๑๒๘
ถามว่า : การขัดขวางญาณทัสสนะ(การรู้เห็นด้วยญาณ)ย่อมมีได้ที่ไหน
ตอบว่า : การไม่รู้เห็นความไม่เที่ยง เป็นทุกข์ และไม่ใช่ตัวตนนี้ ย่อมขัดขวางญาณทัสสนะ
เหมือนบุรุษในโลกนี้แม้เห็นดวงดาวก็ไม่รู้จำนวน การไม่รู้นี้ย่อมขัดขวางญาณทัสสนะ
อนึ่ง ญาณทัสสนะของพระผู้มีพระภาคไม่ติดขัดแล้ว เพราะพระองค์ผู้ตรัสรู้แล้วได้ทรงรู้เห็นด้วย
อนาวรณญาณ(ญาณไม่มีสิ่งขัดขวาง)
เมื่อญาณทัสสนะเกิดขึ้นอยู่ ย่อมรู้ตามความเป็นจริงว่า สังขตธรรมไม่เที่ยง เป็นทุกข์ ไม่ใช่ตัวตน
ส่วนอวิชชาที่ไม่รู้เห็นตามความเป็นจริงอย่างนั้น เป็นสิ่งที่ขัดขวางญาณทัสสนะ แต่พระพุทธองค์
ทรงละอวิชชาได้โดยเด็ดขาด จึงไม่มีสิ่งใดขัดขวางญาณทัสสนะของพระองค์
โค้ด:
ตตฺถ เสเขน ทฺวีสุ ธมฺเมสุ จิตฺตํ รกฺขิตพฺพํ เคธา จ รชนีเยสุ ธมฺเมสุ. โทสา จ ปริยุฏฺฐานีเยสุ.
ตตฺถ ยา อิจฺฉา มุจฺฉา ปตฺถนา ปิยายนาฺ ตํ ภควา นิวาเรนฺโต เอวมาห กาเมสุ นาคีคิชฺเฌยยา"ติ
ตตฺถ ยา อิจฺฉา มุจฺฉา ปตฺถนา ปิยายนาฺ ตํ ภควา นิวาเรนฺโต เอวมาห กาเมสุ นาคีคิชฺเฌยยา"ติ
ในการวิสัชนาปัญหานั้น พระเสกขะพึงรักษาจิตในธรรม ๒ ประการ คือ พึงรักษาจิตจากโลภะ
ในธรรมอันเป็นที่ตั้งแห่งความกำหนัด และพึงรักษาจิตจากโทสะในธรรมอันเป็นที่ตั้งแห่งการขัดเคือง
ในเรื่องนั้น พระผู้มีพระภาคทรงห้ามความอยากด้วยราคะ ความหมกมุ่นด้วยโมหะ ที่เกิดพร้อมกับโลภะ
จึงตรัสว่า ภิกษุไม่พึงกำหนัดยินดีในกามทั้งหลาย
ข้อความนี้แสดงปฏิปทาแห่งความเป็นพระเสกขะและพระอเสกขะว่า
บุคคลพึงคุ้มครองจิต ไม่ให้เกิดโลภะในอิฏฐารมณ์ และไม่ให้เกิดโทสะในอนิฏฐารมณ์
ส่วนโมหะก็เกิดร่วมกับโลภะและโทสะนั่นเอง โดยทำหน้าที่ปิดบังโทษของโลภะและโทสะ
ตามหน้าที่ของโมหะว่า อารมฺมณสภาวจฺฉาทนรโส (โมหะมีหน้าที่ปิดบังสภาวะที่แท้จริงของอารมณ์)
| ไฟล์แนป: |
|
istockphoto-615980210-612x612.jpg [ 64.16 KiB | เปิดดู 428 ครั้ง ] |