๖๔
การเจริญมรรคภาวนา มี ๒ ประการ
วิธีการเจริญมรรค หมายความว่า โยคีบางท่านย่อมเจริญวิปัสสนาที่มีสมถะนำหน้า
บางท่านเจริญสมถะที่วิปัสสนานำหน้า เช่น โยคีบางท่านในพระศาสนานี้ย่อมเจริญวิปัสสนา
ที่มีอุปจารสมาธิหรืออัปปนาสมาธินำหน้า ก็อุปจารสมาธิและอัปปนาสมาธิได้ซื่อว่าสมถะ
โยคีผู้เจริญสมถะนั้นย่อมเห็นแจ้งซึ่งสมาธินั้นและจิตเจตสิกที่ประกอบกับสมาธินั้นโดยความ
เป็นไตรลักษณ์มีอนิจจลักษณะเป็นต้น ก็เมื่อเป็นเช่นนี้ สมถะของบุคคลนั้นย่อมเกิดขึ้นก่อน
ส่วนวิปัสสนาเกิดขึ้นภายหลัง ดังนั้นบุคคลผู้เรียกว่าสมถะยานิกะนั้น จึงได้ชื่อว่าเป็นผู้ที
เจริญวิปัสสนาโดยมีสมถะนำหน้า สำหรับบุคคลผู้เจริญภาวนาในลักษณะเช่นนี้กล่าวคือบุคคล
ผู้นำเอาสมถะมาเป็นบาทฐาณแล้วเจริญวิปัสสนาภายหลังนั้น อริยมรรคย่อมเกิดขึ้นแก่โยคีผู้นั้น
หลักการเจริญที่เรียกว่าสมถปุพพังคมภาวนานัยกล่าวคือเจริญวิปัสสนาภาวนา
ซึ่งมีสมถะนำหน้าเป็นอริยมรรคภาวนาบุคคลผู้เป็นวิปัสสนายานิกะ ข้อนี้ตรงกับคำอธิบาย
แห่งฎีกาว่า"ปฐม สมถยานิกสฺส วเสน วุตฺโต."
หลักการเจริญภาวนาข้อที่ ๑ ถูกแสดงไว้โดยความเป็นสมถยานิกบุคคล จากคำกล่าว
ในคัมภีร์อรรถกถานี้พึงทราบว่า โยคีเจริญวิปัสสนาย่อมเห็นแจ้งซึ่งสมาธิและสัมปยุตตธรรม
ที่ประกอบกับสมาธินั้นโดยความเป็นไตรลักษณ์ ซึ่งถ้าเป็นสมถยานิกะแล้วโดยส่วนมาก
เป็นการเจริญตามแนวนี้ทั้งสิ้น
| ไฟล์แนป: |
|
GettyImages-477401521.jpg [ 100.86 KiB | เปิดดู 496 ครั้ง ] |