ลานธรรมจักร :: แสดงกระทู้ - มหากุศลจิตตุปบาท

ลานธรรมจักร http://www.dhammajak.net/forums/

มหากุศลจิตตุปบาท http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=66&t=61483	หน้า 1 จากทั้งหมด 1

เจ้าของ:

ลุงหมาน [ 23 ธ.ค. 2021, 14:05 ]

หัวข้อกระทู้:

มหากุศลจิตตุปบาท

มหากุศลจิตตุปบาท แนวทางหยั่งลงในปฏิจจสมุปบาท อินทรีย์ ขันธ์ ธาตุ และอายตนะ แนวทางนั้นชื่อว่า
โอตรณหาระ

โอตรณหาระ คือแนวทางในการหยั่งลงสู่ขันธ์ อายตนะ ธาตุ อินทรีย์ และปฏิจจสมุปบาท เช่น
นโม พุทฺธสฺส(ขอนอบน้อมแด่พระพุทธเจ้า)องค์ธรรมคือ มหากุศลจิตตุปบาท จำแนกดังนี้ คือ

๑. ขันธ์ ๕

- เวทนาเจตสิกในจิตตุปบาทข้างต้น ชื่อว่า เวทนาขันธ์
- สัญญาเจตสิก ชื่อว่า สัญญาขันธ์
- เจตสิกอื่นเว้นเวทนาและสัญญา ชื่อว่า สังขารขันธ์
- มหากุศลจิต ชิ่อว่า วิญญาณขันธ์

๒. อายตนะ ๑๒

- มหากุศลจิต ๘ ดวง ชื่อว่า มนายตนะ
- เจตสิก ๓๘ ดวงที่ประกอบตามสมควร ชื่อว่า ธรรมายตนะ

๓. ธาตุ ๑๘

- มหากุศลจิต ๘ ดวง ชื่อว่า มโนวิญญาณธาตุ
- เจตสิก ๓๘ ดวงชื่อว่า ธรรมธาตุ

๔. อินทรีย์ ๒๒

- เวทนาเจตสิกในมหากุศลโสมนัส ๔ ชื่อว่า โสมนัสสินทรีย์
- เวทนาเจตสิกในมหากุศลอุเบกขา ๔ ชื่อว่า อุเบกขินทรีย์
- ชีวิตินทรีย์เจตสิก ชื่อว่า ชีวิตินทรีย์
- มหากุศลจิต ๘ ดวงชื่อว่า มนินทรีย์
- ศรัทธาเจตสิก ชื่อว่า สัทธินทรีย์
- วิริยเจตสิก ชื่อว่า วิริยินทรีย์
- สติเจตสิก ชื่อ สตินทรีย์
- เอกัคคตาเจตสิก ชือว่า สมาธินทรีย์
- ปัญญาเจตสิก ชื่อว่า ปัญญินรีย์

ไฟล์แนป:

1371676078-o.jpg [ 31.91 KiB | เปิดดู 1934 ครั้ง ]

เจ้าของ:	ลุงหมาน [ 23 ธ.ค. 2021, 14:22 ]
หัวข้อกระทู้:	Re: มหากุศลจิตตุปบาท
๕. ปฏิจจสมุปบาท (อนุโลมนัย) - เจตนาเจตสิกในมหากุศลจิตตุปบาท ชื่อว่า สังขาร - เหตุของสังขาร คือ อวิชชา สังขารทั้งหลายย่อมมีเพราะอวิชชาเป็นปัจจัย - วิญญาณย่อมมีเพราะสังขารเป็นปัจจัย - นามรูปย่อมมีเพราะวิญญาณเป็นปัจจัย - สฬายตนะย่อมมีเพราะนามรูปเป็นปัจจัย - ผัสสะย่อมมีเพราะสฬายตนะเป็นปัจจัย - เวทนาย่อมมีเพราะผัสสะเป็นปัจจัย - ตัณหาย่อมมีเพราะเวทนาเป็นปัจจัย - อุปาทานย่อมมีเพราะตัณหาเป็นปัจจัย - ภพย่อมมีเพราะอุปาทานเป็นปัจจัย - ชาติย่อมมีเพราะภพเป็นปัจจัย - ชรา มรณะ โสกะ ปริเทวะ ทุกข์ โทมนัส และอุปายาสัย่อมมีเพราะชาติเป็นปัจจัย

เจ้าของ:	ลุงหมาน [ 23 ธ.ค. 2021, 15:19 ]
หัวข้อกระทู้:	Re: มหากุศลจิตตุปบาท
๖. ปฏิจจสมุปบาท (ปฏิโลมนัย) - ปัญญาเจตสิกในมหากุศลจิตตุปบาท ชื่อว่า วิชชา - เมื่อวิชชาเกิด อวิชชาย่อมดับไป - สังขารย่อมดับเพราะอวิชชาดับ - วิญญาณย่อมดับเพราะสังขารดับ - นามรูปย่อมดับเพราะวิญญาณดับ - สฬายตนะย่อมดับเพราะนามรูปดับ - ผัสสะย่อมดับเพราะสฬายตนะดับ - เวทนาย่อมดับเพราะผัสสะดับ - ตัณหาย่อมดับเพราะเวทนาดับ - อุปาทานย่อมดับเพราะตัณหาดับ - ภพย่อมดับเพราะอุปาทานดับ - ชาติย่อมดับเพราะภพดับ - ชรา มรณะ โสกะ ปริเทวะ ทุกข์ โทมนัส และอุปายาส ย่อมดับเพราะชาติดับ

เจ้าของ:	ลุงหมาน [ 23 ธ.ค. 2021, 16:03 ]
หัวข้อกระทู้:	Re: มหากุศลจิตตุปบาท
ความจริงแล้วพระสูตรเป็นบุคคลาธิษฐานเทสนา คือ เทสนาที่มีบุคคลเป็นที่ตั้ง จึงอาจทำให้ไม่พบ องค์ธรรมโดยตรง แต่เมื่อจำแนกองค์ธรรมตามสมควรแล้ว แจกแจงเป็นขันธ์อายตนะ ธาตุ เป็นต้น ตามโอตรณหาระนี้ ก็จะทำให้เข้าใจหลักธรรมที่พระศาสดาทรงแสดง เป็นบุคคลาธิษฐานนั้นได้อย่างชัดเจน ในสมัยก่อนบุคคลที่ได้ฟังธรรมแล้วบรรลุธรรมได้ ก็เพราะสามารถเข้าใจ องค์ธรรมแล้วจำแนกเป็นขันธ์เป็นต้นได้ จึงทราบว่าธรรมอย่างไหนควรกำหนดรู้ ธรรมอย่างไหนควรกำหนดละ ธรรมอย่างไหนควรทำให้แจ้ง และธรรมหมวดไหนควรอบรมให้มากขึ้น แล้วกำหนดรู้ขันธ์ ๕ จึงบรรลุคุณธรรมพิเศษในพระศาสดาได้ เช่น คาถาที่พระอัชสฌิแสดงแก่อุปติสสะมาณพว่า เย ธมฺมา เหตุปฺปภวา เตสํ เหตุํ ตถาคโต อาห เตสญฺจ โย นิโรโธ เอวํวาที มหาสมโณ ธรรมเหล่าใดมีเหตุเป็นแดนเกิด พระตถาคตตรัสเหตุของธรรมเหล่านั้น และตรัสความความดับของธรรมเหล่านั้น มหาสมณทรงมีวาทะเช่นนี้ คำว่า ธรรมเหล่าใดมีเหตุเป็นแดนเกิด คือ ขันธ์ ๕ ซึ่งเกิดจากตัณหา แม้ว่าพระอัชสฌิจะมิได้ระบุธรรมดังกล่าว คืออะไร และเหตุเกิดคืออะไร แต่อุปติสสะมาณพก็เข้าใจได้ว่าธรรมดังกล่าว คือ ขันธ์ ๕ และเหตุเกิดคือตัณหา เพราะสมมุติบัญญัติตามหลักสันสกฤตถือว่า เป็นสิ่งไม่มีเบื้องต้น เนื่องจากเป็นบัญญัติของคนสมัยก่อนสืบทอดกันต่อๆมา จึงถือว่าไม่มีเหตุเกิดแต่อย่างใด ดังนั้น สิ่งที่มีเหตุเกิด ก็คือปรมัตถธรรมหรือสภาวธรรมที่เป็นขันธ์ ๕ นั่นเอง อันมีเหตุเหตุเกิด คือตัณหาที่เป็นความทะยานอยาก ในอารมณ์ที่ปรากฏทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ

เจ้าของ:	ลุงหมาน [ 23 ธ.ค. 2021, 16:42 ]
หัวข้อกระทู้:	Re: มหากุศลจิตตุปบาท
คำว่า ความดับของธรรมเหล่านั้น คือความดับของขันธ์ ๕ นั่นเอง อนึ่ง ขันธ์ ๕ เป็นทุกขสัจที่ควรกำหนดรู้(ปริญเญยยะ) ตัณหาเป็นตัวสมุทัยที่ควรละ(ปหารัพพะ) ความดับของขันธ์เป็นทุกขนิโรธที่ควรกระทำให้แจ้ง(สัจฉิกาตัพพะ) อุปติสสะมาณพเข้าใจข้อความเหล่านี้ ได้ด้วยปัญญาของตนที่สั่งสมมาตั้งแต่อดีตชาติ อีกทั้งเข้าใจแนวทาง ในการเจริญวิปัสสนาที่เป็นอริยมรรค ที่มีองค์ ๘ อันเป็นธรรมที่ควรอบรม(ภาเวตัพพะ) เมื่อท่านเข้าใจอริยสัจ ๓ ข้อแรกที่กล่าวไว้ในคาถาโดยตรง และเข้าใจอริยสัจที่ ๔ ที่กล่าวไว้โดยอ้อมแล้วได้เจริญสติกำหนดรู้ขันธ์ ๕ ทีปรากฏในปัจจุบันขณะ ตามความเป็นจริง จึงบรรลุธรรมเป็นโสดาบันเมื่อฟังธรรมจบ

หน้า 1 จากทั้งหมด 1	เขตเวลา GMT + 7 ชั่วโมง
Powered by phpBB © 2000, 2002, 2005, 2007 phpBB Group http://www.phpbb.com/