คนเรามักคิดว่าบางสิ่งที่อยากทำมักสายเกินไป
ไม่ว่าจะเป็นการทำความดี
หรือการกลับไปแก้ไขสิ่งที่ผิดพลาดในอดีตที่ผ่านมา
ไม่ว่าจะเป็นการทำความดี
หรือการกลับไปแก้ไขสิ่งที่ผิดพลาดในอดีตที่ผ่านมา
เริ่มต้นได้ไม่มีวันสาย มีเจ้าเมืองท่านหนึ่งเป็นคนสนใจศึกษาวิชาความรู้อยู่เป็นนิจ แต่พอย่างเข้าสู่วัยที่มากขึ้น กลับรู้สึกเสียดายเวลาที่ผ่านมา จึงกล่าวกับองครักษ์คู่ใจอย่างปลงๆ ว่า"ข้านี้มันแก่แล้ว ปีนี้อายุก็ร่วมเจ็ดสิบ แต่ใจของข้าก็ยังต้องการที่จะศึกษาเช่นวัยก่อนที่ผ่านมา แต่บางครั้งก็รู้สึกว่ามันสายเกินไป"
"ถ้าสายไปทำไมท่านไม่จุดเทียนเล่า"
"ข้าพูดตามความเป็นจริงนะ แต่ทำไมเจ้ากล่าวตีสำนวนเช่นนี้"
ฝ่ายองครักษ์พอเห็นเจ้านายแสดงอาการเช่นนั้น จึงกล่าวชี้แจงว่า
"นายท่าน ข้านั้นเป็นบริวารของท่าน ส่วนท่านเป็นนายของข้า ไฉนเลยข้าจะบังอาจพูดตีสำนวนกับท่าน คำที่ข้ากล่าวนั้นมีความนัยแฝงไว้ว่า หากผู้ใดรักที่จะเรียนรู้ในวัยเยาว์ อนาคตของเขาย่อมโชติช่วงชัชวาล ประหนึ่งดวงตะวันที่ส่องแสงในยามเช้า หากผู้ใดใฝ่ศึกษาเมื่อวัยเข้ากลางคน เขาก็เปรียบประดุจดวงตะวันยามเที่ยงที่สาดแสงต่อไปได้อีกครึ่งวัน แต่หากผู้ใดใฝ่ศึกษาเมื่อวัยชรา เขาก็ยังเปรียบประดุจเปลวเทียนที่ส่องแสง แม้ว่าแสงนั้นอาจไม่สว่างนัก แต่ก็ยังดีกว่าการเดินทางที่ไร้แสงสว่างส่องนำ แล้วต้องคลำทางอย่างสะเปะสะปะ" พอเจ้าเมืองฟังถ้อยคำดังกล่าว ก็รู้สึกใจชื้นขึ้นมา มีกำลังใจในการศึกษาและทำหน้าที่ปกครองบ้านเมืองด้วยความมุ่งมั่น แม้อาจจะน้อยนิดแต่ก็มีคุณค่าเพียงพอกับกาลเวลาที่เหลืออยู่
