นักภาวนาทั้งหลาย จิต ยังไม่สงบ และ ฌาน ก็ยังไม่ถึง อยากจะให้ปัญญามันเกิดขึ้น มันจะเกิดขึ้นได้อย่างไรถึงเกิดขึ้นก็เรียกว่า ปัญญาโลกีย์ ความอยากให้ปัญญาเกิด มันก็เป็นโลกิยะอยู่แล้ว
ปัญญาที่เป็นโลกีย์ เกิดจากการตรึก การตรอง การดูตำรา จากการสนทนากันก็ตื่นเต้นแล้วก็เข้าใจว่าอันนั้นวิเศษพอแล้ว
พอหันมาดูตัวของตนเองมีแต่กิเลสหุ้มห่อทั้งตัว เรามาภาวนาต้องการละกิเลสในใจของตัวเอง พอภาวนาเข้าๆ เลยเป็นการสะสมกิเลสไปในตัว การอยากรู้ อยากเห็น อยากเป็นนั้น อยากเป็นนี้ ล้วนแต่เป็นกิเลสทั้งหมด
พระพุทธเจ้าให้สละสิ่งทั้งหมด แล้วทำใจให้เป็นกลางในสิ่งทั้งปวง ไม่ยึดมั่นถือมั่นในสิ่งทั้งปวง แล้วพิจารณาให้รู้เท่า เข้าใจ ตามความเป็นจริงในสิ่งนั้นๆ ตัวอย่าง เช่น พระอานนท์ พระอนุชาของพระพุทธเจ้าที่เป็นพหูสูตรเรียนรู้รอบในธรรมคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า จนจบสิ้น ถึงขนาดนั้นก็ยังไม่ทอดทิ้งสิ่งทั้งปวง จะให้ถึงซึ่งความเป็นกลาง
เมื่อวันที่จะทำปฐมสังคายนา ท่านพิจารณาธรรมทั้งหลายจนอ่อนเพลียแล้วเอนพระเศียรลงจะบรรทม พระเศียรยังไม่ทันถึงพระเขนย ในขณะนั้น จิตของท่านพระอานนท์ทอดธุระหมด ไม่มีอะไรเหลือหลอ จึงสำเร็จเป็นพระอรหันต์
: หลวงปู่เทสก์ เทสรังสี
http://www.thewayofdhamma.org/page2/moradok211_3.html
