ลานธรรมจักร http://www.dhammajak.net/forums/ |
|
ผัสสะ คือ อะไร http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=66&t=46741 |
หน้า 1 จากทั้งหมด 1 |
เจ้าของ: | ลุงหมาน [ 06 พ.ย. 2013, 04:56 ] | ||
หัวข้อกระทู้: | ผัสสะ คือ อะไร | ||
ผัสสะ แปลว่า ความสัมผัส คือ การกระทบกันระหว่างอายตนะภายใน กับอายตนะภายนอก และวิญญาณ ได้แก่ สิ่ง ๓ สิ่งมาประชุมพร้อมกันจึงเรียกว่าผัสสะ ผัสสะจึงมี ๖ อย่าง คือ ๑. สัมผัสทางตา จึงเรียกว่า จักขุสัมผัสสะ ๒. สัมผัสทางหู จึงเรียกว่า โสตสัมผัสสะ ๓. สัมผัสทางจมูก จึงเรียกว่า ฆานสัมผัสสะ ๔. สัมผัสทางลิ้น จึงเรียกว่า ชิวหาสัมผัสสะ ๕. สัมผัสทางกาย จึงเรียกว่า กายสัมผัสสะ ๖. สัมผัสทางใจ จึงเรียกว่า มโนสัมผัสสะ ทั้ง ๖ อย่างนี้ เรียกว่าผัสสะ แต่ละอย่างจะต้องมีธรรม ๓ ประการมาประจวบพร้อมกัน เช่นว่า จักขุปสาท + รูป + วิญญาณ จึงจะเรียกว่าผัสสะ แต่ถ้าว่าจักขุปสาทกระทบกับรูปเฉยๆ ซึ่งไม่มีวิญญาณมาร่วมด้วย ก็ไม่เรียกว่าผัสสะ ก็เป็นเพียงอายตนะไป ทวารอื่นๆก็ในทำนองเดียวกัน ผัสสะนี้ว่าโดยองค์ธรรมก็ได้แก่ ผัสสะเจตสิก ผัสสะทั้ง๖ อย่างนี้เป็นปัจจัยให้แก่เวทนา
|
เจ้าของ: | ลุงหมาน [ 06 ก.พ. 2018, 11:09 ] | ||
หัวข้อกระทู้: | Re: ผัสสะ คือ อะไร | ||
สภาวธรรมใดถูกต้อง เหตุนั้น สภาวธรรมนั้นจึงชื่อว่า ผัสสะ ผัสสะนี้นั้น มีการถูกต้องเป็นลักษณะ มีการทำให้ กระทบกันเป็นกิจ มีการร่วมกันเข้า(แห่งจิตกับอารมณ์)เป็นผล มีอารมณ์ที่มาปรากฏ(แห่งจิต)เป็นเหตุใกล้ จริงอยู่ผัสสะนี้เป็นอรูปธรรม ก็ย่อมเป็นไปในอารมณ์ ด้วยอาการ(ดุจ) ถูกต้อง(จึงว่ามีการถูกต้องเป็นลักษณะ) อนึ่ง ผัสสะนั้นแม้ไม่ติดอยู่(ที่ไหน)สักแห่ง ก็ยังจิตและอารมณ์ให้กระทบกันได้ ดังรูปกระทบจักษุ และเสียงกระทบหู ฉะนั้น(จึงว่ามีการกระทบกันเป็นกิจ)ชื่อว่ามีความร่วมกันเข้ากันเป็นผล เพราะปรากฏด้วยอำนาจเหตุของตนกล่าวคือติกสันนิบาต(ความร่วมกันเข้าแห่งธรรม ๓ คือ อายตนะภายใน อายตนะภายนอก และวิญญาน) ชื่อว่ามีอารมณ์ที่มาปร่กฏเป็นเหตุใกล้ เพราะเกิดขึ้นในอารมณ์ ที่สมันนาหาร(การประมวลความคิด)อันได้แก่ผัสสะนั้นและอินทรีย์ด้วย(ช่วยกัน) แต่งให้โดยไม่มีระหว่างที่เดียว ว่าโดยความเป็นที่ตั้งแห่งเวทนา ผัสสะนี้ บัณฑิตพึงเห็นเป็นดังโคที่ไม่มีหนังหุ้มหนังเถิด
|
เจ้าของ: | sirinpho [ 16 ม.ค. 2024, 09:54 ] |
หัวข้อกระทู้: | Re: ผัสสะ คือ อะไร |
หน้า 1 จากทั้งหมด 1 | เขตเวลา GMT + 7 ชั่วโมง |
Powered by phpBB © 2000, 2002, 2005, 2007 phpBB Group http://www.phpbb.com/ |