กาลครั้งหนึ่งนานมาแล้ว ณ เมืองหิรัญบุรี
มีกษัตริย์องค์หนึ่งปกครองอยู่ทรงมีพระนามว่า “พระเจ้าหิรัญญา”
พระเจ้าหิรัญญาเป็นกษัตริย์ที่ตั้งมั่นในการบำเพ็ญเพียรและบูชาพระนารายณ์
ด้วยการสวดมนต์ถึงพระองค์ พระเจ้าหิรัญญาทรงเห็นว่า
เมื่อได้ปฏิบัติดังนี้จะทำให้ตนเองมีใจเป็นสุขสงบนิ่งสมาธิดีเป็นเลิศ
สามารถตัดสินใจแก้ไขปัญหาต่างๆ ของบ้านเมืองได้เป็นผลสำเร็จลุล่วงทุกครั้ง
ด้วยเหตุนี้ เมื่อว่างเว้นจากการทรงงานในฐานะกษัตริย์
พระองค์จึงมักเสด็จเข้าห้องบรรทม เพื่อเข้าฌานฝึกสมาธิและสวดมนต์
ระลึกถึงองค์นารายณ์อย่างสม่ำเสมอ
อยู่มาวันหนึ่ง ขณะที่พระเจ้าหิรัญญากำลังเข้าฌานอยู่นั้น
จู่ๆ ก็มีเสียงร้องเรียกพระนามของพระองค์ดังแว่วขึ้นว่า
“หิรัญญาเอ๋ย หิรัญญา...จงลืมตาขึ้นเพื่อรับพรจากเราเถิด”
เมื่อได้ฟังเช่นนั้น พระเจ้าหิรัญญาก็ค่อยๆ ลืมพระเนตรขึ้นมอง
พบชายผู้หนึ่งรูปร่างงดงามยิ่งนักกำลังยืนอยู่ตรงหน้าพระองค์
รอบๆ ร่างกายของชายผู้นี้สว่างไสวไปด้วยรัศมีสีทอง
พระเจ้าหิรัญญารู้โดยทันทีว่าชายผู้นี้ต้องเป็นเทพเจ้าชั้นสูงองค์ใดองค์หนึ่งเป็นแน่
จึงรีบทรุดกายลงนั่งกับพื้นและหมอบกราบแทบเท้าเทพเจ้า
“ด้วยความเคารพองค์เทพเจ้า ท่านคือเทพซึ่งปรากฏพระนามเช่นไรหรือ”
พระหิรัญญาทรงตรัสถาม
“นามของข้าเป็นที่รู้จักดีของท่าน ท่านบูชาข้าอยู่ทุกทิวาราตรีแล้ว หิรัญญาเอ๋ย”
องค์เทพเจ้าตรัสตอบ
“ท่าน คือ...องค์นารายณ์ กระนั้นหรือ...โอ้...ข้าไม่นึกไม่ฝันมาก่อน
ว่าจะมีบุญได้เห็นท่านมาโปรด” หิรัญญาตรัสด้วยความดีพระทัยอย่างเหลือล้น
“เรามาโปรดท่าน ด้วยเห็นถึงความตั้งใจในการบำเพ็ญสมาธิของท่านนี้
เราจักให้พรแก่ท่านหนึ่งประการ ขอให้ท่านแจ้งความประสงค์แห่งพรประการนั้นมาเถิด”
องค์นารายณ์ตรัสแก่พระเจ้าหิรัญญา และโดยไม่รอช้า
พระเจ้าหิรัญญาก็ทูลขอพรประการนั้นทันที
“ข้าแต่องค์พระนารายณ์ผู้ยิ่งใหญ่ ขอพระองค์โปรดประทานความเป็นอมตะให้แก่ข้า
ไม่ว่ามนุษย์หรือสัตว์ก็ไม่อาจทำร้ายข้าได้ ไม่ว่าในเวลากลางวันหรือกลางคืน
ไม่ว่าจะอยู่ในเรือนหรือนอกเรือน ก็จักไม่มีผู้ใดสามารถสังหารหรือทำลายข้าได้เลย”
องค์นารายณ์ เมื่อได้ฟังคำขอจากพระเจ้าหิรัญญา
ก็รู้สึกถึงความลำพองใจอันชั่วร้ายบางประการที่แฝงอยู่ในจิตส่วนลึกของกษัตริย์ผู้นี้
แต่กระนั้นเมื่อพระองค์ทรงให้คำสัตย์ไปแล้วว่าจะปรานพรตามคำขอ
ก็จำเป็นจะต้องให้พรตามคำสัตย์นั้น
“เราจักประทานพรให้แก่เจ้าตามคำขอทุกคำที่เจ้าได้ร้องขอ
ขอพรนั้นจงปรากฏแก่เจ้า ณ บัดนี้”
สิ้นคำพระนารายณ์ แสงสีทองก็สว่างวาบขึ้นทั่วห้องบรรทมของพระเจ้าหิรัญญา
แล้วร่างขององค์พระนารายณ์ก็หายวับไป พร้อมกับที่พระเจ้าหิรัญญารู้สึกได้ว่า
พระองค์ทรงมีพรวิเศษขององค์พระนารายณ์อยู่กับตัวแล้ว
พระเจ้าหิรัญญานั้น เมื่อได้รับพรความเป็นอมตะจากองค์พระนารายณ์
ก็เกิดความฮึกเหิมชั่วร้ายขึ้นในจิตใจ พระองค์แปรเปลี่ยนไป
เป็นกษัตริย์ที่ลุ่มหลงมัวเมาในอำนาจของตน
ทรงกลายเป็นผู้มีจิตใจโหดเหี้ยมและหยาบคาย ละเลยกิจวัตรการบำเพ็ญเพียร
ละทิ้งการสวดมนต์สรรเสริญองค์นารายณ์
ด้วยคิดว่าความเป็นอมตะนี้ได้ทำให้พระองค์ยิ่งใหญ่กว่าใคร
และไม่จำเป็นต้องนับถือผู้ใดนอกจากตัวของพระองค์เอง
บัดนี้พระองค์ไม่เป็นที่รักของประชาชนและข้าราชบริพารอีกต่อไป
แต่กระนั้นก็ไม่มีใครกล้าแสดงความคิดเห็นใดๆ เนื่องจากเกรงกลัวพระอาญา
ตามกฎการออกศึกของเมืองหิรัญบุรีที่เคยสงบสุขนั้น
สงครามระหว่างเมืองจะเกิดขึ้นเมื่อมีข้าศึกจากเมืองอื่นยกทัพมา
หมายจะยึดครองหิรัญบุรีเท่านั้น
เพราะพระเจ้าหิรัญญาไม่อยากให้ใครๆ ต้องเป็นทุกข์ด้วยภัยจากสงคราม
แต่มาภายหลังเมื่อทรงได้รับพรให้เป็นอมตะแล้ว
พระองค์กลับทรงต้องการขยายอาณาเขตให้กว้างไกล
เพื่อประกาศความเป็นมหาราชา ของพระองค์ให้ระบือไกลไปทั่วทุกสารทิศ
สงครามระหว่างเมืองจึงเกิดขึ้นโดยที่พระองค์เป็นผู้บัญชาการการรบด้วยพระองค์เอง
และทรงได้รับชัยชนะจากทุกที่ที่ทรงยกทัพเข้าไปทำลายล้าง
เมื่อยึดครองเมืองเหล่านั้นได้แล้ว
พระองค์ก็ริบเอาทรัพย์สมบัติทั้งหมดมาเป็นของส่วนพระองค์
และทรงบังคับให้ชาวเมืองหันมาบูชา
และกล่าวคำสรรเสริญพระนามของพระองค์แทนเทพเจ้าทั้งหลาย
ที่ได้เคยเคารพบูชากันมาหลายร้อยปี
ด้วยความเกรงกลัวในอำนาจของพระเจ้าหิรัญญา
จึงไม่มีใครกล้าแข็งข้อขัดขืนคำสั่งของพระองค์
และเมื่อพระเจ้าหิรัญญาทรงได้ยินเสียงบูชาสรรเสริญนามของพระองค์
ดังไปทั่วทุกสารทิศก็ยิ่งทำให้ทรงลำพองพระทัยมากขึ้นเรื่อยๆ
