"ชีวิตนี้น้อยนัก"

" .. พุทธศาสนสุภาษิตบทหนึ่งกล่าวว่า
"อัปฺปกญฺจิทํ ชีวิตมาหุธีรา ปราชญ์กล่าวว่าชีวิตนี้น้อยนัก"

ทุกชีวิต ไม่ว่าคนไม่ว่าสัตว์ มิได้มีเพียงเฉพาะชีวิตนี้
คือ มิได้มีเพียงชีวิตในชาตินี้ชาติเดียว
แต่ทุกชีวิตมีทั้งชีวิตในชาติอดีต ชีวิตในชาติปัจจุบันและชีวิตในชาติอนาคต

"ชีวิตนี้น้อยนัก" หมายถึงชีวิตในชาติปัจจุบันน้อยนัก สั้นนัก ชีวิตคืออายุ
ชีวิตในปัจจุบันชาติของแต่ละคนอย่างยืนนานก็เกินร้อยปีได้ไม่เท่าไหร่

ซึ่งก็ดูราวเป็นอายุที่ไม่ยืนมากนัก
แม้ไม่นำไปเปรียบเทียบกับชีวิตที่ต้องผ่านมาแล้วในอดีตที่นับชาติไม่ถ้วน
นับปีไม่ได้และชีวิตที่จะต้องเวียนวนเกิดตายต่อไปอีกในอนาคต
ที่จะนับชาติไม่ถ้วน นับปีไม่ได้อีกเช่นกัน

ที่ปราชญ์ท่านว่า "ชีวิตนี้น้อยนัก" นั้น
ท่านมุ่งให้เปรียบเทียบกับชีวิตนี้กับชีวิตในอดีตที่นับชาติไม่ถ้วน
และชีวิตในอนาคตที่จะนับชาติไม่ถ้วนอีก เช่นกัน
สำหรับผู้ไม่ยิ่งด้วยปัญญา ไม่สามารถพาตนพ้นทุกข์สิ้นเชิงได้ .. "

สมเด็จพระญาณสังวร
สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปรินายก