ลานธรรมจักร http://www.dhammajak.net/forums/ |
|
อวินิพโภคเจตสิก ๘ http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=66&t=63312 |
หน้า 1 จากทั้งหมด 1 |
เจ้าของ: | ลุงหมาน [ 05 มี.ค. 2023, 16:25 ] | ||
หัวข้อกระทู้: | อวินิพโภคเจตสิก ๘ | ||
อวินิพโภคเจตสิก ๘ ๙๓. เอกคฺคตา มนกฺกาโร ชีวิตํ ผสฺสปฺจกํ อฎฺเฐเต อวินิพฺโภคา เอกุปฺปาทา สหกฺขยา. "เจตสิก ๘ ดวงนี้ คือ หมู่เจตสิก ๕ ดวงที่มีผัสสะอยู่ตัน (ผัสสะ เวทนา สัญญา เจตนา จิต) เอกัคคตา ชีวิตินทรีย์ และมนสิการ เป็นสภาวธรรมที่ไม่แยกกัน เกิดพร้อมกัน และดับพร้อมกัน (ฎีกาใหม่อธิบายว่า สัพพจิตตสาธารณเจตสิกมี ๗ ดวง คือ ผัสสะ เวทนา สัญญา เจตนา เอกัคคตา ชีวิตินทรีย์ และมนสิการ แต่ในที่นี้ท่านนับจิตเข้าในเจตสิกโดยอ้อมเพื่อแสดงว่าจิตกับเจตสิก เป็นสภาวธรรมที่ไม่แยกกัน) ๑o๗. อหิริกมโนตฺตปฺปํ โมโห อุทฺธจฺจเมว จ ทฺวาทสาปุญฺญจิตฺเตสุ นิยตาเยว ชายเร -โมหะ อหิริกะ อโนตตัปปะ และอุทธัจจะ ย่อมเกิดได้เสมอในอกุศลจิต ๑๒" ๑๐๘. โลโภ โทโส จ โมโห จ มาโน ทิฏฐิ จ สํสโย มิทฺธมุทฺธจฺจกุกฺกุจฺจ่ ถินํ มจฺฉริยมฺปิ จ. ๑๐๙. อหิริกมโนตฺตปฺปํ อิสฺสา จ โทมนสฺสกํ เอเต อกุสลา วุตฺตา เอกนฺเตน มเหสินา "เจตสิก [๑๕ ดวง] เหล่านี้ คือ โลภะ โทสะ โมหะ มานะ ทิฏฐิ วิจิกิจฉา มิทธะ อุทธัจจะ กุกกุจจะ ถืนะ มัจฉริยะ อหิริกะ อโนตตัปปะ อิสสา และโทมนัส พระพุทธองค์ตรัส ว่าเป็นอกุศลแน่นอน [อกุศลเจตสิก]" [โทมนัสเวทนาประกอบกับอกุศลจิตแน่นอน จึงกล่าวโทมนัสเวทนาไว้ในอกุศลเจตสิกโดย อัอม ความจริงอกุตลเจตสิกมี ๑๔ ดวงเท่านั้น] สทฺธา สติ หิโรตฺตปฺปํ อโลภาทิตฺตยมฺปิ จ ยุคฬานิ ฉ มชฺฌตฺต๋ กรุณามุทิตาปิ จ. ตถา วิรติโย ติสฺโส สพฺเพ เต ปญฺจวีสติ กุสลาพฺยากตา จาปิ กุสเลน ปกาสิตา. "เจตสิก ๒๕ ดวงทั้งหมดนั้น คือ ศรัทธา สติ หิริ โอตตัปปะ, เจตสิก ๓ ดวงมี อโลภะเป็นต้น (อโลภะ อโทสะ อโมหะ), ตัตตรมัชฌัตตตา, เจตสิก ๖ คู่, วิรตี ๓, กรุณา และ มุทิตา พระศาสดาผู้ทรงปัญญาตรัสว่าเป็นกุศลและอัพยากฤต" อภิธัมมาวตาร น.๙๐
|
หน้า 1 จากทั้งหมด 1 | เขตเวลา GMT + 7 ชั่วโมง |
Powered by phpBB © 2000, 2002, 2005, 2007 phpBB Group http://www.phpbb.com/ |