เทศน์ซ้ำเฒ่า
ท่านพระอาจารย์มั่น ภูริทตฺโต
ลักษณะเสียงของท่าน (ท่านพระอาจารย์มั่น ภูริทตฺโต) ขณะเทศน์อบรมพระเณรนั้น จะทุ้มก็ไม่ใช่ จะแหลมก็ไม่เชิง อยู่ในระหว่างกลางทุ้มกับแหลม เสียงดังฟังชัด เสียงกังวาน เสียงชัดเจน ไม่มีแหบ ไม่มีเครือ ชั่วโมงแรกนะไม่เท่าไรธรรมดาๆ ๑ ชั่วโมงผ่านไปเสียงจะดังขึ้น ๒ ชั่วโมงผ่านไปเสียงจะดังขึ้นอีก ถ้าติดต่อกัน ๓-๔ ชั่วโมงแล้วเหมือนกับติดไมค์ อันนี้เป็นเรื่องจริง จากวัดป่าบ้านหนองผือจรดบ้านหนองผือโน่น เรียกว่าบ้านโยมพุฒนั่นนะ ลุกมานั่งฟังธรรมดา เหมือนท่านมาพูดใกล้ๆ ชาวบ้านหนองผือที่นอนแล้ว ก็ลุกขึ้นมานั่งฟังหมด ไม่จำเป็นต้องมาที่วัด อันนี้คือชั่วโมงที่ ๒ ขึ้นไป
ปกติท่านจะเทศน์ ๒ ชั่วโมง ในชั่วโมงที่ ๒ นั่นล่ะ ชาวบ้านได้ยินแล้ว ลุกมานั่งฟังแล้ว เทศน์กรณีพิเศษ เช่น เดือน ๓ เพ็ญ เดือน ๖ เพ็ญ วันเข้าพรรษา ออกพรรษา อย่างน้อยก็ประมาณ ๔ ชั่วโมงถึง ๖ ชั่วโมง จะดังขึ้นเรื่อยๆ ถึง ๖ ชั่วโมงยิ่งดัง
พระอาจารย์เทสก์ (พระอาจารย์เทสก์ เทสฺรํสี) ได้เคยเล่าให้ฟังว่า สมัยท่านพระอาจารย์มั่นอยู่ที่เชียงใหม่ เทศน์ที่วัดเจดีย์หลวง เทศน์ตั้งแต่ ๑ ทุ่ม ถึง ๑๑ นาฬิกาวันใหม่ ลงจากธรรมาสน์ท่านจึงจะมาฉันจังหัน นั่นเป็นกี่ชั่วโมง ตื่นเช้าขึ้นมาท่านยังเทศน์อยู่ เสียงมันดัง
ทีนี้พวกข้าราชการ แม่บ้านหิ้วตะกร้าไปตลาดตอนเช้า พอได้ยินเสียงท่านเทศน์คิดว่าพระทะเลาะกัน พากันเข้าไปก็เห็นท่านพระอาจารย์มั่นเทศน์ เลยอยู่ฟังเทศน์ลืมว่าจะไปตลาดและต้องกลับไปทำกับข้าวให้ลูกผัวกิน ลูกผัวตามมาเห็นอยู่ที่วัดเจดีย์หลวงฟังเทศน์อยู่ ก็เลยบอกว่าจะไปจ่ายตลาดเอง แล้วก็จะเลยไปทำงาน
ผู้ที่จะไปขายของก็เหมือนกัน ผ่านมาพอได้ยินเสียง คิดว่าพระทะเลาะกัน ก็พากันเข้าไป ไม่ต้องขายของวางตะกร้าแล้วก็ฟังเทศน์ต่อ จนกระทั่งท่านเทศน์จบจึงไป พระอาจารย์เทสก์พูดให้ฟังอย่างนี้
ท่านเทศน์นานที่สุดคือ เทศน์ปีสุดท้าย เป็นวันมาฆบูชา หลังจากเวียนเทียนเสร็จแล้ว ท่านก็เริ่มเทศน์ มีชาวบ้านหนองผือมานั่งฟังอยู่ข้างล่าง มีทั้งผู้หญิงผู้ชาย ลูกเล็กเด็กแดงอุ้มนอนอยู่ที่ตัก เด็กก็ไม่ร้อง ปรากฏว่ามีคนอุ้มเด็กกลับไปแค่ ๓ คน นอกนั้นอยู่จนรุ่งถึงจะกลับบ้าน ท่านเทศน์อยู่ตั้งแต่ ๑ ทุ่มจนถึงเช้า อันนี้เป็นความจำของผู้เล่า (หลวงตาทองคำ จารุวณฺโณ)
ท่านพูดว่า เราจะเทศน์แล้วแหละเทศน์ซ้ำเฒ่านะ ต่อจากนี้ไปจะไม่ได้เทศน์นานอย่างนี้อีกแล้ว รู้สึกว่าจะเป็นวันเพ็ญเดือน ๓ พอตกเดือน ๕ ท่านก็เริ่มป่วย มีอาการไอและป่วยมาเรื่อยๆ จนกระทั่งเดือนอ้าย เป็นเวลา ๙ เดือน (ท่านพระอาจารย์มั่นมรณภาพเมื่อวันศุกร์ที่ ๑๑ พฤศจิกายน พ.ศ.๒๔๙๒ เวลา ๐๒.๒๓ น. ณ วัดป่าสุทธาวาส จ.สกลนคร สิริชนมายุรวมได้ ๗๙ ปี ๙ เดือน ๒๑ วัน พรรษา ๕๖ - wincha ผู้โพสต์)
ปกตินั้นท่านจะเทศน์ตามเหตุการณ์ในพุทธประวัติ ที่สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ทรงรจนา ถ้าเพ็ญเดือน ๖ จะปรารภถึงเรื่องประสูติ ตรัสรู้ และปรินิพพาน ถ้าเพ็ญเดือน ๓ จะปรารภเรื่องการแสดงโอวาทปาฏิโมกข์แก่พระสงฆ์ ๑,๒๕๐ รูป ที่พระเวฬุวัน ตลอดคืนจนสว่าง
ทำไมจะมากมายก่ายกองขนาดนั้น ก็เพราะท่านไม่ได้เล่าเป็นวิชาการ ท่านเล่าให้ละเอียดไปกว่านั้นอีก เรื่องก็เลยยืดยาวไป
เวลาเทศน์ท่านจะลืมตา หมากไม่เคี้ยว บุหรี่ไม่สูบ น้ำไม่ดื่ม ท่านจะเทศน์อย่างเดียว พระเณรก็ลุกหนีไม่ได้ ไม่มีใครลุกหนีเลย ไปปัสสาวะก็ไม่ไป จะไอจะจามก็ไม่มี จะบ้วนน้ำลายก็ไม่มี จะนิ่งเงียบจนเทศน์จบ
พระอาจารย์เทสก์ เทสฺรํสี วัดหินหมากเป้ง
สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส
(พระองค์เจ้ามนุษยนาคมานพ มนุสฺสนาโค)
สมเด็จพระสังฆราชพระองค์ที่ ๑๐ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์
หลวงตาทองคำ จารุวณฺโณ
คัดลอกเนื้อหามาจาก : หน้า ๙๑-๙๒ หนังสือ “รำลึกวันวาน”เกร็ดประวัติ ปกิณกธรรมและพระธรรมเทศนาท่านพระอาจารย์มั่น ภูริทตฺตเถร
จากบันทึกความทรงจำของหลวงตาทองคำ จารุวณฺโณ
http://www.dhammajak.net/board/viewtopic.php?t=14754
รวมคำสอน “ท่านพระอาจารย์มั่น ภูริทตฺโต” http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=72&t=43188
โอวาทปาฏิโมกข์ (อาจารย์วศิน อินทสระ) http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=6&t=20317
ภาพเก่าๆ ครูบาฯ สายหลวงปู่มั่น หาดูได้ยากมากๆ http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=13&t=42605