ลานธรรมจักร
http://www.dhammajak.net/forums/

ความหมายของคำว่าเหตุมี ๔ อย่าง
http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=66&t=65300
หน้า 1 จากทั้งหมด 1

เจ้าของ:  ลุงหมาน [ 16 ม.ค. 2025, 07:55 ]
หัวข้อกระทู้:  ความหมายของคำว่าเหตุมี ๔ อย่าง

ความหมายของคำว่าเหตุมี ๔ อย่าง คือ
๑. เหตุเหตุ คือเหตุที่เป็นมูลเป็นรากเหง้า หมายถึงเหตุ ๖ คือ
โลภเหตุ โทสเหตุ โมหเหตุ อโลภเหตุ อโทสเหตุ อโมหเหตุ (หมาย
เฉพาะเหตุปัจจัยเท่านั้น)
๒. ปจฺจยเหตุ คือเหตุเฉพาะปัจจัย หมายถึงเหลือปัจจัยที่ยังผล
ธรรมให้กิดขึ้น (เป็นได้ทั้ง ๒๔ ปัจจัย) เช่นมหาภูตรูป ๔ -> อุปาทายรูป
๒๔ หรือมหาภูตรูป ๔ เป็นเหตุ เรียกชื่อว่า รูปขันธ์ ฯลฯ มหาภูตรูปก็จัด
เป็นปัจจัยเหตุ
๓. อุตฺตมเหตุ คือเหตุอันสูงสุด เหตุที่เป็นประธาน เพราะให้ผล
แก่ตน ๆ ได้แก่กรรม คือ กุศลกรรม อกุศลกรรม เป็นเหตุให้เกิดวิบาก
๔. สาธารณเหตุ คือเหตุที่เป็นสาธารณะทั่วไป เช่น อวิชชาเป็น
เหตุให้กิดสังชาร ๓ ให้ทำบุญบ้าง ทำบาปบ้าง เพราะมือวิชชาเป็นเหตุทั้ง
นั้น อวิชชา จึงจัดว่าเป็นสาธารณเหตุ หรือสาธารณปัจจัย เพราะในปัจจัย
๒๔ บางทีก็แบ่งเป็น ๒ ปัจจัย คือ สาธารณปัจจัย กับ อสาธารณปัจจัย
สาธารณปัจจัย หมายถึงปัจจัยที่เป็นสาธารณะทั่วไปไม่ทั้ง
ปวง เช่น ธรรมทั้งหลายที่เกิดขึ้น จะมีแต่ลำพังอย่างเดียวไม่ได้ จำต้อง
ประกอบด้วยธรรมหลายอย่าง เพราะฉะนั้นธรรมทั้งหลายจะขาดสหชาตปัจจัย
ไม่ได้ สหชาตปัจจัย ก็จัดเป็นสาธารณปัจจัย หรือว่าจิตทุกดวงต้องมีอารมณ์
อารัมมณปัจจัย ก็จัดเป็นสาธารณปัจจัย

ไฟล์แนป:
FB_IMG_1736667219308.jpg
FB_IMG_1736667219308.jpg [ 224.13 KiB | เปิดดู 1105 ครั้ง ]

เจ้าของ:  ลุงหมาน [ 16 ม.ค. 2025, 08:23 ]
หัวข้อกระทู้:  Re: ความหมายของคำว่าเหตุมี ๔ อย่าง

ส่วนอสาธารณปัจจัย หมายถึงปัจจัยที่ไม่สาธารณะทั่วไปไม่
ทั้งปวง เช่น เหตุปัจจัย คือ เหตุ ๖ ย่อมไม่เป็นสาธารณปัจจัย เพราะบาง
ปัจจัยก็มี บางปัจจัยก็ไม่มี เพราะฉะนั้นธรรมใดที่ไม่เป็นสาธารณะทั่วไป
ในธรรมทั้งปวง ก็จัดว่าเป็นอสาธารณปัจจัย

ในหตุ ๔ อย่างนี้ เหตุปัจจัย ได้แก่ เหตุเหตุ คือ เหตุ ๖ เท่านั้น
ส่วน คำว่าปัจจัย หมายเอาธรรมที่เป็นอุปการะให้เกิดผล ได้แก่ปัจจัยทั้ง ๒๔

คำที่เกี่ยวข้องกับเหตุ อีกอย่างหนึ่ง คือ
คำว่า เหตุ หมายถึงธรรมที่เป็นมูล เป็นรากเหง้า ได้แก่ เหตุ
๖ คือ โลภเหตุ โทสเหตุ โมหเหตุ อโลภเหตุ อโทสเหตุ อโมหเหตุ ซึ่ง
คำว่า น เหตุ หมายถึงธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ได้แก่ จิต ๘๙ เจ. ๔๖
(เว้นเหตุ ๖) รูป ๒๘ นิพพาน ชื่อว่า น เหตุ
คำว่า อเหตุ หมายถึงธรรมที่ไม่ประกอบด้วยเหตุ ได้แก่
อเหตุกจิต ๑๘ อัญญสมานาเจ.๑๒(เว้นฉันทะ) โมหเจ.ที่ในโมหจิต ๒
รูป ๒๘ นิพพาน ชื่อว่า อเหตุ
คำว่า สเหตุ หมายถึงธรรมที่ประกอบด้วยเหตุ ได้แก่
สเหตุกจิต ๗๑ เจ.๕๒ (เว้นโมหเจ.ในโมหจิต ๒) ชื่อว่า สเหตุ

เจ้าของ:  Duangtip [ 03 มิ.ย. 2025, 20:13 ]
หัวข้อกระทู้:  Re: ความหมายของคำว่าเหตุมี ๔ อย่าง

:b39: :b44: ขออนุโมทนา สาธุๆๆ ค่ะ
:b8: :b8: :b8:

เจ้าของ:  sirinpho [ 14 ก.ค. 2025, 16:55 ]
หัวข้อกระทู้:  Re: ความหมายของคำว่าเหตุมี ๔ อย่าง

:b8: :b8: :b8:

หน้า 1 จากทั้งหมด 1 เขตเวลา GMT + 7 ชั่วโมง
Powered by phpBB © 2000, 2002, 2005, 2007 phpBB Group
http://www.phpbb.com/