วิธีรักษาอารมณ์ไม่ให้โกรธ ไม่ให้ตกใจง่าย เสียใจง่าย
ถาม : ขอทราบเทคนิคการรักษาอารมณ์ไม่ให้โกรธ ไม่ให้ตกใจง่าย เสียใจง่าย สามารถรักษาสภาวะจิตให้คงสภาพ และปล่อยวางได้ตลอดเวลา
ตอบ: ไม่ต้องเทคนิคเลยจ้ะ อย่าหลุดจากลมหายใจเข้าออกก็พอ ที่ว่ามาทั้งหมดเข้าไม่ได้เลย และสภาพของจิตก็จะทรงตัวด้วย
ถาม : ทำสมาธิอยู่ รักษาจิตอยู่ตลอด
ตอบ: ใช่ เท่ากับว่าเราทรงฌานอยู่ตลอด ไม่ต้องมากหรอกจ้ะ แค่ปฐมฌานก็ได้ อาการมันจะรู้ลมอยู่ตลอดเป็นอัตโนมัติ ถ้าหากว่าลักษณะนั้นเราสามารถสังเกตได้เลยว่า พวกนิวรณ์ต่างๆ เข้ามาไม่ได้ นิวรณ์ก็ไม่มีอะไร ก็รัก โลภ โกรธ หลง ๔ อย่าง ใช่มั้ย ? แถมขี้เกียจอีกต่างหาก
เพราะฉะนั้น ถ้าหากว่าเราทรงฌาน โดยที่จับลมหายใจเข้าออกอยู่เป็นปกติ จิตมันไม่เคลื่อนไปไหน พวกนี้จะแทรกเข้ามายาก เพราะจิตมันมีงานทำอยู่แล้ว มีที่เกาะ ที่ยึดอยู่แล้ว
ถาม : แล้วถ้าเราใช้ในลักษณะพิจารณาร่างกาย มรณานุสติเป็นอารมณ์ล่ะเจ้าคะ ?
ตอบ: ได้จ้ะ แต่ว่าการพิจารณาก็ควรจะอาศัยกำลังของฌานป้องกันตัวก่อน ลักษณะการใช้กำลังของฌานป้องกันตัวไว้ก่อน ก็คือว่า เราควรจะภาวนาให้อารมณ์ใจทรงตัว เมื่อภาวนากำลังใจทรงตัวแล้ว ค่อยถอยกำลังเอามาพิจารณา มันจะหนักแน่นมากกว่า จะทำให้กิเลสแทรกได้ยาก ถ้าเราตั้งหน้าตั้งตาพิจารณาเลย บางทีพวกอารมณ์นิวรณ์ต่างๆ แทรกเข้ามา ทำให้เสียผลเหมือนกัน ดังนั้นถ้าหากว่า เราเคยภาวนาอารมณ์ใจสูงสุดได้แค่ไหน ว่าให้มันเต็มที่ไปก่อน แล้วค่อยถอยใจเอามาพิจารณา มันจะป้องกันได้ดีกว่าจ้ะ
ถาม : เมื่อคืนนั่งสมาธิ ตอนนั่งอยู่ก็ เอาวะ! ตายเป็นตาย หลวงพ่ออยู่ข้างหน้า เปิดเทปวีซีดีของหลวงพ่อไปด้วย พอเริ่มเคลิ้มเข้าอารมณ์ปั๊บ มาตกข้างตัวตึงๆ มันหายไปเลยครับ เออว่ะ! กลัวตายจริงๆ แค่รู้สึกว่ามาแล้ว ตกอยู่ข้างๆ ตัว ซึ่งตอนนั้นก็ทรงอารมณ์นะครับ แต่มันวูบ แบบหนาวทันทีเลยว่า เฮ้ย! ผีมาแล้ว (หัวเราะ) มันสู้ไม่ไหวซักที
ตอบ: ไม่เป็นไร เดี๋ยวคราวหน้าค่อยเอาใหม่ แบบเดียวกับเณรน้อย ไปธุดงค์กับหลวงตา เจอกระทิงก็วิ่งกระจายทั้งหลวงตาทั้งเณรนั่นแหละ พอวิ่งไปเสร็จเรียบร้อยแล้ว พอพ้นอันตรายก็หอบแฮ่กๆ เณรก็ต่อว่า หลวงตา! ไหนเรามอบกายถวายชีวิตแล้วไงล่ะ ? หลวงตาบอก กูมอบกายถวายชีวิตให้พระพุทธเจ้า ไม่ได้มอบให้กระทิงนี่หว่า (หัวเราะ)
.........................
สนทนากับพระเล็ก สุธมฺมปญฺโญ
เดือนมกราคม ๒๕๔๖(ต่อ)
ณ บ้านอนุสาวรีย์ฯ
