ช่วยบอกหน่อยครับ

ได้โปรด.....

สวัสดีท่านหลับอยู่

ง่ายอย่างนี้นะครับ
ขันธ์ 5 เว้นรูป และ วิญญาณขันธ์ แล้ว
เวทนาขันธ์ สัญญาขันธ์ สังขารขันธ์ ล้วนเป็นเจตสิกธรรม

เจตสิกธรรม ธรรมในจิต ประกอบกับจิต เกิดร่วมเกิดพร้อมกับจิต ดับพร้อมกับจิต รู้อารมณ์เดียวกันกับจิต
เมื่อปฏิบัติธรรมอบรมจิต ก็คือการอบรมเจตสิกธรรมนี้นี่เอง

แต่เราเรียกกันว่า อบรม"จิต" ด้วยเหตุว่า จิตและ เจตสิกหลอมรวมกันเป็นเนื้อเดียวกัน จึงเรียกง่ายๆ เพื่อความเข้าใจ ว่า นั่นคือ "อบรมจิต"

จิตจึงเป็นธาตุรู้ เป็นมนายตนะ "รู้ทุกสิ่งทุกอย่างตามคุณภาพของเจตสิกที่ประกอบอยู่"
คุณภาพจิต จะดี จะเลว จะหยาบ จะประณีต ก็เนื่องด้วย เจตสิกธรรม
ธาตุรู้ หรือที่เป็นจิต ไม่ได้เลือกที่จะ "รู้อารมรณ์" หรือ "ไม่รู้อารมณ์" เพราะไม่ใช่กิจของ วิญญาณธาตุ

เจตสิกธรรม จึงมีความหลากหลายเป็นร้อยเป็นพันนัย

เจริญธรรม

สวัสดีครับคุณ เช่นนั้น

ขอบคุณครับ




เจตสิก เป็นเหมือนตัวยา ในเม็ดยา ได้ไหมครับ? ตัวยาพิษ ตัวยารักษาโรค ตัวยาๆลๆ

ผมขออนุญาติอุปมาอุปมัยนะครับ เพื่อการเข้าใจ

ขอบคุณคุณ ไอสูรย์ที่ช่วยแสดงความเห็นครับ

...ลองเข้าไปอ่านในกระทู้ที่มีการถกกันมาก่อนดูค่ะ...

http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=1&t=26418&st=0&sk=t&sd=a

http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=1&t=26407&st=0&sk=t&sd=a&start=135

สวัสดีครับ คุณหลับอยู่

ภาพที่ผมนำมาลงนี้ เป็นภาพสมมุติ ของเจตสิก
ที่ใช้ประกอบการเรียนการสอน ของมหาจุฬาฯ

ก็เป็นอย่างที่คุณเชนนั้นอธิบายไว้ คือ มี 52 ดวง


ขอแจกแจงเพิ่ม (ตามภาพสมมุติ) คือ

ใน 52 ดวงนี้ แบ่งเป็นกลุ่มใหญ่ๆ 3 กลุ่ม

กลุ่มที่ 1. ชื่อ "อัญสมานเจตสิก" (ดวงสีเขียว)
กลุ่มที่อยู่บนสุด มี 13 ดวง
เป็นเจตสิกกลุ่มที่ประกอบในจิตทั้งที่เป็น กุศล อกุศล อพยากต มี 2 กลุ่มย่อย

กลุ่มที่ 2. ชื่อ "อกุศลเจตสิก" (ดวงสีแดง -ส้ม)
กลุ่มที่อยู่กลาง มี 14 ดวง ชื่อก็บอกไว้แล้ว คือ ประกอบเฉพาะจิตที่เป็นฝ่ายอกุศล

กลุ่มที่ 3. ชื่อ โสภณเจตสิก (ดวงสีส้ม-เหลือง)
กลุ่มที่อยู่ล่างสุด มี 25 ดวง เป็นเจตสิกที่ประกอบในจิตที่เป็นฝ่ายโสภณ คือ ฝ่ายกุศล

ขออนุโมทนาครับ

ขอบคุณทุกท่านครับกระทู้นี้ตั้งมาเพื่อให้รู้และ เข้าใจกันครับ

การปฏิบัติธรรม อบรมจิต หรือ เจตสิกธรรม ต้องปฏิบัติอย่างไร?บ้างครับ?

สวัสดีครับทุกท่าน ขอบคุณสำหรับทุกคำตอบครับ


เจริญฌาณเป็นโลกุตระ
(คุณมหาราชันย์)

เจตสิกบริสุทธิ์นี่ ความหมายยังไงครับ?
หมายถึงจิตไม่มีเจตสิกอกุศลธรรม หรืออัพยากตาธรรมหรือเปล่าครับ?

ก็ต้องฝึกสมาธิ???

ไม่เข้าใจครับ อบรมเจตสิก อบรมกันอย่างไร วิธีไหน
เช่น โทสะเจตสิก เราก็รู้คือโทสะ อบรมทำไมครับ รู้สึกว่าจะเป็นอกุศลด้วย อกุศลนี้ต้องไม่ให้เกิดมีเลย
พระพุทธเจ้าท่านสอนให้ละโลภะ โทสะ โมหะ เมื่อให้ละ แล้วจะอบรมได้อย่างไร

หากอบรมเจตสิกได้ ก็แสดงว่า เจตสิกคือจิตซิครับ ในความเป็นจริงหาเป็นเช่นนั้นไม่ เพราะจิตมีลักษณะ
พิเศษคือ รับรู้อารมณ์ได้ แต่เจตสิกไม่สามารถรับรู้อารมณ์ได้ เจตสิกเองกลับเป็นอารมณ์ที่จิตรู้ซะอีก ในผู้
ที่ปฏิบัติตามสติปัฎฐานสูตร สามารถรับรู้สภาวะของเจตสิกที่เกิดขึ้นและดับไปได้อย่างรวดเร็ว เช่นการรับ
รู้สภาวะของโทสะที่เกิดขึ้นในขณะที่ไม่ชอบหรือไม่พอใจ

ลักษณะเจตสิกครับ
๑.เกิดพร้อมกับจิต เพราะต้องอาศัยจิตเกิด ไม่มีจิต ก็ไม่มีเจตสิก แต่ไม่ใช่อันเดียวกัน
๒.ดับพร้อมกับจิต เมื่อเกิดพร้อมกันก็ดับพร้อมกัน เพราะอาศัยจิตอยู่นั่นเอง ไม่มีจิตก็ไม่มีเจตสิก
๓.มีอารมณ์เดียวกับจิต ไม่ใช่รู้อารมณ์เดียวกับจิตครับ เพราะเจตสิกไม่มีการรู้อารมณ์
4.อาศัยวัตถุเดียวกับจิต จิตเกิดที่ไหน เจตสิกก็เกิดที่นั่น แต่คนละอัน ไม่ใช่อันเดียวกัน

ยังหาไม่พบพระพุทธพจน์เลยที่ตรัสว่าให้อบรมเจตสิก ที่พบมาล้วนแต่ตรัสถึงจิตทั้งนั้น เพราะจิตและเจตสิก
เป็นคนละอย่างกัน เพียงแต่เกิดพร้อมกัน ดับพร้อมกัน ถ้าให้อบรมที่เจตสิก ก็พูดเหมือนว่าเจตสิกกับจิต
คืออันเดียวกัน ทั้งที่เป็นคนละอย่างกัน

อุปมาดุจน้ำในแก้วที่ใส เจตสิกคือสีที่ใส่ลงไปผสมกัน มองเหมือนว่าเป็นอันเดียวกัน แต่โดยที่แท้ น้ำก็คือ
น้ำธรรมดา สีก็คงเป็นสี แต่มารวมมาอยู่ในที่เดียวกัน การจะทำให้น้ำปราศจากสีได้ก็ต้องกรองสีออกไป
การจะทำจิตให้บริสุทธิ์ได้ก็ต้องอบรมจิตให้ปราศจากเจตสิกที่ไม่ดีออกไปและห้ามเจตสิกที่ไม่ดีเกิดขึ้น
พร้อมๆจิตเลย การจะกล่าวว่าอบรมเจตสิก จากตัวอย่างโทสะเจตสิก ก็หมายความว่าต้องมีโทสะไว้
อบรมกระนั้นหรือ เป็นเรื่องที่สวนทางกับการอบรมภาวนาอย่างมาก

ถ้าจะกล่าวให้อบรมเจตสิก ก็ต้องถามว่า เราอบรม โลภะ โทสะ โมหะได้หรือ
มีพระพุทธพจน์ที่ว่า ผู้ใดสำรวมจิต ผู้นั้นย่อมพ้นจากบ่วงแห่งมาร
ไม่มีเจตสิกเลย แสดงว่ามุ่งที่จิดต่างหากที่ต้องอบรม นี้แค่เป็นตัวอย่าง ในพระไตรปิฎกเองผมก็ยังไม่เคย
พบถ้อยคำหรือประโยคไหนว่าให้อบรมเจตสิก แม้คัมภีร์ยุคหลังๆก็ไม่มี