นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส ฯ
จิต เป็นธรรมชาติรู้อารมณ์ (อารมฺมณวิชานนลกฺขณํ) คือ ได้รับอารมณ์อยู่เสมอนั้นเอง จึงเรียกว่า
รู้อารมณ์ ดังแสดงวจนัตถะว่า อารมฺาณํ จินฺเตตีติ = จิตฺตํ
ธรรมชาติใด ย่อมรู้อารมณ์ คือ ได้รับอารมณ์อยู่เสมอ ฉะนั้นธรรมชาตินั้นชื่อว่า จิต ฯ
การที่จิตมีจำนวนเท่านั้นเท่านี้นั้น เป็นประเภทของการเกิดขึ้นของสภาวธรรมต่างๆ เท่านั้น
เมื่อคิดจริงๆ แล้ว จิตมีเพียง 1 เดียวเท่านั้น เช่นเวลาเราจะพูดถึง กิเลส ตัณหา เราจะใช้ในการคิด
กิเลส ตัณหา ด้วยการคิดแค่ จิตมีเพียง 1 เดียวเท่านั้นค่ะ
จิตมี 89 ดวง หรือ 121 ดวงนั้น เพราะเหตุใดทำไมไม่เท่ากัน ทำไมไม่ 89 ดวงเท่านั้น
ทำไมไม่ 121 ดวงเท่านั้น ต้องมี 89 หรือ 121 ดวง
สาเหตุที่อยู่ที่ตัวเลข 89 อย่างเดียวไม่ได้ สาเหตุที่อยูที่ตัวเลข 121 อย่างเดียวไม่ได้นั้น
เพราะในโลกุตตรจิต มี 8 หรือ 40 ดวง
พระอริยะบุรุษ 4 คู่ 8 บุคคลนั้น มีทั้งผู้มีฌาน และไม่มีฌาน
เมื่อก่อนที่ท่านจะบรรลุเป็นพระโสดาบันนั้น ท่านได้ทุติยฌานจากสมถกรรมฐานกองใดกองหนึ่ง
ท่านเอาฌานเป็นบาทเจริญวิปัสสนาต่อจนบรรลุโสดาปัตติมรรคนั้น จิตของท่านก็จะอยู่ในแถวที่เป็น
ทุติยฌานในโลกุตตรจิต 40 ค่ะ คือ แถวที่เป็นโสดาปัตติมรรคแถวที่2 และโสดาปัตติผลแถวที่2
เช่นกันค่ะ แถวที่2 แนวตั้งที่เป็นสีแดง พระโสดาบันบุคคลที่ท่านทำฌานมาก่อนจะบรรลุมรรคผลค่ะ
โลกุตตรจิต 8 หรือ 40
00000.....โสดาปัตติมรรคจิต 1 หรือ 5
00000.....สกทาคามิมรรคจิต 1 หรือ 5
00000.....อนาคามิมรรคจิต 1 หรือ 5
00000.....อรหัตตมรรคจิต 1 หรือ 5
00000.....โสดาปัตติผลจิต 1 หรือ 5
00000.....สกทาคามิผลจิต 1 หรือ 5
00000.....อนาคามิผลจิต 1 หรือ 5
00000.....อรหัตตผลจิต 1 หรือ 5
แต่อย่างไรนั้นผู้ที่ไม่เคยได้ฌานมาก่อนเมื่อเจริญวิปัสสนาจนบรรลุโสดาปัตติมรรค โสดาปัตติผลแล้ว
ก็จัดอยู่ในปฐมฌานโดยปริยายค่ะ ได้องค์ฌานไม่ต่างจากผู้ได้ปฐมฌานค่ะ แต่เข้าฌานสมาบัติไ่ม่ได้
สีเขียว หัวแถวนั้นคือ พระโสดาบันที่ไม่เคยทำฌานมาก่อน และพระโสดาบันที่ได้ปฐมฌานมาก่อนและ
เอาฌานเป็นบาทเจริญวิปัสสนาก็จะอยู่ในแถวและตำแหน่งเดียวกันค่ะ คือสีเขียวสามารถเข้าฌานสมาบัติได้
แต่ไม่มีอภิญญา เพราะอภิญญาจะเกิดแก่ผู้ที่สำเร็จปัญจมฌานแล้วเท่านั้น จึงจะต้องทำอภิญญาต่อได้ค่ะ
หากท่านจะทำอภิญญา พระโสดาบันก็ต้องมาทำฌานต่อภายหลังได้ค่ะ ถ้าทำฌาน5 ได้ พระโสดาบัน
ก็จะไม่เลื่อนจากสีแดงและสีเขียวเลื่อนไปทีละแถวตามฌานที่สูงขึ้นเรื่อยไปจนเป็นสีฟ้านะคะ เพราะ
สีฟ้านั้นจะเป็นผู้ที่ได้ปัญจมฌานแล้วเอาฌานเป็นบาทเจริญวิปัสสนาต่อไปเมื่อได้มรรคก็จะเป็นสีฟ้าค่ะ
ในโลกุตตรจิต จึงมีจิต 8 หรือ 40 ดวงค่ะ แตกต่างตรงพระอริยะที่ได้ฌานกับไม่ได้ฌานค่ะ
สรุป จิตว่าโดยย่อ คือ 89 ดวง
ว่าโดยพิศดาร คือ 121 ดวงซึ่งเป็นไปด้วยอำนาจแห่งฌาน
วิธีท่องจำจิต 89 หรือ 121 ดวงนั้น
ให้เริ่มท่องตามนี้ได้เลยค่ะจนกว่าจะจำได้ค่ะ
"จิตมี 4 ประเภทเมื่อว่าโดยภูมิ คือ
-กามาวจรจิต มี 54
-รูปาวจรจิต มี 15
-อรูปาวจรจิต มี 12
-โลกุตตรจิต มี 8 หรือ 40
รวมเป็นจิต 89 หรือ 121 ดวง"
"และท่องเป็นกลุ่มดังนี้ค่ะ"
-กามาวจรจิต 54
-มหัคคตจิต 27
-โลกุตตรจิต 8 หรือ 40
รวมเป็น จิต 89 หรือ 121 ดวง
-กามาวจรจิต มี 54
-รูปาวจรจิต มี 15
-อรูปาวจรจิต มี 12
-โลกุตตรจิต มี 8 หรือ 40
รวมเป็นจิต 89 หรือ 121 ดวง"
"และท่องเป็นกลุ่มดังนี้ค่ะ"
-กามาวจรจิต 54
-มหัคคตจิต 27
-โลกุตตรจิต 8 หรือ 40
รวมเป็น จิต 89 หรือ 121 ดวง
จำครั้งละนิดละหน่อยไปเรื่อยๆ สบายๆ นะคะ วันคืนล่วงผ่านไปท่านก็จะค่อยๆ จำได้ไปเองค่ะ
ขอเชิญดูรายละเอียดจิต 89/121ดวง ในกระทู้ที่ลุงหมานได้ทำไว้ค่ะhttp://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=66&t=45767
อกุศลจิตนี่มันเป็นอะไรที่แปลกอย่างหนึ่งคือ ถ้าปล่อยให้มันเลยตามเลยเรื่อยๆ แบบว่าพออกุศลเกิด
รวมเป็นกามาวจรจิต 54
ขำๆ นะคะ คนเรานั้นเวลาความโลภเกิดมักจะมีเวทนาเป็นโสมนัส ซึ่งควรจะเป็นอุเปกขา บาปจะได้น้อยๆ ลง
