๘๒
โค้ด:
ปรโตโฆสา สุตมยี ปญฺญา. ปจฺจตฺตสมุฏฺฐีติ โยนิโสมนสิการา จินตามยี ปญฺญา.
ยํ ปรโต จ โฆเสน ปจฺจตฺสมุฏฺฐิเตน จ โยนิโสมนสิกาเรน ญาณํ อุปฺปชฺชติ.
อยํ ภาวนามยี ปญฺญา.
สุตมยปัญญา เกิดจากเสียงแนะนำของผู้อื่นยํ ปรโต จ โฆเสน ปจฺจตฺสมุฏฺฐิเตน จ โยนิโสมนสิกาเรน ญาณํ อุปฺปชฺชติ.
อยํ ภาวนามยี ปญฺญา.
จินตามยปัญญา เกิดจากการใส่ใจโดยแยบคายซึ่งเกิดจากภายในตน
ภาวนามยปัญญา ปัญญาเกิดจากเสียงแนะนำของผู้อื่น และการใส่ใจโดยแยบคายซึ่งเกิดภายในตน
[ข้อความข้างต้นเป็นการจำแนกปัญญา ๓ ประเภทอีกนัยหนึ่ง กล่าวคือ ปุถุชนต้องฟังคำแนะนำ
จากพระศาสดาหรือสาวก จะเข้าใจด้วยตนเองไม่ได้ ปัญญาอย่างนี้เรียกว่า สุตมยปัญญา นอกจากนี้
เขาต้องมีการใส่ใจโดยแยบคายซึ่งเกิดภายในตน เช่น การกำหนดลักษณะพิเศษของรูป
และนามว่า รูปมีลักษณะแปลปรวน นามมีลักษณะน้อมไปสู่อารมณ์ เป็นต้น ปัญญาเช่นนี้เรียกว่า
จินตามยปัญญา ส่วนปัญญาที่เกิดจากการแนะนำของผู้อื่นและการใส่โดยแยบคาย ชื่อว่า ภาวนามยปัญญา
ในคำว่า โยนิโสมนสิการ(การใส่ใจโดยแยบคาย)คำว่าโยนิโส(โดยแยบคาย)คัมภีร์อรรถกถา
อธิบายว่า อุปาเยน (โดยวิธี, นัย)หมายถึง การใส่ใจด้วยวิธีที่ถูกต้อง ซึ่งเข้าใจความต่างกันของ
รูปธรรมและนามธรรม อนึ่ง คำนี้เมื่อเกี่ยวกับจินตามยปัญญา หมายถึง การพิจารณาให้เข้าใจถึง
ลักษณะพิเศษบองของรูปนาม และการรับรู้ในลักษณะนี้มีอารมณ์เป็นสมมุติบัญญัติ แต่ปัญญา
ระดับภาวนามยปัญญาไม่ใช่พิจารณาอย่างนั้น แต่เป็นการหยั่งเห็นลักษณะพิเศษของรูปนามอย่างชัดเจน
โดยไม่มีสมมุติบัญญัติใดๆ เพราะวิปัสสนาญาณต้องมีอารมณ์เป็นสภาวธรรมเท่านั้น
| ไฟล์แนป: |
|
FB_IMG_1646700470196.jpg [ 9.04 KiB | เปิดดู 629 ครั้ง ] |