อยากศึกษาพุทธให้แตกฉาน
จ ะ ทำ อ ย่ า ง ไ ร?
คุ ณ ดั ง ต ฤ ณ
ถาม – ผมชักเริ่มสนใจพระพุทธศาสนา
เพราะเห็นว่ามีเรื่องน่ารู้และตอบคำถามที่ผมสงสัยมานานได้มากกว่าที่คิด
แต่บอกตามตรงว่าพอจะเอาตัวเข้าไปศึกษาให้แตกฉานแล้วสับสน
แล้วก็มีความท้อใจเหลือเกิน
เนื่องจากหลักการเกี่ยวกับพุทธศาสนาในปัจจุบันมีอยู่มาก
อยากทราบว่าหากอยากเป็นผู้เข้าใจพระศาสนาได้อย่างผู้รู้เขาบ้าง
ควรเริ่มต้นอย่างไรถึงจะไม่ต้องผ่านด่านความสับสนและความท้อใจครับ?
ก่อนอื่นต้องจับจุดให้ถูกครับว่า
พุทธเราบอกวิธีการ ว่า
ทำอย่างไรจะรู้ตามจริงได้อย่างมีเหตุผล
นับตั้งแต่ความจริงเบื้องต้นเช่นการดำเนินชีวิตอย่างไรไม่ให้มีเวรภัย
ตลอดไปจนกระทั่งความจริงอันเป็นยอดแห่งประโยชน์สูงสุด
คือความพ้นทุกข์ทางใจชนิดไม่กลับกำเริบอีก
และ คล้ายกับนักศึกษาปริญญาเอก
ก่อนเป็นดอกเตอร์ได้ก็ต้องเอาชีวิตทั้งหมดทุ่มลงไป
บางศาสตร์บางสาขานั้นต้องเข้าป่าเสี่ยงชีวิตก็มี
ฝ่าเปลวแดดในทะเลทรายก็มี ลุยน้ำแข็งขั้วโลกที่อุณหภูมิติดลบก็มี
เพื่อให้เป็นมือแรกที่ได้ข้อมูลสำคัญมา
ไม่ใช่แบมือรับข้อมูลจากคนอื่นที่เขาทุ่มเทชีวิตจิตใจมาก่อนหน้านั้น
การได้ดอกเตอร์ทางพุทธก็คือ
การหลุดจากทุกข์ชนิดลาแล้วลาลับไม่กลับคืนมา
ถ้าคุณมองเห็นยอดสุดนี้ได้จึงจะถือว่าเป็นผู้แตกฉานที่แท้จริง
และด้วยเหตุเช่นนั้น
การศึกษาพุทธให้แตกฉานจึงมิใช่การอ่านมาก คิดมาก
หรือทำข้อสอบบาลีจนได้ยศถาบรรดาศักดิ์มามาก
แต่ เป็นการลงมือปฏิบัติตนอยู่ในวิถีทางที่จะเป็นอิสระจากทุกข์แบบเดิมๆ
เป็นอิสระจากกิเลสแบบเดิมๆ
ตลอดจนเป็นอิสระจากความไม่รู้และอุปาทานแบบเดิมๆ
คนในโลกมีค่านิยมยกย่องผู้จดจำศัพท์ ได้มาก
พูดอธิบายได้คล่องแคล่วมาก แก้ข้อสงสัยให้ตกไปได้มาก
แม้เมื่อหันมามองผู้เชี่ยวชาญทางพุทธศาสนา
ก็จะหาก่อนว่าใครมีคุณสมบัติเข้าข่ายดังกล่าวมา
แท้ที่จริงแล้วคุณสมบัติ เหล่านั้น
เป็นเพียงบันไดขั้นต้นหรือของแถมล่อใจ
ซึ่งอาจทำให้หลงตัวว่ารู้มาก อธิบายได้มาก แก้ปัญหาได้มากเท่านั้น
หาใช่ผู้แตกฉานแก่นสารของพุทธที่แท้จริงไม่
ความ จริงอันน่าอัศจรรย์ในพุทธศาสนาก็คือ
เมื่อศึกษาไปอย่างไม่หลงทาง วันละนิด วันละหน่อย
คุณจะพบว่าตัวเองไม่ได้ศึกษาศาสตร์ธรรมดา
แต่เป็นศาสตร์แห่งความเข้าใจทุกสิ่ง
และคุณจะได้คำตอบที่ต้องการทั้งหมด
อย่างน้อยก็เท่าที่คุณเองจะอยากรู้อยากเห็น
ตรงนั้นน่าจะถือเป็นความแตกฉานที่คุณเองพอใจได้
สรุปคำตอบคือจับจุดให้ถูกในขั้นแรก
แล้วค่อยๆก้าวเดินไปหาจุดนั้นเรื่อยๆทีละนิดทีละหน่อย
ทุกอย่างจะกระจ่างเองในวันหนึ่ง
แต่หากจับจุดผิดพลาดในชั้นต้น
ยิ่งออกเดินคุณจะยิ่งรู้สึกเหมือนเป้าหมายเป็นเพียงภาพลวงตา
เห็นเหมือนมี หรือปักใจเชื่อว่ามี แต่ไปไม่ถึง คว้าไม่ได้เสียที
(ที่มา : เตรียมเสบียงไว้เลี้ยงตัว เล่ม ๒, โดย ดังตฤณ,
พิมพ์ครั้งที่ ๙ โดยสำนักพิมพ์ดีเอ็มจี, หน้า ๘๗-๘๙)
http://www.dungtrin.com/prepare/archieve/prepare021.htm
คงหวังได้ยากแล้ว ที่คนผู้ศรัทธา ในพุทธศาสนา จะแหวกเปลือกทีพวกเราเองสร้างขึ้นมาห่อหุ้มแก่นของพุทธศาสนา เอาไว้ นับวันมันยิ่งมีหลายชั้นขึ้น เราเข้ามาในกระดานนี้ได้ไม่กี่วันก็รู้สึกเหนื่อย และรู้สึกตัวว่าถ้าขืนอยู่ในกระดานพูดมากต่อไป จะกลายเป็นคนขวางโลก ขัดคอคนอื่นไปเสียหมด จะสังเกตุได้ว่าเราไม่เคย คัดลอกพระคัมภีร์มาอ้างเลย เพราะอะไรเราไม่ขอกล่าวเดี๋ยวจะไปกระทบคนอื่นเข้าอีก เราจำคำพยากรณ์ของพระพุทธองค์ได้ว่าหลัง