ลานธรรมจักร
http://www.dhammajak.net/forums/

อริยทรัพย์ ๗ ประการ : พระธรรมเมธาภรณ์ (ระแบบ ฐิตญาโณ)
http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=7&t=21824
หน้า 1 จากทั้งหมด 1

เจ้าของ:  กุหลาบสีชา [ 21 เม.ย. 2009, 13:49 ]
หัวข้อกระทู้:  อริยทรัพย์ ๗ ประการ : พระธรรมเมธาภรณ์ (ระแบบ ฐิตญาโณ)

รูปภาพ
[ภาพจิตรกรรมแนวพุทธธรรม “Enlightenment” : สร้างสรรค์โดย
อาจารย์พิชัย นิรันต์ ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ (จิตรกรรม) ปี ๒๕๔๖]



อ ริ ย ท รั พ ย์ ๗ ป ร ะ ก า ร
พระธรรมเมธาภรณ์ (ระแบบ ฐิตญาโณ)
วัดบวรนิเวศวิหาร กรุงเทพมหานคร


คำว่า อริยทรัพย์ อาจจะแปลว่า
ทรัพย์ของพระอริยะ ทรัพย์อันประเสริฐ
หรือทรัพย์ที่ทำให้คนเป็นอริยะ
หรือแม้แต่คุณธรรมของพระอริยะก็ได้


ทรัพย์ แปลว่า วัตถุที่นำความปลื้มใจมาให้เข้าของ

แต่ทรัพย์ภายนอกนั้นพึงสังเกตว่า
เราได้รับความปลื้มใจจริง
แต่กลับมีเงาอยู่เบื้องหลังของความปลื้มใจ
อาจจะเป็นความวิตกกังวล
ระแวงกลัวว่าทรัพย์ของตนจะมีอันตรายจากโจร เป็นต้น

บางกรณี พบว่า พระพุทธเจ้าทรงเรียกทรัพย์สินว่า อาสีวิล
แปลว่า อสรพิษมีพิษร้าย
และเมื่อมองจากคติของสังคมมีการแสวงหาทรัพย์
จะมีการเน้นไปที่โลกียทรัพย์
ที่ให้ความสำคัญแก่การตอบสนองความต้องการของตน
จบลงที่ไม่มีใครสามารถตอบสนองความต้องการของตนได้หมด

หลักอริยทรัพย์ เมื่อเรามองจากจุดนี้จะพบว่า

เป็นหลักการในการบำบัด ควบคุมการดิ้นรนของจิต
ในการแสวงหาทรัพย์ มาตอบสนองความต้องการของตน


อันเป็นการกระทำที่ขัดแย้งกันคือ

ธรรมชาติของใจคนที่มีความพร่องอยู่ตลอดเวลา
เนื่องจากคนส่วนมากจะตกเป็นทาสของตัณหา

หลักอริยทรัพย์ จึงเป็นหลักในการควบคุมตัณหา
แทนที่จะปล่อยให้คนเป็นทาสของตัณหา
เพราะใครก็ตาม หากตกเป็นทาสของตัณหา
จะมีความเดือดร้อนแน่นอน จะมากหรือน้อยเท่านั้น


องค์ธรรมในกลุ่มนี้เป็นองค์ธรรมระดับแก่นแกน
ที่สำคัญคือพระนิพพานอยู่หลายข้อ


ในที่นี้ได้ขยายความให้พิสดารโดยสมควร
เพื่อเพิ่มพูนความเข้าใจในองค์ธรรม
ที่ในแง่ของความเป็นจริงแล้ว
ปรากฏในหมวดอื่นๆ ที่ผ่านมาหลายครั้งแล้ว

แต่ความเป็นธรรมนั้น
เราสามารถจะมองผ่านขนมไทยที่ว่ากันว่ามีกว่า ๒,๐๐๐ ชนิด

แต่ในความเป็นขนมแต่ละชนิดนั้น
จะมีส่วนประกอบปนอยู่อยู่ทุกชนิดคล้ายกัน
นั่นคือ แป้ง ความหวาน มัน
ที่โดยมากมักจะมาจาก ข้าวเหนียว น้ำตาล กะทิ
กุศลธรรมทั้งหลาย หรือแม้แต่อุศลธรรมก็มีลักษณะอย่างนั้น

(มีต่อ)

เจ้าของ:  กุหลาบสีชา [ 21 เม.ย. 2009, 13:52 ]
หัวข้อกระทู้:  Re: อริยทรัพย์ ๗ ประการ : พระเทพดิลก (ระแบบ ฐิตญาโณ)

กลุ่มของอริยทรัพย์ คือ

๑. สทฺธานํ

ทรัพย์คือศรัทธาอันเป็นความเชื่อมั่นคุณของพระพุทธเจ้า
ตามหลักของพระพุทธคุณ ๙ ประการ
คือ ปัญญา บริสุทธิ์ กรุณา จากศรัทธาในจุดนี้

จะทำให้เกิดศรัทธาในกรรม ผลของกรรม
และการที่สัตว์ทั้งหลายมีกรรมเป็นของๆตน
ควรเข้าใจคุณลักษณะของศรัทธา
ตามที่ท่านจำแนกไว้ในอภิธัมมัตถสังคหะ

คือ สัทธา มีความเชื่อในกุศลธรรมเป็นลักษณะ
ทำใจให้เลื่อมใสเป็นหน้าที่ มีวัตถุอันเป็นที่ตั้งความเชื่อเป็นเหตุใกล้ให้เกิด
ใจจะมีความผ่องใสขุ่นมัวเป็นผลที่เกิดแก่จิต

ถ้าจะถามว่าไม่ขุ่นมัวเพราะอะไร
ตอบว่า เพราะความไม่เชื่อ ความเคลือบแคลงสงสัย
ความอยาก ความโกรธ ตามลำดับ

๒. สีลธนํ

ทรัพย์ คือ ศีล การสำรวมระวังรักษากาย วาจา ให้เรียบร้อยดีไม่มีโทษ
ดังที่ได้กล่าวมาแล้วในตอนต้นว่า
ศีลก็คือ อริยมรรค ๓ ข้อ
คือสัมมาวาจา สัมมากัมมตะ และสัมมาอาชีวะ

คุณลักษณะของศีล
คือ กุศลเจตนาที่มองเห็นโทษของทุจริตแล้วงดเว้น
จึงมีการป้องกันทุจริต เป็นลักษณะการเว้นทุจริตเมื่อเกิดขึ้น
ก็จะทำหน้าที่ทำลายทุจริต
การเกิดของศีลอาจจะเกิดจาก ศรัทธา หิริ โอตัปปะ เป็นต้น

๓. หิริธนํ

ทรัพย์ คือ หิริ ความละอายต่อบาป ความชั่ว ทุจริต
หิริ ความละอายต่อบาป มีคุณลักษณะคือ
มีความเกลียดบาป เป็นลักษณะมีการไม่ทำบาปเป็นหน้าที่
มีความละอายเป็นผลปรากฏที่จิต
มีความเคารพตนเองเป็นเหตุให้เกิดจุดกระตุ้นสร้างสำนึกให้เกิดหิริ

เช่น สำนึกถึงตระกูลของตน วัย การศึกษา ชาติตระกูล
พ่อแม่ ครูบาอาจารย์ จนถึงพระศาสดา
สถานะที่เป็นทายาทของตระกูล ศาสนา เพื่อนร่วมปฏิบัติธรรม
และที่สำคัญจิตใจที่มีความกล้าหาญ

๔. โอตตปปธนํ

ความสะดุ้งกลัวต่อบาป ทั้งตัวบาปและผลแห่งบาป
โอตัปปะ ความสะดุ้งกลัวต่อบาปนั้น
คือการสะดุ้งกลัวต่อทุจริต และผลที่เกิดจากการทำทุจริต

ลักษณะเด่นของโอตัปปะ
คือ มีความสะดุ้งกลัวต่อบาปเป็นลักษณะ
มีการไม่ทำบาปเป็นหน้าที่ มีความละอายบาป
กลัวบาปเป็นผลภายจิต

มีความเคารพคนอื่นเป็นตัวกระตุ้นให้เกิดขึ้น
นั่นคือ มีความสำนึกว่า หากตนทำชั่วลงไป
จากนั้นแม้ตนเองก็ติเตียนตนเองได้

ท่านผู้รู้ใคร่ครวญแล้วจะติเตียนกลัวต่ออาญาของแผ่นดิน
ที่สำคัญ คือ กลัวว่าตายไปแล้วจะตกอบาย

(มีต่อ)

เจ้าของ:  กุหลาบสีชา [ 21 เม.ย. 2009, 13:57 ]
หัวข้อกระทู้:  Re: อริยทรัพย์ ๗ ประการ : พระเทพดิลก (ระแบบ ฐิตญาโณ)

๕. พาหุสจฺจธนํ

ทรัพย์ คือการเป็นผู้ได้ศึกษาสดับตรับฟังมามาก
อันเป็นหลักในการพัฒนาปัญญาจากการสดับตรับฟัง
การทรงจำ การท่องจนแม่นยำ
การนำมาคิดพิจารณาจนนำมาซึ่งความเข้าใจในเรื่องนั้นชัดเจน

๖. จาคะธนํ

ทรัพย์ คือเสียสละให้ปัน เป็นกุศลเจตนา
กุศลกรรมที่เกิดขึ้นจาก ศรัทธา ปัญญา เมตตา ภักดี นับถือ สงสาร เป็นต้น
นำผลไปสู่จิต คือจิตสงบลงไปสู่ความโกรธคนที่ตนสละให้
ลดความตระหนี่สิ่งที่ตนจะสละ ความเขลาในทางแห่งความดี เป็นต้น

๗. ปัญญาธนํ

ทรัพย์คือ ปัญญา เป็นความรู้ความเข้าใจ
ในบาป บุญ คุณ โทษ ประโยชน์ ไม่ใช่ประโยชน์

พัฒนาของการปัญญาแสดงคุณลักษณะออกมาเป็น รู้แจ้งสภาวธรรม
ขจัดความมืดมนอนธกาล เห็นสภาวธรรมตามความเป็นจริง
เป็นลักษณะไม่หลงจากความเป็นจริงในฐานะนั้นๆ เป็นผลปรากฏแก่จิต
และมีสติเป็นความสงบใจเป็นเหตุให้เกิดขึ้น


จากองค์ธรรมใน ๗ ข้อนี้
พึงสังเกตว่ามีหลายข้อที่ผู้ปฏิบัติสามารถใช้เป็นหลัก
นำผู้ศึกษาให้สัมผัสผลสูงสุดทางพระพุทธศาสนา เช่น

สทฺธาย ตรติโอฆํ
คนจะข้ามห้วงน้ำคือกิเลสได้ด้วยศรัทธา

สีลเลน นิพิพุติ ยนฺติ
คนจะบรรลุนิพพานได้ก็เพราะศีล

จาโค การสละตัณหา
มีความหมายเดียวกับพระนิพพาน

ปฺญญาย ปริสุชฺฌติ
คนจะบริสุทธิ์ได้ด้วยปัญญา


การนำเอาอริยทรพย์มาเกาะกลุ่มกัน
เข้ากับโลกธรรมอันเป็นทุกขสัจ และอภิหะปัจจเวกขณะ
ที่ประกอบด้วยทุกขสัจ และกระบวนการของกรรม
อันเป็นอาการของกิเลส และกุศลธรรมมาไว้ในที่เดียวกัน

เพื่อให้เห็นว่า หากคนสามารถครองตนตามหลักของอริยทรัพย์ได้
เขาก็จะสามารถแก้ปัญหาเกี่ยวกับโลกธรรม
และความแก่ ความเจ็บ ความตาย
และที่สำคัญก็คือ เขาได้ชื่อว่า เป็นคนรวยทรัพย์จริงๆ

เพราะทรัพย์เหล่านี้อำนวยผลในรูปของการติดตามตัวตน
ไปตลอดกาลนานแห่งการเวียนว่ายตายเกิด
อำนวยประโยชน์ทั้งระดับ มนุษยสมบัติ สวรรคสมบัติ และนิพพานสมบัติ


อริยทรัพย์จึงมีค่ามากกว่าสมบัติภายนอก
แม้จะเป็นสมบัติของพระเจ้าจักรพรรดิก็ตาม


:b8: :b8: :b8:

(คัดลอกบางตอนมาจาก : โลกและชีวิตในวิถีแห่งธรรม โดย พระราชธรรมนิเทศ (ระแบบ ฐิตญาโณ)
วัดบวรนิเวศวิหาร รวบรวมและเรียบเรียง;
ศูนย์ส่งเสริมพระพุทธศาสนาแห่งประเทศไทย
จัดพิมพ์เพื่อแสดงมุทิตาจิตต่อพระราชธรรมนิเทศ (ระแบบ ฐิตญาโณ)
ในวโรกาสที่ได้รับพระราชทานเลื่อนสมณศักดิ์เป็นพระราชาคณะชั้นเทพที่ พระเทพดิลก
เนื่องในวโรกาสเฉลิมพระชนมพรรษาครบ ๖ รอบนักษัตร ๕ ธันวาคม พุทธศักราช ๒๕๔๒, หน้า ๑๖๗-๑๖๙)


:b47: รวมคำสอน “พระธรรมเมธาภรณ์ (ระแบบ ฐิตญาโณ)”
http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=72&t=47886

เจ้าของ:  ลูกโป่ง [ 21 เม.ย. 2009, 13:58 ]
หัวข้อกระทู้:  Re: อริยทรัพย์ ๗ ประการ :พระเทพดิลก (ระแบบ ฐิตญาโณ)

อนุโมทนาสาธุค่ะ...คุณกุหลาบสีชา

ธรรมะสวัสดีค่ะั

:b55: tongue :b56:

เจ้าของ:  ชาติสยาม [ 21 เม.ย. 2009, 14:38 ]
หัวข้อกระทู้:  Re: อริยทรัพย์ ๗ ประการ : พระเทพดิลก (ระแบบ ฐิตญาโณ)

สาธุๆ

หยอดกระปุกอยู่คับ
:b8: :b8: :b8:

เจ้าของ:  อมิตาพุทธ [ 30 เม.ย. 2009, 02:51 ]
หัวข้อกระทู้:  Re: อริยทรัพย์ ๗ ประการ : พระเทพดิลก (ระแบบ ฐิตญาโณ)

สาธุครับ :b8: :b8: :b8:
อยากจะรวย ด้วยอริยทรัพย์ทั้ง7

เจ้าของ:  คนไร้สาระ [ 30 เม.ย. 2009, 04:40 ]
หัวข้อกระทู้:  Re: อริยทรัพย์ ๗ ประการ : พระเทพดิลก (ระแบบ ฐิตญาโณ)

:b8: :b8: :b8:

เจ้าของ:  sirinpho [ 06 ก.ค. 2018, 07:00 ]
หัวข้อกระทู้:  Re: อริยทรัพย์ ๗ ประการ : พระธรรมเมธาภรณ์ (ระแบบ ฐิตญาโณ)

:b8: :b8: :b8:

เจ้าของ:  น้องพลอย [ 03 ต.ค. 2018, 09:19 ]
หัวข้อกระทู้:  Re: อริยทรัพย์ ๗ ประการ : พระธรรมเมธาภรณ์ (ระแบบ ฐิตญาโณ)

:b8: :b8: :b8:

เจ้าของ:  Duangtip [ 17 ก.พ. 2021, 10:51 ]
หัวข้อกระทู้:  Re: อริยทรัพย์ ๗ ประการ : พระธรรมเมธาภรณ์ (ระแบบ ฐิตญาโณ)

:b39: :b44: ขออนุโมทนา สาธุๆๆ ค่ะ
:b8: :b8: :b8:

หน้า 1 จากทั้งหมด 1 เขตเวลา GMT + 7 ชั่วโมง
Powered by phpBB © 2000, 2002, 2005, 2007 phpBB Group
http://www.phpbb.com/