"สามทัพธรรม"
" .. "ศีล สมาธิ ปัญญา" ทั้งสามเหล่านี้ต่างอาศัยเป็นปัจจัยซึ่งกันและกัน จะเว้นเสียอย่างใดอย่างหนึ่งแล้วอยู่โดดเดี่ยวดำเนินไปตามลำพังย่อมไปไม่รอด ดังกองทัพทั้งสามทัพต้องอาศัยซึ่งกันและกันดังกล่าวแล้ว
"แม้แต่ทานก็ต้องอาศัยสมาธิและปัญญาเป็นผู้อุดหนุน" เว้นเสียแต่ว่าจะใช้มากหรือน้อยตามความจำเป็นในหน้าที่นั้น ๆ เช่น ศีล ใช้ปัญญาพิจารณาเห็นโทษของความไม่มีศีล แล้วจึงจะสามารถรักษาศีลให้บริสุทธิ์ได้
เมื่อมาระลึกถึงความบริสุทธิ์ กาย วาจา ของตนจนเห็นชัดแจ้งแล้ว "ใจจะผ่องใสบริสุทธิ์หยุดนิ่งอยู่ในความบริสุทธิ์ของศีลนั้น จนเป็นเอกัคคตาสมาธิ" สมาธิหากศีลไม่บริสุทธิ์ความวิปฏิสารเดือดร้อนยังมีอยู่แล้ว จิตก็จะตั้งมั่นเป็นสมาธิไม่ได้ "นั่นคือปัญญายังไม่เกิด" ไม่สามารถจะชำระรากฐาน(คือ ศีล)ให้สะอาดได้
เมื่อจิตยังไม่ตั่งมั่น หวั่นไหวไปในอารมณ์อยู่ ไฉนปัญญาจักรู้เห็นธรรมที่เป็นของจริงของตรงได้ เหมือนกับตราชูลูกตุ้มคันชั่งไม่นิ่งเป็นปกติเสียแล้ว จะหวังได้ความยุติธรรมมาจากไหน "ศีล สมาธิ ปัญญาต่างก็เป็นปัจจัยอุดหนุนซึ่งกันและกันอยู่อย่างนี้" .. "
หลวงปู่เทสก์ เทสรังสี
