อนึ่ง การที่โยคีรู้เช่นนี้ เป็นการรู้นิโรธะโดยอนุมานญาณที่เกิดขึ้นในขณะที่กำลังกำหนดวิปัสสนาอยู่ อนึ่ง เมื่อโยคีเข้าถึงมุญจิตุกัมมยตาญาณ ก็ อาจทำให้เกิดอาการไม่อยากกำหนดได้ ทั้งนี้เพราะได้เห็นแต่สภาวธรรมที่ไม่ดีนั้นเอง บางท่านถึงขนาดหยุดกำหนดก็มี แม้ว่าโยคีนั้นจะหยุดกำหนด แต่ด้วยอำนาจของวิปัสสนาที่ได้เจริญมาแล้วนั้น รูปนามทั้งหลายเหล่านั้น ก็จะมีปรากฏอยู่อย่างต่อเนื่อง แม้ว่าโยคีจะไม่เอาใจใส่กำหนดรูปนามเหล่านั้นแล้วก็ตาม แต่ก็ยังมีรูปนามเหล่านั้นอยู่ตลอด โยคีผู้นั้นไม่ว่าจะทำการกำหนดอยู่ หรือไม่ต้องการที่จะกำหนดอยู่ก็ตาม ก็จะเกิดการรู้เห็นที่ว่า รูปนามเหล่านี้ย่อมไม่สงบด้วยอำนาจการสักแต่ว่าอยู่โดยกำหนด แต่รูปนามเหล่านี้จะสงบได้ก็ต่อเมื่อได้เห็นพระนิพพานอันเป็นที่สงบอย่างแน่แท้จริงเท่านั้น ซึ่งญาณหยั่งรู้ที่เกิดขึ้นเช่นนี้ เป็นญาณที่รู้มรรคสัจโดยอนุมาณเกิดขึ้น ในขณะเจริญวิปัสสนาที่กล่าวมานี้เป็นลักษณะของการรับอริยะสัจ ๔ มาเป็นอารมณ์ ในขณะที่เจริญวิปัสสนา
ในบรรดาอริยสัจ ๔ นั้นพึงทราบว่าทุกขสัจเท่านั้นเรีกยกว่าวิญเญยฺยธรรมเป็นสภาวธรรมอันพึงกำหนดรู้ ส่วนอริยสัจทั้งสามที่เหลือ ไม่เรียกว่า วิญเญยยธรรม ซึ่งในอริยสัจทั้งสามเหล่านั้น สมุทยสัจเป็นปหาตัพพธรรมเพราะเป็นธรรมที่ควรละ นิโรธสัจเป็นสัจฉิกาตัพพธรรมกล่าวคือ ธรรมที่ควรกระทำให้แจ้ง มรรคสัจเป็นภาเวตัพพธรรมกล่าวคือ ธรรมที่ควรทำให้บังเกิดขึ้นในขันธสันดานของตน เพราะฉะนั้น หากโยคีสามารถละสมุทยสัจ กระทำให้แจ้งนิโรธสัจ ทำให้มรรคสัจเกิดขึ้นแล้วเรียกว่า เป็นผู้รู้อริยสัจทั้งสามเหล่านี้นั่นเทียว
ในการกำหนดแต่ละครั้งนั้น กิจทั้ง ๔ ประการ กล่าวคือการกำหนดรู้ การละ การกระทำให้แจ้ง การกระทำให้แจ้งในสันดาน ย่อมสำเร็จไปพร้อมๆกัน ในเวลาเดียวกันนั่นเอง เพราะฉะนั้น พึงทราบว่าในทุกขณะของการกำหนดนั้น โยคีย่อมรู้อริยสัจ ๔ ได้นั่นเทียว
| ไฟล์แนป: |
|
20200207_164304.jpg [ 167.61 KiB | เปิดดู 1312 ครั้ง ] |