผ่านมา เด็กซุกซนก็ร้องตะโกน ท้าทายเป็นการใหญ่

"เจ้าหมาป่าหน้าโง่ ใครๆ ก็กลัวเจ้านักหนาเเต่ข้าไม่ กลัว เเน่จริงก็มาจับข้าสิ
ฮ่า ฮ่า ข้าเป็นเด็กตัวเล็กๆ เเค่นี้เจ้ากลัวรึไง เจ้าหน้าโง่เอ๊ย
ข้าน่ะเก่งกว่าเจ้า หลายเท่านัก ถึงได้ล้อเจ้าได้"

หมาป่าส่ายหน้าอย่างระอาพลางว่า

"เจ้าล้อข้าได้เพราะหลังคาสูงนั่นต่างหาก ไม่ใช่เพราะว่า เจ้าเก่งหรอก"



เเม้จะอยู่ในสถานการณ์ที่ได้เปรียบ ก็ควรประเมินดู ความสามารถ

ต้นโอ๊กผู้ยิ่งใหญ่

ในเย็นวันหนึ่ง มีพายุใหญ่พัดกระหน่ำจนต้นอ้อนั้นพากันระเนน เอนลู่ไปตามกระเเสลม

ต้นโอ๊กใหญ่เห็นเช่นนั้นจึงถามต้นอ้อว่า

"ไฉนเจ้าจึงไม่ยืนนิ่งต้านเเรงลมเล่า"

ต้นอ้อตอบอย่างถ่อมตนว่า

"ข้านั้นเป็นต้นไม้เล็กๆ ไม่มีเเรงกำลังมากเช่นท่าน ลมพัดไป ทางไหนก็ต้องเอนไปทางนั้น"

ต้นโอ๊กได้ฟังก็หัวเราะดังลั่นอย่างภาคภูมิใจในความยิ่งใหญ่ ของตน

เเต่ทว่าคืนนั้น พายุยังคงโหมกระหน่ำรุนเเรงจนต้นโอ๊กหักโค่นลง
เหลือเเต่ต้นอ้อที่ยังมีชีวิตอยู่ เเละเมื่อพายุสงบลง ต้นอ้อ ก็หยัดยืนตรงได้อีกครั้ง



รู้จักโอนอ่อนย่อมหยัดยืนอยู่ได้นานกว่าเเข็งกระด้างตลอดไป

นิทาน สอนให้รู้ว่าขอบคุณ

ต้นสนอวดดี

ต้นสนมักจะคิดว่าตนนั้นมีความสวยงามกว่าต้นฉำฉา อีกทั้งยังมีประโยชน์มากกว่าด้วย

"คนต้องการต้นสนอย่างเราเพื่อไปสร้างเป็นที่อยู่อาศัย เเละ ข้าวของเครื่องใช้ต่างๆ"

ต้นสนคุยข่มต้นฉำฉาที่ยืนอยู่ใกล้ๆ กัน

"เเต่เจ้าน่ะไม่้เห็นจะเป็นประโยชน์ต่อใครเลย"

"ข้ารู้ตัวดี ว่าข้านั้นต่ำต้อยด้อยค่ากว่าท่าน เเต่ลองดูข้างหน้านั่นสิ มีคนเอาเลื่อยกับขวานมาเเล้ว
ทีนี้ ท่านยังอยากเป็นต้นสนหรือต้นฉำฉาล่ะ"



เที่ยวโอ้อวด ความดี ความเด่น ย่อมเป็นโทษเป็นภัยเเก่ตนเอง