จำแนกจิตโดยองค์มรรค
๑๒๐. อมคฺคงฺคานิ นาเมตฺถ อฎฺฐารส อเหตุกา
ฌานงฺคานิ น วิชฺชนฺติ วิญฺญาเณสุ ทวิปญฺจสุ.
"ในจิตเหล่านี้ อเหตุกจิต ๑๘ ชื่อว่า จิตไม่มีองค์มรรค
องค์ฌานย่อมไม่มีในทวิปัญจวิญญาณ ๑๐"
๑๒๑. เอกํ จิตตํ ทุมคฺคงคํ ติมคฺคงฺคานิ สตฺตสุ
จตฺตาลีสาย จิตฺเตสุ มคฺโค โส จตุรงฺคิโก.
"[วิจิกิจฉาสัมปยุตตจิตดวงหนึ่ง มีองค์มรรค ๒ [มิจฉาสังกัปปะ และมิจฉาวายามะ]
องค์มรรค ๓ [มิจฉาสังกัปปะ มิจฉาวายามะ และมิจฉาสมาธิ] มีอยู่ในจิต ๗ ดวง
[ทิฏฐิคตวิปปยุตตจิต ๔ โทสมูลจิต ๒ อุทธัจจสัมปยุตตจิต ๑]
องค์มรรค ๔ (สัมมาสังกัปปะ สัมมาวายามะ สัมมาสติ สัมมาสมาธิ พวกหนึ่ง
มิจฉาทิฏฐิ มิจฉาสังกัปปะ มิจฉาวายามะ มิจฉาสมาธิ พวกหนึ่ง และสัมมาทิฏฐิ สัมมา-
วายามะ สัมมาสติ สัมมาสมาธิ พวกหนึ่ง] มีอยู่ในจิต ๔๐ [กามาวจรญาณวิปปยุตตจิต ๑๒ ทิฏฐิ
คตสัมปยุตตจิต ๔ และมหัคคตจิต ๒๔ เว้นปฐมฌาน)"
องค์มรรค ๔ คือ สัมมาสังกัปปะ สัมมาวายามะ สัมมาสติ และสัมมาสมาธิ ประกอบในกามา
วจรญาณวิปปยุตตจิต ๑๒
องค์มรรค ๔ คือ มิจฉาทิฏฐิ มิจฉาสังกัปปะ มิจฉาวายามะ และมิจฉาสมาธิ ประกอบในทิฏฐิ
คตสัมปยุตตจิต ๔
องค์มรรด ๔ คือ สัมมาทิฏฐิ สัมมาวายามะ สัมมาสติ สัมมาสมาธิ ประกอบในมหัคคตจิต ๒๔
เว้นปฐมฌาน]
๑๒๒. ปญฺจทฺทสสุ จิตฺเตสุ มคฺโค ปญฺจงฺคิโก มโต
วุตฺโต ทฺวตฺตีสจิตฺเตสุ มคฺโค สตฺตงฺคิโกปิ จ.
"มรรคมีองค์ ๕ [สัมมาทิฏฐิ สัมมาสังกัปปะ สัมมาวายามะ สัมมาสติ สัมมาสมาธิ]
ตรัสไว้ในจิต ๑๕ ดวง [กามาวจรญาณสัมปยุตตจิต ๑๒ ปฐมฌานจิต ๓]
มรรคมืองค์ ๗ [เว้นสัมมาสังกัปปะ] ตรัสไว้ในจิต ๓๒ ควง [โลกุตตรจิต ๓๒ (เว้น
ปฐมฌานจิต)]"
๑๒๓. มคฺโค อฎฺฐสุ จิตฺเตสุ มโต อฎฐงฺคิโกติ หิ
เอวํ ตุ สพุพจิตฺเตสุ มคฺคงฺคานิ สมุทฺธเร.
"มรรคมืองค์ ๘ ตรัสไว้ในปฐมฌานโลกุตตร] จิต ๘ ดวง บัณฑิตพึงยกองค์มรรค
ในจิตทั้งหมดอย่างนี้"
อภิธัมมาวตาร น. 99
| ไฟล์แนป: |
|
Image-7180.jpg [ 65.09 KiB | เปิดดู 1111 ครั้ง ] |