นิพพานเป็นสภาพที่มีจริง

เนื่องจากนิพพานหมายถึงการดับของรูปนาม จึงมีบางคน
กล่าวหาว่านิพพานคือความว่างเปล่า ทำให้เข้าใจผิดว่านิพพานหา
ประโยชน์ไมได้ แต่ความจริงนิพพานเป็นสภาพที่มีจริงไม่ว่างเปล่า
เป็นสภาพที่ปราศจากกิจกรรมของรูปนาม นิพพานเป็นอารมณ์ของ
มัคคญาณ ผลญาณ และปัจจเวกขณญาณ พระพุทธเจ้าและพระ
อรหันต์ทั้งหลายสามารถให้การรับรองได้ว่านิพพานเป็นสภาพมีจริง
สมมติว่าไม่มีนิพพานซึ่งเป็นที่ดับของกิเลสวัฏ กรรมวัฏ และวิปาก
วัฏ เห็นจะคงไม่มีใครในจักรวาลนี้สามารถพบกับความสงบสุขเลย
หากไม่มีนิพพานกิเลสก็จะเข้าครอบงำชีวิต ทำให้คนเราก่อกรรม
ส่งผลให้เกิดวิบากขึ้นซึ่งเป็นปัจจัยให้เกิดขันธ์ในภพใหม่ และตามมา
ด้วยความทุกข์ กิเลสถูกกำจัดได้ด้วยมรรคญาณและผลญาณเท่านั้น
และเมื่อกำจัดกิเลสได้แล้ววัฏฏทุกข์ย่อมสิ้นสุดลง ความสิ้นสุดแห่ง
ทุข์นี้เป็นสภาวะที่มีจริงแท้ พระพุทธเจ้าและพระอรหันต์ล้วนไปถึง
ความจริงขั้นนี้ หลังจากการปรินิพพานความทุกข์ทั้งหลายก็จบสั้น
สมบูรณ์อย่างแท้จริง