ลานธรรมจักร
http://www.dhammajak.net/forums/

เจตสิก คือ อะไร?
http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=66&t=29330
หน้า 1 จากทั้งหมด 3

เจ้าของ:  หลับอยุ่ [ 04 ก.พ. 2010, 13:18 ]
หัวข้อกระทู้:  เจตสิก คือ อะไร?

ช่วยบอกหน่อยครับ

ได้โปรด.....
beby

เจ้าของ:  เช่นนั้น [ 04 ก.พ. 2010, 13:49 ]
หัวข้อกระทู้:  Re: เจตสิก คือ อะไร?

สวัสดีท่านหลับอยู่

ง่ายอย่างนี้นะครับ
ขันธ์ 5 เว้นรูป และ วิญญาณขันธ์ แล้ว
เวทนาขันธ์ สัญญาขันธ์ สังขารขันธ์ ล้วนเป็นเจตสิกธรรม

เจตสิกธรรม ธรรมในจิต ประกอบกับจิต เกิดร่วมเกิดพร้อมกับจิต ดับพร้อมกับจิต รู้อารมณ์เดียวกันกับจิต
เมื่อปฏิบัติธรรมอบรมจิต ก็คือการอบรมเจตสิกธรรมนี้นี่เอง

แต่เราเรียกกันว่า อบรม"จิต" ด้วยเหตุว่า จิตและ เจตสิกหลอมรวมกันเป็นเนื้อเดียวกัน จึงเรียกง่ายๆ เพื่อความเข้าใจ ว่า นั่นคือ "อบรมจิต"

จิตจึงเป็นธาตุรู้ เป็นมนายตนะ "รู้ทุกสิ่งทุกอย่างตามคุณภาพของเจตสิกที่ประกอบอยู่"
คุณภาพจิต จะดี จะเลว จะหยาบ จะประณีต ก็เนื่องด้วย เจตสิกธรรม
ธาตุรู้ หรือที่เป็นจิต ไม่ได้เลือกที่จะ "รู้อารมรณ์" หรือ "ไม่รู้อารมณ์" เพราะไม่ใช่กิจของ วิญญาณธาตุ

เจตสิกธรรม จึงมีความหลากหลายเป็นร้อยเป็นพันนัย

เจริญธรรม

เจ้าของ:  หลับอยุ่ [ 04 ก.พ. 2010, 13:57 ]
หัวข้อกระทู้:  Re: เจตสิก คือ อะไร?

สวัสดีครับคุณ เช่นนั้น

ขอบคุณครับ

:b8:
smiley

เจตสิก เป็นเหมือนตัวยา ในเม็ดยา ได้ไหมครับ? ตัวยาพิษ ตัวยารักษาโรค ตัวยาๆลๆ

ผมขออนุญาติอุปมาอุปมัยนะครับ เพื่อการเข้าใจ
:b16:

เจ้าของ:  lnwoสูsย์ [ 04 ก.พ. 2010, 14:28 ]
หัวข้อกระทู้:  Re: เจตสิก คือ อะไร?

เจตสิก คือ อารมณ์ต่าง ๆที่เข้ามาเยี่ยมจิตเกิด ๆดับ ๆ 52 ชนิด มีทั้งอารมณ์ดี อารมณ์ชั่ว อารมณ์เฉย ขึ้นอยู่กับร่างกายและสิ่งแวดล้อม

เจ้าของ:  หลับอยุ่ [ 04 ก.พ. 2010, 15:51 ]
หัวข้อกระทู้:  Re: เจตสิก คือ อะไร?

ขอบคุณคุณ ไอสูรย์ที่ช่วยแสดงความเห็นครับ
smiley :b8:

เจ้าของ:  Rosarin [ 04 ก.พ. 2010, 16:24 ]
หัวข้อกระทู้:  Re: เจตสิก คือ อะไร?

tongue
...ลองเข้าไปอ่านในกระทู้ที่มีการถกกันมาก่อนดูค่ะ...
:b12:
http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=1&t=26418&st=0&sk=t&sd=a
:b27:
http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=1&t=26407&st=0&sk=t&sd=a&start=135
:b32: :b9: :b13:
:b48: :b48: :b48: :b48: :b48:

เจ้าของ:  Eikewsang [ 05 ก.พ. 2010, 22:04 ]
หัวข้อกระทู้:  Re: เจตสิก คือ อะไร?

สวัสดีครับ คุณหลับอยู่

ภาพที่ผมนำมาลงนี้ เป็นภาพสมมุติ ของเจตสิก
ที่ใช้ประกอบการเรียนการสอน ของมหาจุฬาฯ

ก็เป็นอย่างที่คุณเชนนั้นอธิบายไว้ คือ มี 52 ดวง


ขอแจกแจงเพิ่ม (ตามภาพสมมุติ) คือ

ใน 52 ดวงนี้ แบ่งเป็นกลุ่มใหญ่ๆ 3 กลุ่ม

กลุ่มที่ 1. ชื่อ "อัญสมานเจตสิก" (ดวงสีเขียว)
กลุ่มที่อยู่บนสุด มี 13 ดวง
เป็นเจตสิกกลุ่มที่ประกอบในจิตทั้งที่เป็น กุศล อกุศล อพยากต มี 2 กลุ่มย่อย

กลุ่มที่ 2. ชื่อ "อกุศลเจตสิก" (ดวงสีแดง -ส้ม)
กลุ่มที่อยู่กลาง มี 14 ดวง ชื่อก็บอกไว้แล้ว คือ ประกอบเฉพาะจิตที่เป็นฝ่ายอกุศล

กลุ่มที่ 3. ชื่อ โสภณเจตสิก (ดวงสีส้ม-เหลือง)
กลุ่มที่อยู่ล่างสุด มี 25 ดวง เป็นเจตสิกที่ประกอบในจิตที่เป็นฝ่ายโสภณ คือ ฝ่ายกุศล

ขออนุโมทนาครับ

ไฟล์แนป:
Jetasik.jpg
Jetasik.jpg [ 107.21 KiB | เปิดดู 9266 ครั้ง ]

เจ้าของ:  หลับอยุ่ [ 05 ก.พ. 2010, 22:31 ]
หัวข้อกระทู้:  Re: เจตสิก คือ อะไร?

ขอบคุณทุกท่านครับกระทู้นี้ตั้งมาเพื่อให้รู้และ เข้าใจกันครับ

:b8: smiley

เจ้าของ:  หลับอยุ่ [ 06 ก.พ. 2010, 11:41 ]
หัวข้อกระทู้:  Re: เจตสิก คือ อะไร?

การปฏิบัติธรรม อบรมจิต หรือ เจตสิกธรรม ต้องปฏิบัติอย่างไร?บ้างครับ? :b8:
smiley

เจ้าของ:  spata300 [ 06 ก.พ. 2010, 14:08 ]
หัวข้อกระทู้:  Re: เจตสิก คือ อะไร?

ลองดูที่....

http://www.buddhism-online.org/Section04A_01.htm

เจ้าของ:  มหาราชันย์ [ 06 ก.พ. 2010, 21:04 ]
หัวข้อกระทู้:  Re: เจตสิก คือ อะไร?

หลับอยุ่ เขียน:
การปฏิบัติธรรม อบรมจิต หรือ เจตสิกธรรม ต้องปฏิบัติอย่างไร?บ้างครับ?


ถาม....การปฏิบัติธรรม อบรมจิต หรือ เจตสิกธรรม ?

ตอบ....อบรมที่เจตสิกธรรมครับ
ทำเจตสิกธรรมให้บริสุทธิ์ครับ
เพราะจิตหรือวิญญาณขันธ์นั้นทำหน้าที่รู้แจ้งอย่างเดียวครับ
ในกุศลจิตจิตก็รู้แจ้ง ในอกุศลจิตจิตก็รู้แจ้ง
ในจิตเหตุจิตก็รู้แจ้ง ในจิตผลจิตก็รู้แจ้ง


ปัญญาซึ่งเป็นเจตสิกธรรม ทำหน้าที่รู้ชัดรู้ละเอียด
ทำหน้าที่ทำลายกิเลสสังโยชน์ ทำให้เจตสิกบริสุทธิ์ขาวรอบ

เมื่อเจตสิกบริสุทธิ์ขาวรอบ เราเรียกว่า จิตบริสุทธิ์ครับ เรียกว่า จิตที่หลุดพ้นครับ






ถาม....ต้องปฏิบัติอย่างไร?บ้างครับ ?

เจริญฌานเป็นโลกุตตระ อันเป็นเครื่องนำออกไปจากโลก นำไปสู่นิพพาน เพื่อบรรลุอริยมัคคจิต 4
เจตสิกจึงจะบริสุทธิ์ขาวรอบ เราเรียกว่า จิตบริสุทธิ์ครับ และเรียกว่า จิตที่หลุดพ้นครับ



เจริญในธรรมครับ

เจ้าของ:  หลับอยุ่ [ 06 ก.พ. 2010, 21:19 ]
หัวข้อกระทู้:  Re: เจตสิก คือ อะไร?

สวัสดีครับทุกท่าน ขอบคุณสำหรับทุกคำตอบครับ


เจริญฌาณเป็นโลกุตระ :b8: :b8: :b8:
(คุณมหาราชันย์)

เจ้าของ:  หลับอยุ่ [ 06 ก.พ. 2010, 21:23 ]
หัวข้อกระทู้:  Re: เจตสิก คือ อะไร?

เจตสิกบริสุทธิ์นี่ ความหมายยังไงครับ?
หมายถึงจิตไม่มีเจตสิกอกุศลธรรม หรืออัพยากตาธรรมหรือเปล่าครับ?


ก็ต้องฝึกสมาธิ??? :b16:

เจ้าของ:  มหาราชันย์ [ 06 ก.พ. 2010, 21:39 ]
หัวข้อกระทู้:  Re: เจตสิก คือ อะไร?

เจตสิกที่บริสุทธิ์ ได้แก่
1.เจตสิกที่เป็นโลกียะกุศล(เหตุ) และเจตสิกที่เป็นโลกียะผลและ/หรือวิบาก
2.เจตสิกที่เป็นโลกุตตระกุศลในอริยะมัคคจิต(เหตุ) 4 และเจตสิกที่เป็นโลกุตตระผลและ/หรือวิบากได้แก่อริยะผลจิต 4

รูป , เจตสิกที่เป็นโลกียะผลและ/หรือวิบากเช่นกามาวจรกุศลวิบาก และจิตฌานสมาบัติ 8 ที่เป็นผลเป็นวิบาก ,และเจตสิกที่เป็นโลกุตตระผลและ/หรือวิบากได้แก่อริยะผลจิต 4 เรียกว่า อัพยากตาธรรมครับ


เจริญในธรรมครับ

เจ้าของ:  กามโภคี [ 06 ก.พ. 2010, 22:24 ]
หัวข้อกระทู้:  Re: เจตสิก คือ อะไร?

:b10:
ไม่เข้าใจครับ อบรมเจตสิก อบรมกันอย่างไร วิธีไหน
เช่น โทสะเจตสิก เราก็รู้คือโทสะ อบรมทำไมครับ รู้สึกว่าจะเป็นอกุศลด้วย อกุศลนี้ต้องไม่ให้เกิดมีเลย
พระพุทธเจ้าท่านสอนให้ละโลภะ โทสะ โมหะ เมื่อให้ละ แล้วจะอบรมได้อย่างไร

หากอบรมเจตสิกได้ ก็แสดงว่า เจตสิกคือจิตซิครับ ในความเป็นจริงหาเป็นเช่นนั้นไม่ เพราะจิตมีลักษณะ
พิเศษคือ รับรู้อารมณ์ได้ แต่เจตสิกไม่สามารถรับรู้อารมณ์ได้ เจตสิกเองกลับเป็นอารมณ์ที่จิตรู้ซะอีก ในผู้
ที่ปฏิบัติตามสติปัฎฐานสูตร สามารถรับรู้สภาวะของเจตสิกที่เกิดขึ้นและดับไปได้อย่างรวดเร็ว เช่นการรับ
รู้สภาวะของโทสะที่เกิดขึ้นในขณะที่ไม่ชอบหรือไม่พอใจ

ลักษณะเจตสิกครับ
๑.เกิดพร้อมกับจิต เพราะต้องอาศัยจิตเกิด ไม่มีจิต ก็ไม่มีเจตสิก แต่ไม่ใช่อันเดียวกัน
๒.ดับพร้อมกับจิต เมื่อเกิดพร้อมกันก็ดับพร้อมกัน เพราะอาศัยจิตอยู่นั่นเอง ไม่มีจิตก็ไม่มีเจตสิก
๓.มีอารมณ์เดียวกับจิต ไม่ใช่รู้อารมณ์เดียวกับจิตครับ เพราะเจตสิกไม่มีการรู้อารมณ์
4.อาศัยวัตถุเดียวกับจิต จิตเกิดที่ไหน เจตสิกก็เกิดที่นั่น แต่คนละอัน ไม่ใช่อันเดียวกัน

ยังหาไม่พบพระพุทธพจน์เลยที่ตรัสว่าให้อบรมเจตสิก ที่พบมาล้วนแต่ตรัสถึงจิตทั้งนั้น เพราะจิตและเจตสิก
เป็นคนละอย่างกัน เพียงแต่เกิดพร้อมกัน ดับพร้อมกัน ถ้าให้อบรมที่เจตสิก ก็พูดเหมือนว่าเจตสิกกับจิต
คืออันเดียวกัน ทั้งที่เป็นคนละอย่างกัน

อุปมาดุจน้ำในแก้วที่ใส เจตสิกคือสีที่ใส่ลงไปผสมกัน มองเหมือนว่าเป็นอันเดียวกัน แต่โดยที่แท้ น้ำก็คือ
น้ำธรรมดา สีก็คงเป็นสี แต่มารวมมาอยู่ในที่เดียวกัน การจะทำให้น้ำปราศจากสีได้ก็ต้องกรองสีออกไป
การจะทำจิตให้บริสุทธิ์ได้ก็ต้องอบรมจิตให้ปราศจากเจตสิกที่ไม่ดีออกไปและห้ามเจตสิกที่ไม่ดีเกิดขึ้น
พร้อมๆจิตเลย การจะกล่าวว่าอบรมเจตสิก จากตัวอย่างโทสะเจตสิก ก็หมายความว่าต้องมีโทสะไว้
อบรมกระนั้นหรือ เป็นเรื่องที่สวนทางกับการอบรมภาวนาอย่างมาก

ถ้าจะกล่าวให้อบรมเจตสิก ก็ต้องถามว่า เราอบรม โลภะ โทสะ โมหะได้หรือ
มีพระพุทธพจน์ที่ว่า ผู้ใดสำรวมจิต ผู้นั้นย่อมพ้นจากบ่วงแห่งมาร
ไม่มีเจตสิกเลย แสดงว่ามุ่งที่จิดต่างหากที่ต้องอบรม นี้แค่เป็นตัวอย่าง ในพระไตรปิฎกเองผมก็ยังไม่เคย
พบถ้อยคำหรือประโยคไหนว่าให้อบรมเจตสิก แม้คัมภีร์ยุคหลังๆก็ไม่มี

หน้า 1 จากทั้งหมด 3 เขตเวลา GMT + 7 ชั่วโมง
Powered by phpBB © 2000, 2002, 2005, 2007 phpBB Group
http://www.phpbb.com/