หลวงปู่เหรียญ วรลาโภ
วัดอรัญญบรรพต
อ.ศรีเชียงใหม่ จ.หนองคาย
พึงพากันตั้งใจ สำรวมจิตใจของตนให้แน่วแน่ อย่าส่งใจไปทางอื่น การส่งใจไปภายนอกนั่นมันไม่ใช่เป็นหนทางแห่งความสงบระงับ "สังขาร" คือ สภาพที่ปรุงแต่งจิตใจให้คิดดีบ้าง คิดชั่วบ้าง คิดไม่ดีไม่ชั่วบ้าง มันมีอยู่อย่างนี้ตั้งแต่ไหนแต่ไรมา ตั้งแต่มีชีวิตมาแหละ บัดนี้พระศาสดาทรงสอนให้เข้าไประงับสังขารทั้งหลายเหล่านั้นให้ได้ถึงจะมีความสุข ดังในคำชักบังสุกุลนั่น เตสํ วูปสโม สุโข ความเข้าไประงับเสียได้ซึ่งสังขารทั้งปวงเหล่านั้นเป็นสุข อันนี้มันนับว่าเป็นสิ่งที่ควรเอามาวิจารณ์กันเพื่อให้เข้าใจความหมายคำว่า เข้าไประงับซึ่งสังขารทั้งหลายนั้นก็หมายถึงเข้าไประงับความคิดความจำความหมายภายในจิตใจนั้นเอง
การที่ใจมันคิด มันมุ่งหมายอะไรต่ออะไรไปภายนอกนั้น นั่นแหละมันแสดงบอกถึง "อุปาทาน" ความยึดมั่นถือมั่น มันยึดอันใดอันหนึ่งไว้นั่นแหละมันถึงคิดไป ถ้ามันไม่ยึดไว้แล้วมันไม่คิดไป ให้สังเกตดู ถ้าผู้ใดไม่ทวนกระแสจิตเข้ามาภายใน ไม่มายับยั้งความคิดอันเกิดขึ้นจากปัจจุบันนี้แล้วมันจะละอุปาทานไม่ได้เลย ใจนี้มันจะไปเที่ยวยึดอะไรต่ออะไรไว้ ยึดไว้เฉยๆ มันก็ยังชั่ว แต่มันไม่ใช่ยึดไว้เฉยๆนะ มันยึดไว้ด้วยความยินดีบ้าง ด้วยความยินร้ายบ้าง ด้วยความเสียใจเศร้าโศกต่างๆ หรือว่าด้วยความโกรธ ความพยาบาท มันเป็นไปทั่วแหละสุดแล้วแต่ใจมันไปผูกพันอยู่กับเรื่องใด มันก็มีความรู้สึกนึกคิดไปตามลักษณะอาการของเรื่องนั้นๆ แหละ เช่นเรื่องที่จะให้โกรธอย่างนี้ มันก็คิดโกรธไป เรื่องที่จะให้เกิดความรักความใคร่ มันก็ให้เกิดความรักความใคร่ขึ้นมาอย่างรุนแรง เมื่อมันคิดหนักเข้าหนักเข้าน่ะ จนทำให้คนเรานั้นเดือดร้อนก็ไปแสวงหาความรักความใคร่อันนั้นให้ได้ตามประสงค์ของจิตใจ
ส่วนหนึ่งจากพระธรรมเทศนาหัวข้อ
“การเข้าไประงับสังขาร”
◇◆ ประวัติ ปฏิปทาและคำสอน “หลวงปู่เหรียญ วรลาโภ” ◆◇
http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=72&t=43689