การนั่ง ทำต่อจากการเดินจงกรม อย่าให้ขาดตอน เมื่อเดินจงกรมถึงที่จะนั่ง ให้กำหนด ยืน หนอ
อีก ๕ ครั้ง ตามที่ทำมาก่อน แล้วกำหนดปล่อยมือลงข้างตัวว่า ปล่อยมือหนอๆๆ ช้าๆ จนกว่าจะลงสุด
เวลานั่ง ค่อยๆ ย่อตัวลง พร้อมกำหนดตามอาการที่ทำจริงๆ เช่น ย่อตัวหนอๆๆ เท้าพื้นหนอๆๆ คุกเข่าหนอๆๆ นั่งหนอๆๆ เป็นต้น

ให้นั่งขัดสมาธิ คือ ขาขวาทับขาซ้าย นั่งตัวตรง หลับตา เอาสติมาจับอยู่ที่สะดือที่ท้องพองยุบ
เวลาหายใจเข้า ท้องพอง กำหนดว่า พอง-หนอ ใจนึกกับท้องที่พองต้องให้ทันกัน อย่าให้ก่อนหรือหลังกัน ต้องทันกัน

เวลาหายใจออก ท้องยุบ ก็กำหนด ยุบ-หนอ ใจนึก กับท้องที่ยุบต้องให้ทันกัน ข้อสำคัญ ให้สติจับอยู่ที่พอง- ยุบเท่านั้น อย่าดูลมที่จมูก อย่าตะเบ็งท้อง ให้มีความรู้สึก ตามความเป็นจริงว่าท้องพองไปข้างหน้า ท้องยุบมาข้างหลัง อย่าให้เห็นเป็นไปว่าท้องพองขึ้นข้างบน ท้องยุบลงข้างล่าง ให้กำหนดเช่นนี้ไปจนกว่าจะถึงเวลาที่กำหนด

การเดิน นั่ง ควรแบ่งเวลาเท่าๆ กัน เช่น เดิน ๑๕ นาที ก็นั่ง ๑๕ นาที เดิน ๑ ชั่วโมง ก็นั่ง ๑ ชั่วโมง

วิธีกำหนดเวทนาในขณะปฏิบัติ

เวทนา เป็นเรื่องสำคัญที่สุดที่ต้องเกิดขึ้นกับผู้ปฏิบัติ จะต้องมีความอดทน ถ้าผู้ปฏิบัติขาดความอดทนเสียแล้ว การปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐานนั้นก็ล้มเหลว

ในขณะที่นั่งหรือเดินจงกรมอยู่นั้น ถ้ามีเวทนา ความเจ็บปวดเมื่อย คันเกิดขึ้น ให้หยุดเดิน หรือหยุด
กำหนดพอง-ยุบให้เอาสติไปตั้งไว้ที่เวทนาเกิด

และกำหนดไปตามเป็นจริงว่า ปวดหนอๆๆ เจ็บหนอๆๆ เมื่อยหนอๆๆ คันหนอๆๆ เป็นต้น

ให้กำหนดไปเรื่อยๆ จนกว่าเวทนาจะหายไป แล้วก็ให้กำหนดนั่งหรือเดินต่อไป การเจริญกรรมฐาน จะรู้กฎแห่งกรรมได้ตอนมีเวทนาถ้ามีทุกข์ มีเวทนาเกิดขึ้นแล้วเลิกปฏิบัติ ก็จะไม่รู้อริยสัจ ๔
จิตกระสับกระส่ายทำอย่างไรให้นิ่ง

เวลานั่งหรือเดินอยู่ ถ้าจิตคิดถึงบ้าน คิดถึงทรัพย์สิน คิดฟุ้งซ่าน ให้เอาสติปักลงที่ลิ้นปี่ กำหนดว่า คิดหนอๆๆ จนกว่าจะหยุดคิด แม้ดีใจ เสียใจ หรือโกรธ ก็กำหนดเช่นเดียวกันว่า ดีใจหนอๆๆ เสียใจหนอๆๆ โกรธหนอๆๆ


เครดิต : หนังสือ "กฎแห่งกรรม บุญกรรมฐานแก้ไขเวรกรรมได้ดีที่สุด หน้า ๔๕-๔๖"
ส่งเสริมคุณธรรม พัฒนาชีวิต นึกถึงธรรมะ คิดถึงหนังสือธรรมะ