ขอเล่าเกี่ยวกับการปฏิบัติของตัวดิฉันนะคะ
ดิฉันเคยอ่านหนังสือ ฟังธรรมของหลวงพ่อจรัญ มีอยู่ตอนหนึ่งที่ท่านพูดว่า เวลานอนให้รู้ว่าหลับไปตอนไหนหายใจเข้าหรือหายใจออก (ดิฉันก็นึกอยู่ในใจว่าจะทำได้ยังไง) แต่ก็ลองฝึกดู วันที่หนึ่ง วันที่สอง หลับไปไม่รู้ตัว
วันที่สาม ตั้งใจมากขึ้น ก็รู้ว่าลมหายใจเฮือกสุดท้ายก่อนหลับ เข้า หรือ ออก และรู้สภาวะช่วงที่จิตเข้าสู่สภาวะหลับ คือสูดลมหายใจเข้าแล้วรู้สึกซาบซ่าอยู่ภายในร่างกายประมาณไม่ถึงครึ่งลำตัวแล้วสติก็ดับปิ๊งไปเลยหลับทันที และหลังจากนั้น วันที่สี่ ที่ห้า ก็ฝึกเหมือนเดิม ก็รู้เหมือนวันที่สาม ก็ดีใจ แล้วก็พูดขึ้นมาลอยๆ บอกว่า
“หลวงพ่อหนูทำได้แล้ว” (หลังจากนั้นก็ลองดูสภาวะการตื่นดูบ้าง ก็รู้ได้ และตื่นขึ้นมาในเวลาเดียวกันคือเวลา 05.33 น.ติดต่อกันทั้งสามวันที่ตั้งใจฝึก ปกติตั้งนาฬิกาปลุก 06.00 น.)
ช่วงเปิดภาคเรียนเดือนพฤษภาคม ปี 2544 ที่โรงเรียนได้รับจัดสรรงบประมาณในการจัดซื้อหนังสือเข้าห้องสมุด หนังสือเล่มหนึ่งที่ครูหลายคนชอบอ่านคือเรื่อง “สัตว์โลกย่อมเป็นไปตามกรรม” ซึ่งต้องต่อคิวกันนานพอสมควร ดิฉันก็หนึ่งในนั้น ได้อ่านหนังสือตอนเกือบกลางเดือนกรกฎาคม เมื่ออ่านมาถึงท้ายเล่มผู้เขียนได้เขียนแนะนำการฝึกสมาธิ (ทำให้นึกถึงสมัยเรียนมัธยมศึกษา ที่เคยฝึกสมาธิมาบ้างในคาบชุมนุมพุทธศาสน์ซึ่งก็เคยตัวโยก ตัวเหวี่ยง ตัวหมุน คันทั้งตัว มาแล้วในสมัยนั้น แต่ครูไม่ได้ให้นั่งนาน ทำให้รู้แค่นั้น กลับไปที่บ้านก็ลองนั่งดูวันละ 5 -10 นาที ก็เป็นเช่นเดิม แล้วก็เลิกไป ไม่นั่งสมาธิอีก)
ในวันรุ่งขึ้นเป็นวันเสาร์ฝนตกตั้งแต่กลางคืนและตกมาเรื่อยๆ ไม่หยุด ก็ทำให้ดิฉันคิดว่าเป็นโอกาสดีคงไม่มีใครมารบกวน หลังจากทำงานบ้านเสร็จจึงนั่งสมาธิ แล้วก็ได้สัมผัส “ฌาน” ครั้งแรก ดังที่เล่าไว้ในอีกกระทู้
หลังจากนั้นก็ทำให้ชีวิต เปลี่ยนไปคือจากที่สนใจธรรมมะแค่ผิวเผิน ก็เริ่มสนใจในเรื่องของการฝึกสมาธิมากขึ้น
สวดมนต์ก่อนนอนยาวขึ้น คือเริ่มสวดบทอิติปิโส ฯเท่าอายุบวกหนึ่งทุกคืนก่อนนอนตามที่หลวงพ่อจรัญแนะนำ(ทุกวันนี้ก็ยังไม่เคยได้ไปกราบหลวงพ่อเลย) วันไหนลืมว่าได้กี่จบแล้ว ก็เริ่มนับหนึ่งใหม่ เพราะถือว่าขาดสติ
ไม่ว่าจะเข้านอนเวลาใดดึกขนาดไหน ตีสองตีสาม ก็ต้องสวดเป็นเช่นนี้เรื่อยมาติดต่อกันหลายปี ผลของการสวดมนต์ทำให้หลับง่ายกว่าปกติ จิตใจไม่ฟุ้งซ่าน คือประเภทหัวถึงหมอนก็หลับได้ภายใน 1-3 นาที

ช่วงหลังหลายคนพูดถึงการดูจิต ดิฉันก็ลองดูบ้าง
ดูเวทนาทางกาย ดิฉันก็อายุมากแล้ว เวลาเดินมากๆ ยืนนานๆ มันก็ปวดขา ก็เอาใจไปดูอาการปวด
ว่ามันปวดยังไง มันปวดตรงไหนกันแน่ ดูๆ ไป จากปวดมาก มันก็จางคลายปวดน้อยลง พอได้นั่งพัก นอนพักสักครู่อาการปวดมันก็ดับไป มันก็เป็นเช่นนี้ทุกวัน จนทุกวันไม่ทุกข์กับมัน มันปวดก็ช่างมัน เพราะจะไปตัดขาทิ้งก็ใช่ที่ ถ้าปวดฟันก็เป็นอีกเรื่องไปถอนทิ้งมันก็หาย
ดูจิต ดูความโกรธ ความไม่พอใจ ความอิจฉาริษยา ความอยากมีอยากเป็น แล้วแต่ว่าอะไรมันเกิดขึ้นในจิตขณะนั้น ดูแล้วก็เห็นความจางคลาย ความดับของมัน

ก็ปฏิบัติอยู่เช่นนี้เรื่อยมา จนมีโอกาสได้ไปเรียนรู้วิปัสสนาที่ ยุวพุทธิกสมาคมฯ ได้ฝึกเดินจงกรมเป็นครั้งแรก ได้เรียนรู้เรื่องอริยสัจสี่ รูปนาม ขันธ์ห้า ผัสสะ ฯลฯ ก็ทำให้เข้าใจกระบวนการที่ทำให้เกิดเวทนา ตัณหามากขึ้น พระอาจารย์ได้สอนโดยสรุปแบบสั้นๆ ว่า ความโลภ ความโกรธ ความหลง มันเกิดเพราะผัสสะที่มี อวิชชา (ผัสสะโง่) โง่เพราะมีตัวกูของกูอยู่ในนั้น(ยึดรูป-นามว่าเป็นเรา) หลังจากนั้นก็นำความรู้ไปใช้ในการปฏิบัติในชีวิตประจำวันเรื่อยมา จนรู้สึกว่าตนเองมีก้าวหน้าในทางธรรมขึ้นมาในระดับหนึ่ง
จนอยู่มาวันหนึ่งมาอ่านเจอคำว่า “ปฏิจจสมุปบาท” ที่กัลยาณมิตรบางท่านพูดถึง ดิฉันไม่เข้าใจความหมายของคำคำนี้เลย จึงไปค้นหาดู จึงได้รู้ว่าที่พระอาจารย์นำมาสอนนั้น มันเป็นส่วนหนึ่งของเรื่องปฏิจจสมุปบาท ที่พระพุทธเจ้าทรงตรัสไว้นี้เอง ก็ทำให้ตนเองมีความมั่นใจว่าการปฏิบัติของเรานี้มาถูกทางแล้ว
จึงสนใจที่จะทำความเข้าใจในเรื่องปฏิจจสมุปบาทตลอดทั้งสาย จึงได้รู้ว่าหลายอย่างเรารู้เราเข้าใจแล้วจากการลงมือปฏิบัติที่ผ่านมา เพียงแต่เราไม่รู้ว่าในภาษาบาลีบัญญัติไว้อย่างไร ก็นำพิจารณาไตรตรองอยู่เรื่อยๆ การคิดพิจารณาไตร่ตรองตามสายปฏิจจสมุปบาทอย่างเดียวนั้นย่อมไม่เข้าใจอย่างกระจ่างแจ่มแจ้งถ้าไม่มีการปฏิบัติ

สิ่งที่ดิฉันเข้าไปรู้ไปเห็นก็คือ สภาวะที่ขันธ์ทั้งห้าดับ-เกิด (เหมือนกับการที่คุณเปิดไฟไว้แล้วจู่ๆมันก็ดับไปและเปิดขึ้นมาใหม่) แม้ในหนึ่งเสียววินาทีเมื่อเห็นสภาวะนี้บ่อยๆ ก็ทำให้รู้ธรรมชาติที่แท้ของมนุษย์ว่า

ก้อนธาตุ(รูป) อันประกอบธาตุดิน น้ำ ลม ไฟ นี้ ก้อนธาตุอันนี้มีอวัยวะคือตา หู จมูก ลิ้น กาย(สฬายตนะ)
แต่ไม่มีผัสสะทางตา หู จมูก ลิ้น กาย เพราะมันไม่ทำงาน (เพราะอะไร? ก็เพราะวิญญาณดับ รูปนามดับ
สฬายตนะดับ ผัสสะดับ ทุกอย่างดับหมดไม่มีเหลือ ดับไปพร้อมๆกัน)

แต่เมื่อวิญญาณเกิดขึ้นมาใหม่เข้าไปยึดครองก้อนธาตุ(รูป) มันก็ปรุงแต่งว่าก้อนธาตุนี้(รูปร่างกาย) เป็นเรา ตา หู จมูก ลิ้น กาย ก็เริ่มทำงาน ตาก็เห็นสิ่งต่างๆ หูก็ได้ยินเสียง จมูกก็ได้กลิ่น ลิ้นได้ลิ้มรส กายรู้สัมผัส เพราะวิญญาณอีกนั่นแหละเข้าไปรู้ผัสสะก็เกิดวิญญาณทางตา(จักขุวิญญาณ) วิญญาณทางหู(โสตวิญญาณ) วิญญาณทางจมูก (ฆานวิญญาณ) วิญญาณทางลิ้น(ชิวหาวิญญาณ ) วิญญาณทางกาย(กายวิญญาณ)
จริงๆ แล้ว ถ้ามีการสังเกตอย่างละเอียดพอ ก็จะสังเกตเห็นว่า วิญญาณดับได้ทุกที่ ที่ตา ที่หู ที่จมูก ที่ลิ้น ที่กาย (เป็นการดับจริงๆนะ)
จักขุวิญญาณดับ คือตาจะมองไม่เห็นสิ่งต่างๆ แม้ว่ากำลังจ้องมองสิ่งนั้นอยู่ (เพราะองค์ประกอบไม่ครบ คือมีตา + มีสิ่งต่างๆ + แต่ไม่มีผัสสะเพราะวิญญาณดับ )
โสตวิญญาณดับ คือหูก็ไม่ได้ยินเสียง แม้กำลังฟังสิ่งนั้นอยู่ (เพราะองค์ประกอบไม่ครบ คือมีหู + มีเสียงดังอยู่+แต่ไม่มีผัสสะเพราะวิญญาณดับ )
เมื่อวิญญาณดับก็เห็นรูปนาม(ขันธ์ห้า) ทุกอย่างดับ เห็นอาการดับ-อาการเกิดบ่อยๆๆ ก็จะเข้าใจธรรมชาติของรูปนามอย่างแจ่มแจ้งขึ้น จนยอมรับด้วยใจเต็มร้อยอย่างไม่เคลือบแคลงสงสัยอีกต่อไปว่าขันธ์ทั้งห้าไม่ใช่เรา

จะเห็นได้อย่างไร ก็ต้องฝึกปฏิบัติไปเรื่อยๆๆ ฝึกเรื่องของผัสสะ นี่แหละ ฝึกสมถะด้วย เพราะจิตที่สงบย่อมเห็นสิ่งต่างๆ ชัดเจน เหมือนน้ำใสที่สงบนิ่งย่อมมองสิ่งที่อยู่ในน้ำง่ายกว่าน้ำที่ขุ่นและมีคลื่น

ธรรมมะของพระพุทธเจ้า เป็นสิ่งที่มนุษย์พิสูจน์ได้ด้วยตนเอง คนอื่นพิสูจน์แทนไม่ได้ จึงไม่แปลกอะไรที่จะมีบางคนเชื่อ และไม่เชื่อที่เล่ามา เพราะเมื่อก่อนดิฉันก็เชื่อครึ่งไม่เชื่อครึ่งเหมือนกัน

อย่าคิดว่าธรรมมะของพระพุทธเจ้าสูงส่งเกินไปจนเอื้อมไม่ถึง ต้องเก็บไว้บูชาอย่างเดียว จงกราบพระพุทธเจ้าในฐานะพระบรมครู
กราบพระธรรมคำสอนน้อมนำมาใส่ไว้ในใจทุกๆลมหายใจ
กราบพระสงฆ์(พระโสดาบัน พระสกิฑาคามี พระอนาคามี พระอรหันต์) คงยังมีอยู่แน่ๆ เพียงแต่เรายังไม่มีญาณหยั่งรู้ได้ ในฐานะเป็นผู้พิสูจน์( เป็นตัวอย่าง)แก่เราให้เราเห็นว่า ธรรมมะของพระพุทธเจ้าเป็น “อะกาลิโก”

:b8:
ขอบคุณ eragon มากๆ ค่ะ ช่วงนี้ไม่ค่อยมีเวลาเลย มัวยุ่งกับการย้ายบ้าน ย้ายที่ทำงาน ไม่มีเวลาเข้าเว็บนี้เลยเกือบสองเดือนแล้ว ไปอยู่ที่กันดาร ลำบากนิดหนึ่งตรงที่เน็ตเข้าไม่ค่อยได้

:b39: ขอบคุณ eragon_joe ที่นึกถึงเรา วันนี้เป็นวันปิดภาคเรียนวันที่สองของเรา เรามีเวลาได้ฝึกจิตได้เต็มที่ เพราะตอนทำงานเวลาคิดอะไรก็ถือเป็นอุปสรรคในการฝึกจิตเหมือนกัน เวลาปิดภาคเรียนจึงถือว่าเป็นเวลาที่เหมาะสมที่สุด ที่ผ่านมาทำงานค่อนข้างมาก มีเวลาศึกษาพุทธวจนบ้างพอสมควร เราอยากให้การปฎิบัติของเรามีแนวทางที่ถูกต้องเพราะเราฝึกปฏิบัติที่บ้านไม่มีอาจารย์ใดคอยชี้แนะ ไม่อยากให้ตนเองหลงทาง เดี๋ยวไปไม่ถึงจุดหมายที่ตั้งไว้ในชาตินี้

อนุโมทนาในการฝึกนะคะ

สติเกิดดับ รู้ตัวแล้วก็ลืมตัว ลืมตัวแล้วก็กลับมารู้ตัว สลับกันไปสลับมา อย่างนี้ใช่ไหม
ปรกติธรรมดา สติมีเกิดดับเป็นธรรมดา

เจริญสติก็ฝึกแบบสบายๆ ฝึกในชีวิตประจำวันนี่ล่ะ ไม่ต้องไปเคร่งเครียดมาก
ฝึกไปเรื่อยๆ สติก็ค่อยๆ เร็วขึ้นเองนะคะ อะไรเกิดขึ้นก็ธรรมดา เกิดขึ้น ตั้งอยู่ ดับไป เช่นนั้นเอง