น/462 วิสุทธิมรรค เล่ม 4
ในสมัยพุทธกาลมีแคว้นใหญ่ ๒ แควัน คือ แควันมคธ และแควันโกศล ทั้งสองแคว้นนี้
เป็นมหาอำนาจแผ่แสนยานุภาพปกครองแควันต่างๆ กว่า ๒๐ แห่งทั่วชมพูทวีป เรื่องนี้ทราบได้
จากข้อความในคัมภีร์อุทาน ราชสูตร""* ในพระสูตรนั้นมีเรื่องที่ภิกษุทั้งหลายสนทนาเปรียบเทียบ
พระเจ้าพิมพิสารที่ปกครองแคว้นมคธกับพระเจ้าปเสนทิโกศลที่ปกครองแคว้นโกศลว่า กษัตริย์
พระองค์ไหนมีพระราชทรัพย์ โภคสมบัติ ท้องพระคลัง แว่นแคว้น พาหนะ กำลังพล และ
แสนยานุภาพมากกว่ากัน
ประชาชนในแคว้นทั้งสองเหล่านั้นใช้ภาษามคธเป็นหลัก จะเห็นได้ว่า ในคัมภีร์อรรถกถา
ของสีลักขันธวรรค" กล่าวว่า ประชาชนในแคว้นโกศลมักทักทายกันด้วยคำว่า กจฺจิ โภ กุสลํ ?
(ท่านผู้เจริญ สุขภาพดีใหม ?) ซึ่งคล้ายกับคำอังกฤษว่า How do you do ? จึงเรียกว่า แคว้นแคว้นโกศล
คือ แควันของตนที่ทักทายกันด้วยคำว่า กุลลํ ส่วนประชาชนในแควันโกศลมักทักทายกันด้วยคำว่า
กจฺจิ ชมนียํ. กจฺจิ ยาปนียํ ? (สบายดีไหม ?) ซึ่งคล้ายกับคำอังกฤษว่า How are you ?
เมื่อแควันทั้งสองปกครองเมืองต่างๆ ทั่วชมพูทวีปเช่นนี้ จึงเป็นธรรมดาที่ประชาชนใน
แควันเหล่านั้นต้องสื่อสารกันด้วยภาษากลาง ซึ่งก็คือภาษามคธนั่นเอง
อังกฤษที่เป็นภาษากลางของประเทศมหาอำนาจฝังตะวันตกในปัจจุบัน
แสดงธรรมด้วยภาษากลางอันเป็นภาษาที่คนส่วนใหญ่เข้าใจกันในสมัยนั้น
ด้วยเหตุนี้ จึงทราบใด้ว่าพระพุทธองค์ทรงแสดงธรรมด้วยภาษามคธเพื่อให้ซาวอินเดีย
ในสมัยพุทธกาลสามารถเข้าใจสิ่งที่ตรัสสอนได้ และภาษามคธนี้ก็มีชื่อเรียกว่า สกนิรุตติ (ภาษา
ของตน) พบในพระวินัยปิฎก จูฬวรรค ดังข้อความว่า
อนุธานามิ ภิกฺขเว สกาย นิรุตฺติยา พุทฺธวจนํ ปริยาปุณิตุ๋ "
ภิกษุทั้งหลาย เราอนุญาตให้เล่าเรียนพุทธวจนะด้วยภาษาของตน
สกาย นิรุตติยาติ เอตฺถ สกา นิรุตติ นาม สมฺมาสมฺพุทฺเธน วุตฺตปฺปกาโร
มาคธิกโวหาโร.
| ไฟล์แนป: |
|
maxresdefault.jpg [ 54.93 KiB | เปิดดู 1060 ครั้ง ] |