พระอาจารย์ลี ธัมมธโร
วัดอโศการาม
อ.เมือง จ.สมุทรปราการ
แสดงธรรม ณ วัดป่าโนนนิเวศน์
อ.เมือง จ.อุดรธานี
เมื่อวันที่ ๒๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๔๙๖
ต่อไปนี้ให้พากันตั้งอกตั้งใจ
จะพูดธรรมะย่อๆ ให้ฟังสักเล็กน้อย
จะพูดถึงวิชา "เจาะ" วิชานี้เป็นของยาก
ไม่เหมือนวิชา "ขุด" และ "ไถ"
คนเราอยากได้ความสุขกันทุกคน
แต่ไม่ค่อยจะรู้ว่า สิ่งใดเป็นความสุข
ความสุขนี้ก็คือ ตัวบุญกุศลนี่เอง
แต่บุญนี้เราจะหาได้จากที่ไหน
บุญนี้เปรียบเหมือนบ่อน้ำ
และบ่อบุญหรือบ่อน้ำนี้ก็มีเป็น ๓ บ่อ
บ่อชนิดที่ ๑ ลักษณะตื้นเป็นแอ่งพอน้ำขังได้
อย่างบึงหรือหนอง เป็นต้น
บ่อชนิดนี้อาศัยประโยชน์ไม่ได้เท่าใดนัก
เพราะบางครั้งวัวควายหรือสัตว์ต่างๆ
ก็พากันมาอาบมากินทำให้น้ำนั้นไม่บริสุทธิ์
ถ้าจะใช้ก็ต้องกรองเสียตั้งหลายๆ หนจึงจะใช้ได้
บ่อนี้เปรียบกับการ "บำเพ็ญทาน"
ซึ่งมีอานิสงส์เพียงตื้นๆ
เหมือนกับน้ำที่ขังอยู่ในแอ่ง
บ่อที่ ๒ มีลักษณะลึกกว่าบ่อชนิดแรกเป็นสระ
(หรือสร้างน้ำ) วัวควายลงไปอาบไปกินไม่ได้
จะลงได้ก็แต่สัตว์บางชนิด เช่น กบหรือเขียด
แต่ถ้าเราจะนำมาใช้ก็ต้องกรองเสียก่อนเหมือนกัน
ท่านเปรียบกับ "การรักษาศีล"
ซึ่งมีอานิสงส์ดีกว่าทาน
บ่อที่ ๓ มีลักษณะลึกเป็นบ่อบาดาล
มีตาน้ำไหลซึมอยู่เสมอ
จะใช้กินใช้อาบสักเท่าไร ก็ไม่หมดไม่สิ้น
บ่อนี้ลึกมากจนแม้แต่ยุง (คือกิเลส) ก็ลงไปไม่ได้
การขุดบ่อชนิดนี้ ต้องใช้เหล็กที่แข็งแรงมั่นคง
และท่อก็ต้องใช้ท่อเหล็กเจาะลงไป
จึงจะถึงน้ำบาดาลนี้
ท่านเปรียบบ่อนี้เท่ากับ "การภาวนา"
คือต้องใช้สติปัญญาและความวิริยะขันติอย่างมาก
จึงจะขุดน้ำบ่อนี้สำเร็จ
"สติ" ก็คือ ความแน่นเหนียว
"วิริยะ" ก็คือ เหล็กแข็ง
เมื่อใช้ "ขันติ" เจาะลงไปถึงพื้นบาดาลแล้ว
ผลที่ได้รับก็คือ "บุญกุศล"
ซึ่งจะไหลซึมซาบอาบมาไม่ขาดสาย
เหมือนน้ำอมฤต ที่ยังความชุ่มชื่น
ให้เกิดแก่จิตใจอยู่เสมอทุกกาลเวลา
คัดลอกเนื้อหาจาก
หนังสือแนวทางวิปัสสนา-กัมมัฏฐาน, พระอาจารย์ลี ธมฺมธโร.
โดยชมรมกัลยาณธรรม ปี พ.ศ. ๒๕๕๒. หน้า ๑๗๙-๑๘๐
รวมคำสอนพระอาจารย์ลี ธมฺมธโรhttp://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=72&t=38679
ประวัติและปฏิปทาพระอาจารย์ลี ธมฺมธโรhttp://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=13&t=21381
