สมถกรรมฐาน ระงับนิวรณ์ ๕
http://www.thaniyo.com/index.php/2009-05-03-02-45-43


ภาวนาพุทโธไปจนกว่าจิตจะสงบ มีความสว่าง มีปีติ มีความสุข อันเป็นสมาธิขั้นสมถกรรมฐาน มีจุดมุ่งหมายที่จะระงับนิวรณ์ ๕ ประการ คือ กามฉันทะ ความใคร่ในกามหรือความสุขสบาย พยาปาทะ ความพยาบาทเคียดแค้น ถีนะมิทธะ ความง่วงเหงาหาวนอน อุทธัจจะกุกกุจจะ ความฟุ้งซ่านรำคาญ วิจิกิจฉา ความลังเล ไม่ตกลงใจที่จะประพฤติปฏิบัติธรรมโดยเอาชีวิตเข้าแลก นี่คือจุดมุ่งหมายของการเจริญกรรมฐานขั้นสมถะ

กรรมฐานอันใดที่เนื่องด้วยบริกรรมภาวนา พุทโธ, สัมมาอรหัง, ยุบหนอพองหนอ เป็นวิธีการปฏิบัติสมถกรรมฐาน ใครปฏิบัติบริกรรมภาวนาอะไรก็ได้ จุดมุ่งหมายเพื่อระงับนิวรณ์ ๕ ให้สงบระงับไปจากจิตในขณะที่ภาวนาอยู่

กรรมฐานอันใดสามารถทำจิตให้สงบ สว่าง มีปีติ มีความสุข มีความเป็นหนึ่ง จิตรู้ ตื่น เบิกบาน นิวรณ์ ๕ หายไปหมดสิ้น กรรมฐานอันนั้นเป็นกรรมฐานที่ถูกต้อง ใครจะภาวนาแบบไหนอย่างไรก็ตาม เมื่อสามารถทำจิตให้สงบนิ่งเป็นสมาธิ ขจัดนิวรณ์ ๕ ได้ เป็นการใช้ได้ทั้งนั้น

ดังนั้น ณ โอกาสต่อไปนี้ ขอเชิญท่านทั้งหลายจงบริกรรมภาวนา ใครคล่องตัวในการบริกรรมภาวนาพุทโธ ก็ว่า สัมมาอรหัง ก็เอา ยุบหนอพองหนอ ก็ใช้ได้ หลักสำคัญให้ขจัดนิวรณ์ ๕ ได้ เป็นจุดมุ่งหมายของการเจริญสมาธิขั้นสมถะ อันนี้สำหรับผู้ที่เริ่มต้น

สำหรับผู้ที่ภาวนาเก่งแล้ว จิตมีภูมิจิต ภูมิใจ มีภูมิธรรมเกิดขึ้น เมื่อภาวนาไป จิตเกิดมีความคิด ให้มีสติกำหนดตามรู้ความคิดเรื่อยไป สำหรับผู้ใหม่ ภาวนาพุทโธ พุทโธ เป็นต้น เมื่อจิตทิ้งพุทโธไปคิดอย่างอื่น ให้กลับมานึกพุทโธๆๆ ถ้าจิตสงบลงไปแล้ว หยุดว่าพุทโธ แต่มีปีติ มีความสุข นิ่ง ว่าง อยู่เฉยๆ ก็ปล่อยให้นิ่งว่างอยู่อย่างนั้น ถ้าหากเกิดความคิดขึ้นมา ปล่อยให้คิดไป แต่มีสติตามรู้ไปทุกขณะจิต นี่คือจุดเริ่มต้นของการภาวนา

อย่ากลัวติดสมถะ สมาธิขั้นสมถะนี่ต้องเอาให้ได้ ต้องพยายามบริกรรมภาวนาเอาให้ได้ ให้จิตสงบ นิ่ง สว่าง รู้ ตื่น เบิกบาน มีปีติ มีความสุข กายเบา จิตเบา กายสงบ จิตสงบ นิวรณ์ ๕ หายไป ความฟุ้งซ่านรำคาญหายไป มีแต่ปีติและความสุขบังเกิดขึ้นในจิต

จิตมีปีติและความสุขเป็นภักษาหาร ผู้ภาวนาย่อมอยู่อย่างสงบเยือกเย็น หาความสุขอันใดจะเทียมเท่าความสงบจิตที่ประกอบด้วยปีติและความสุขไม่มีแล้ว ดังนั้น อย่ามองข้ามความสงบ อย่ามองข้ามสมาธิ ต้องให้เอาสมาธิให้ได้ อย่าไปกลัวจิตจะติดสมาธิ ถ้าจิตไปติดความสงบ ติดสมาธิ ดี ดีกว่าไปติดอย่างอื่น ให้มันติดสมาธิ ติดความสงบเอาไว้ก่อน อย่าไปกลัว บางทีบางท่านภาวนาพุทโธแล้วกลัวจิตจะติดสมถะ ทั้งๆ ที่ตัวเองก็ยังไม่เคยเป็นสมถะ จิตยังไม่สงบเป็นสมถะ ยังไม่สงบเป็นสมาธิ แต่ไปกลัวจิตจะติดเสียก่อนแล้ว ในเมื่อเกิดกลัวขึ้นมา จิตก็ไม่เป็นสมาธิ เมื่อไม่เป็นสมาธิ วิปัสสนาก็ไม่มี ต้องเอาจิตให้เป็นสมาธิก่อน อันนี้สำหรับผู้ปฏิบัติเบื้องต้น ต้องยึดอันนี้เป็นหลัก

สาธุ สาธุ สาธุ

จะไม่กล่าวสรรเสริญท่านสักหน่อยก็กระไรอยู่ ท่านคือ อีกท่านหนึ่งที่อยู่ในใจเรา ไม่ได้ท่านคงหลงไปอีกเยอะ วันนั้น ปี 40 ขณะบวชปฏิบัติอยู่อย่างอุกฤตที่วัดหลวงพ่อสุทัศน์ วันนั้นขณะเริ่มเข้าสมาธิลึก กลับเกิดนิมิตร์เป็นเมืองแก้วเมืองสวรรค์ เรืองรองไปหมด ไม่เกิดโอภาสเหมือนเคยเป็น ออกจากสมาธิก็มาพิจารณาก็ไม่รู้สาเหตุ จึงได้เปิดฟังเทปของท่าน ท่านบรรยายว่า ขณะที่จิตกำลังปรับตัวเข้าสู่สมาธิลึก หากเราเผลอปล่อยจิตหลุดจากลมหายใจก่อนที่จิตจะวางลมหายใจไปเอง จิตมันจะออกนอกกาย และไปสร้างเป็นนิมิตรตามจินตนาการของจิต เพราะจิตในสมาธิลึก (อัปนาสมาธิ) นี้มีกำลังมันจึงสร้างนิมิตรขึ้นมา แต่นิมิตรนั้นเราเห็นจริง แต่มันไม่ใช่ของจริง ซึ่งท่านว่ามีคนจำนวนมาก ที่หลงในนิมิตรจนทำให้การปฏิบัติเนิ่นช้า แบบเดียวกับพวกติดฌาณ อยู่ในฌาณวันละหลายๆ ชั่วโมง ความจริงนิมิตร ฌาน ทั้ง 2 อย่างนี้ แม้เป็นสิ่งที่ทรงสรรเสริญ ได้ก็เป็นเครื่องยืนยันว่าถูกทาง ยึดก็ติด ต้องวาง จึงผ่านไปสู่วิปัสสนาได้ ก็ยังระลึกถึงท่านเสมอ และนำข้อแนะนำของท่านมาเล่าสู่กันฟังเพื่อมีประโยชน์ต่อบางท่านบางคน.......เจโตวิมุติ/

อนุโมทนาครับท่านเจโตวิมุติ

การฝึกสมาธิที่ถูกต้อง คือ มีสติกำหนดรู้ลมหายใจ ไม่บังคับลมหายใจ ไม่บังคับจิตให้สงบ ปล่อยให้เป็นไปตามธรรมชาติ และที่สำคัญคือ ให้มีสติรู้ที่จิตเฉยอยู่เท่านั้น ไม่ไหลตามอาการของจิต ปล่อยให้ทุกสิ่งทุกอย่างเป็นไปตามธรรมชาติของจิต เพียงมีสติดูความเคลื่อนไหวของจิต ยิ่งจิตละเอียดมากเท่าไร สติก็ต้องมีความว่องไวมากเท่านั้นจึงจะเห็นจิตได้ ถึงแม้ละกายได้ก็ยังมีสติทันจิต

ขอยกธรรมเทศนาของหลวงพ่อพุธบางส่วนมาครับ

วิธีการของพระองค์นั้น เพียงแต่มีพระสติกำหนดรู้อยู่เท่านั้น แต่เพราะอาศัยที่กายกับจิตของพระองค์ยังมีความสัมพันธ์กันอยู่ เมื่อจิตอยู่ว่างๆ สิ่งที่จะปรากฏเด่นชัดก็คือลมหายใจเพราะอาศัยที่พระองค์เคยบรรลุปฐมฌานมาแล้ว จิตของพระองค์จึงจับลมหายใจเข้า ลมหายใจออก แต่พระองค์เพียงมีพระสติกำหนดรู้ลมหายใจ ไม่ได้บังคับลมหายใจ ไม่ได้บังคับจิตให้สงบ ปล่อยไปตามธรรมชาติ แต่พระองค์กำหนดเอาพระสติอย่างเดียวรู้ที่จิตบางครั้งลมหายใจก็ปรากฏว่าหยาบ คือหายใจแรงขึ้น พระองค์ก็ปล่อยไปตามธรรมชาติ ในบางครั้งลมหายใจค่อยๆ ละเอียดขึ้นๆ คล้ายๆ กับจะหยุดหายใจ พระองค์กลัวว่ามันจะเลยเถิดเมื่อกระตุ้นเตือนจิตให้มีความหยาบขึ้น ลมหายใจก็เด่นชัดชัดขึ้น เมื่อกำหนดรู้ลมหายใจอย่างไม่ลดละแล้วพระองค์ไม่ได้นึกว่า ลมหายใจสั้น ลมหายใจยาว ลมหายใจหยาบ ลมหายใจละเอียดเพียงแต่กำหนดรู้เฉยอยู่เท่านั้น ปล่อยให้ทุกสิ่งทุกอย่างเป็นไปตามธรรมชาติของจิต เมื่อหนักๆ เข้า จิตยึดลมหายใจอย่างเหนียวแน่น ในบางครั้งพระองค์จะมองเห็นลมหายใจวิ่งออกวิ่งเข้าเป็นท่อยาว สว่างเหมือนหลอดไฟนีออน หนักๆ เข้า พอจิตสงบละเอียดไปในระหว่างอุปจารสมาธิ จิตของพระองค์วิ่งเข้าไปสว่างนิ่งอยู่ในท่ามกลางของร่างกายไปรวมตัวอยู่ใน ท่ามกลางระหว่างทรวงอก ความสว่างไสวแผ่ซ่านออกมาทั่วร่างกาย

พระองค์มีความรู้สึกประหนึ่งว่าความสว่างได้ครอบคลุมพระกายของพระองค์อยู่ ในช่วงนั้น พระองค์เกิดความรู้ความเห็น เห็นอาการ ๓๒ ที่เรายึดมาเป็นบทสวดมนต์ในปัจจุบันนี้

http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=7&t=37329

ขออนุโมทนาสาธุนะครับ

สมถกรรมฐาน ระงับนิวรณ์ ๕
http://www.thaniyo.com/index.php/2009-05-03-02-45-43

"ภาวนาพุทโธไปจนกว่าจิตจะสงบ มีความสว่าง มีปีติ มีความสุข อันเป็นสมาธิขั้นสมถกรรมฐาน มีจุดมุ่งหมายที่จะระงับนิวรณ์ ๕ ประการ คือ กามฉันทะ ความใคร่ในกามหรือความสุขสบาย พยาปาทะ ความพยาบาทเคียดแค้น ถีนะมิทธะ ความง่วงเหงาหาวนอน อุทธัจจะกุกกุจจะ ความฟุ้งซ่านรำคาญ วิจิกิจฉา ความลังเล ไม่ตกลงใจที่จะประพฤติปฏิบัติธรรมโดยเอาชีวิตเข้าแลก นี่คือจุดมุ่งหมายของการเจริญกรรมฐานขั้นสมถะ

กรรมฐานอันใดที่เนื่องด้วยบริกรรมภาวนา พุทโธ, สัมมาอรหัง, ยุบหนอพองหนอ เป็นวิธีการปฏิบัติสมถกรรมฐาน ใครปฏิบัติบริกรรมภาวนาอะไรก็ได้ จุดมุ่งหมายเพื่อระงับนิวรณ์ ๕ ให้สงบระงับไปจากจิตในขณะที่ภาวนาอยู่

กรรมฐานอันใดสามารถทำจิตให้สงบ สว่าง มีปีติ มีความสุข มีความเป็นหนึ่ง จิตรู้ ตื่น เบิกบาน นิวรณ์ ๕ หายไปหมดสิ้น กรรมฐานอันนั้นเป็นกรรมฐานที่ถูกต้อง ใครจะภาวนาแบบไหนอย่างไรก็ตาม เมื่อสามารถทำจิตให้สงบนิ่งเป็นสมาธิ ขจัดนิวรณ์ ๕ ได้ เป็นการใช้ได้ทั้งนั้น"

....................................................................

กราบบูชาพระคุณค่ะ

เมื่อเจริญเป็นขั้นสมถะ ก็ต่อด้วยวิปัสสนาธุระ
จากที่รู้ตามในนิวรณ์ห้าประการ
โดยอาศํยพระอภิธรรมที่ศึกษามาเป็นปัญญา
ในนิวรณ์นี้ พระอภิธรรม มีหก ไม่ใช่มีห้า
นิวรณ์ที่หก คืออวิชชานิวรณ์
เป็นตัวทำให้เกิด จิตสังขาร
ก็จะเห็นสิ่งที่ละเอียดยิ่งขึ้นไป

เมื่ออวิชชานิวรณ์สงบลง จะพบความสงบในสมถะ ที่ยิ่งค่ะ

ในคำสอน
ท่านจะสอนสมถะมาตลอด จนกระทั้งหลังจากปี2535 จนถึงวาระสุดท้าย
ท่านจะสอนแต่เรื่องจิตค่ะ