การสร้างอรรถสร้างธรรมต้องตั้งใจ
พระธรรมวิสุทธิมงคล (หลวงตาพระมหาบัว ญาณสัมปันโน)
วัดป่าบ้านตาด จ.อุดรธานี
ผู้ปฏิบัติเพื่อที่จะกำจัดสิ่งที่จอมปลอมทั้งหลาย
เต็มไปด้วยโทษโดยประการต่างๆ
จึงควรตระหนักในใจเราเชื่อกิเลส เราก็เชื่อมานาน
กิเลสนี้ไม่ต้องมีใครเสกสรรปั้นยอ
ไม่ต้องบำเพ็ญ ไม่ต้องทำหน้าที่ด้วยความตั้งใจ
ตั้งหน้าตั้งตาสร้างเหมือนสร้างอรรถสร้างธรรม สร้างบารมี
มันก็เป็นกิเลสขึ้นได้
เพราะพื้นเพของมันเป็นกิเลสอยู่แล้ว
ภายในหัวใจล้วนแต่กิเลสห้อมล้อม หรือกลุ้มรุมอยู่หมด
จนมองหาใจอันแท้จริงไม่เจอ
เมื่อเป็นเช่นนั้นการแสดงออกของแต่ละอาการของจิต
จึงเป็นเรื่องของกิเลสทั้งมวล
ไม่ต้องตั้งใจสร้างก็เป็นกิเลส
แต่เรื่องของธรรมนี้ต้องได้ตั้งจิตตั้งใจสร้าง
ดังพระพุทธเจ้าทรงสร้างบารมีมา ๔ อสงไขยกำไรแสนมหากัปป์
นี่ก็คือหมายความว่ามากต่อมากการสร้าง
การสร้างจะไม่ทุ่มเทกำลังความสามารถทุกด้านทุกทาง
จนเต็มกายเต็มใจของตนแล้ว
จะจัดว่าสร้างได้อย่างไร
อยู่เฉยๆ ไม่จัดว่าสร้าง จะต้องได้พยายามเต็มที่เต็มฐาน
การสร้างอรรถสร้างธรรมจึงเป็นความลำบาก
ถ้าเราจะคิดในแง่ลำบาก
แต่เราคิดกับเรื่องกิเลสสร้างความทุกข์ให้เรานั้น
เราได้รับความทุกข์ความลำบากแค่ไหน
หรือตะเกียกตะกายไปตามกิเลสนั้นมีความลำบากมากน้อยเพียงไร
เมื่อเทียบกันแล้วทางด้านความทุกข์
ด้วยการประกอบการพากเพียรนี้มีคุณค่า มีน้ำหนัก
เป็นสิ่งที่ควรเชื่อมากกว่าการเชื่อ
และการทำตามกิเลสเป็นไหนๆ
(ที่มา : “พระโพธิสัตว์” โดย หลวงตาพระมหาบัว ญาณสัมปันโน,
วัดป่าบ้านตาด จ.อุดรธานี, หน้า ๑๘)
