ลานธรรมจักร http://www.dhammajak.net/forums/ |
|
ธรรมที่เป็นปฏิปักษ์กัน http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=66&t=60193 |
หน้า 1 จากทั้งหมด 1 |
เจ้าของ: | ลุงหมาน [ 20 เม.ย. 2021, 05:46 ] | ||
หัวข้อกระทู้: | ธรรมที่เป็นปฏิปักษ์กัน | ||
ธรรมที่เป็นฝ่ายกุศลเจตสิก ได้แก่ โสภณเจตสิก ๒๕ จึงเป็นปฏิปักษ์กับฝ่ายที่เป็น อกุศลเจตสิก ๑๔ สัทธาเจตสิก เป็นปฏิปักษ์ อุทธัจจะเจตสิก,วิจิกิจฉาเจตสิก สติเจตสิก เป็นปฏิปักษ์ โมหะเจตสิก (หลง) หิริเจตสิก เป็นปฏิปักษ์ อหิริกะเจตสิก โอตตัปปะเจตสิก เป็นปฏิปักษ์ อโนตตัปปะเจตสิก อโลภะเจตสิก เป็นปฏิปักษ์ โลภะเจตสิก อโทสะเจตสิก เป็นปฏิปักษ์ โทสะเจตสิก, อิสสาเจตสิก, มัจฉริยะเจตสิก, กุกกุจจะเจตสิก ตัตตรมัชฌัตตตาเจตสิก เป็นปฏิปักษ์ กุกกุจจะเจตสิก ยุคคลธรรม ๑๒ วีรตี ๓ เป็นปฏิปักษ์ ถีนะมิทธะเจตสิก อัปปมัญญาเจตสิก ๒ เป็นปฏิปักษ์ โทสะเจตสิก, อิสสาเจตสิก, มัจฉริยะเจตสิก, กุกกุจจะเจตสิก ปัญญาเจตสิก เป็นปฏิปักษ์ โมหะเจตสิก, วิจิกิจฉาเจตสิก, ทิฏฐิเจตสิก
|
เจ้าของ: | ลุงหมาน [ 20 เม.ย. 2021, 09:23 ] | ||
หัวข้อกระทู้: | Re: ธรรมที่เป็นปฏิปักษ์กัน | ||
อกุศลเจตสิก คือ เจตสิกที่ชั่ว ที่บาป ที่หยาบ ที่ไม่งาม ที่ไม่ฉลาด อกุศลเจตสิกนี้ เมื่อประกอบกับจิตแล้ว ก็ทำให้จิตเศร้าหมองเร่าร้อน และทำให้เสียศีลธรรม อกุศลเจตสิก ประกอบกับอกุศลจิต ๑๒ ดวงเท่านั้น ไม่ประกอบกับจิตอย่างอื่นเลย และเพราะเหตุว่าอกุศลเจตสิก ประกอบกับอกุศลจิต ดังนั้นจึงได้ชื่อว่าอกุศลเจตสิก ไม่ชื่อว่าอโสภณเจตสิก เพราะถ้าชื่อว่า อโสภณเจตสิกแล้ว ก็จะมีความหมายไปว่า ต้องประกอบกับอโสภณจิตได้ทั้งหมด กล่าวคือต้องประกอบกับอเหตุกจิตด้วย อกุศลเจตสิก มี ๑๔ ดวง แบ่งออกเป็น ๕ พวก คือ ก. โมจตุกเจตสิก หมายความว่า เป็นเจตสิกพวกมีโมหะมี ๔ ดวงด้วยกัน คือ โมหเจตสิก อหิริกเจตสิก อโนตตัปปเจตสิก และอุทธัจจเจตสิก โมจตุก นี้ ประกอบกับอกุศลเจตสิกได้ทั้งหมดทั้ง ๑๒ ดวง ดังนั้นจึงมีชื่ออีกชื่อว่า สัพพากุศลสาธารณเจตสิก หมายความว่า เป็นเจตสิกที่สาธารณแก่อกุศลจิต ทั้งหมด ข. โลติกเจตสิก หมายความว่าเป็นเจตสิกพวกโลภะ มี ๓ ดวงด้วยกัน คือ โลภเจตสิก ทิฏฐิเจตสิก และมานะเจตสิก โลติกนี้ประกอบได้เฉพาะแต่โลภมูลจิต ๘ ดวงเท่านั้น ค. โทจตุกเจตสิก หมายความว่า เป็นเจตสิกพวกโทสะมี ๔ ดวงด้วยกัน คือ โทสเจตสิก อิสสาเจตสิก มัจฉริยเจตสิก และกุกกุจจเจตสิก โทจตุก นี้ประกอบได้แต่เฉพาะโทสมูลจิต ๒ ดวงเท่านั้น ง. ถีทุกเจตสิก หมายความว่า เป็นเจตสิกพวกถีนะ มี ๒ ดวงด้วยกัน คือ ถีนเจตสิก และมิทธเจตสิก ถีทุก นี้ ประกอบได้เฉพาะแต่อกุศลจิตที่เป็นสสังขาริก ๕ ดวงเท่านั้น จ. วิจิกิจฉาเจตสิกไม่มีพวก มีแต่ตัวดวงเดียว และประกอบได้เฉพาะแต่ โมหมูลจิตที่เป็นวิจิกิจฉา ดวงเดียวเท่านั้น เอง
|
หน้า 1 จากทั้งหมด 1 | เขตเวลา GMT + 7 ชั่วโมง |
Powered by phpBB © 2000, 2002, 2005, 2007 phpBB Group http://www.phpbb.com/ |