สังขารและนิพพาน
ในพระธรรมเทศนาเรื่องนิพพานที่ผ่านมานั้น ข้าพเจ้าได้ให้
จำกัดความนิพพานว่าเป็นความดับของวัฏฏะทั้ง ๓ บัดนี้จะ
อธิบายความแตกต่างระหว่างสังขารกับนิพพาน ตามที่ปรากฎใน
คัมภีร์ปฏิสัมภิทามรรคต่อไป
(๑) อุปปาทะและอนุปปาทะ
ในพระบาลีมีข้อความว่า
อุปฺปาโท สงฺขารา, อนุปฺปาโท นิพฺพานํ.'
"การเกิดขึ้นเป็นสังขาร การไม่เกิดขึ้นเป็นนิพพาน"
ผู้ปฏิบัติธรรมที่เจริญวิปัสสนาภาวนา ย่อมทราบด้วยใจว่า
รูปนามหรือขันธ์ ๕ ที่ถูกปัจจัยปรุงแต่งมีการเกิดขึ้นใหม่ทุกครั้ง
หลังจากมีการดับไป และเมื่อสังขารุเปกขาญาณ (ปัญญาที่เป็นกลาง
ในสังขารทั้งปวง) ได้รับการพัฒนาจนแก่กล้าขึ้น เขาย่อมรู้ว่ามี
สภาพอีกอย่างหนึ่งที่อยู่เหนือธรรมชาติทั้งเกิดดับอยู่เป็นนิตย์นั้น
หมายความว่า สภาพที่อยู่เหนือสังขาร เป็นสภาพเข้าไกล้นิพพาน
สังขารเป็นสิ่งอยู่ที่ตรงข้ามกับนิพพานโดยสิ้นเชิง และทั้งสองสิ่งนี้
| ไฟล์แนป: |
|
1685157773701-removebg-preview.png [ 149.6 KiB | เปิดดู 1132 ครั้ง ] |