การยอมกัน
ทีนี้มาพูดถึงเรื่องการยอมกันอีกสักหน่อยนะครับ
ทางที่ดีคู่สมรสจะต้องเกรงใจกัน ถนอมน้ำใจกัน
เสียสละให้แก่กันอย่างเสมอต้นเสมอปลาย ไม่เอารัดเอาเปรียบกัน
ความราบรื่นหรือไม่ราบรื่นของครอบครัวนี้จะมีผลกระทบถึงลูก ถึงอุปนิสัยของลูก
เด็กจะมองโลกในแง่ใด ในแง่ดีหรือในแง่ร้าย ก็อยู่ที่ว่าเขาอยู่ในชีวิตครอบครัวอย่างไร
ถ้าเขาอยู่ในชีวิตครอบครัวที่ดี เขาก็จะมองโลกในแง่ดี
ถ้าเขาอยู่ในชีวิตครอบครัวที่ร้าย เขาก็จะมองโลก ในแง่ร้าย
สิ่งที่เด็กได้ซึมซับ (absorb) ไว้ในวัยเด็กเป็นสิ่งที่ถอนยาก ลบยาก
ผมมีลูกศิษย์ไม่น้อย ที่เคยอยู่ในครอบครัวที่ลำบาก แ
ละมีปัญหาครอบครัวเป็นอันมาก จนบัดนี้เขาโตแล้ว เป็นผู้ใหญ่แล้ว
สิ่งที่เคยได้รับเมื่อวัยเด็กก็ไม่ลบเลือนไป
มันฝังจิตฝังใจทำให้เขามองโลกในแง่ร้าย
และทำให้เขาเป็นคนดีได้ยาก เป็นคนไม่ดีได้ง่าย
นานๆ ถึงจะมีมหาบุรุษเกิดขึ้นสักคนหนึ่ง
ที่แม้จะอยู่ที่ครอบครัวไม่ดี แต่ว่าเป็นคนดีได้
คนประเภทนั้นก็ต้องถือว่าเป็นคนพิเศษ เป็นอาชาไนย เป็นดอกบัว
แม้จะเกิดในโคลนตม แต่มันก็ชูดอกโผล่พ้นออกมาจากโคลนตมได้ ส่งกลิ่นหอมได้
แต่คนส่วนมากไม่เป็นอย่างนั้น คนส่วนมากเป็นดินธรรมดา
ถ้าเผื่อถูกน้ำก็เหลว ถูกแดดก็แห้งทำนองนั้น
เพราะฉะนั้น สถานะทางครอบครัวจึงเป็นสิ่งที่มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อเด็กต่อเยาวชน
แต่ถึงอย่างไรเยาวชนก็ต้องรับผิดชอบตัวเองเหมือนกัน
จะไปโยนความผิดให้แก่ครอบครัวทั้งหมดก็คงไม่ได้
ตัวของตัวเองนั่นแหละที่โตพอสมควรแล้ว ก็ควรต้องสำรวจตัวเอง
พิจารณาตัวเองว่าเรามีอะไรจะแก้ไขบ้าง ก็ต้องแก้ไข
ไม่ใช่มัวแต่โยนความผิดให้ครอบครัว โยนความผิดให้ แก่สิ่งแวดล้อม
แล้วตัวเองไม่ต้องทำอะไร นั่นก็ขาดความรับผิดชอบไปเหมือนกัน
นี่ก็เกี่ยวกับเรื่องความราบรื่นของครอบครัว ผู้ใหญ่ทำเป็นส่วนมาก
เช่น แหล่งอบายมุขผู้ใหญ่ทำขึ้น แล้วเด็กก็ไปเสพ ยาเสพติดผู้ใหญ่ก็ทำ
เด็กก็ไปเสพ สถานเริงรมย์อะไรต่างๆ
ที่เป็นที่สูบเงิน สูบทรัพย์ ผู้ใหญ่ก็ทำ เด็กก็ไปมั่วสุมกันอยู่ ลำพัง
สติปัญญาอย่างเด็ก ความสามารถอย่างเด็ก ทำอะไรไม่ได้มากมายอย่างนั้น
แต่ผู้ใหญ่ที่เห็นแก่ตัวทำขึ้น แล้วเด็กก็ได้รับผลของการเห็นแก่ตัวของผู้ใหญ่
เพราะฉะนั้น ถ้าจะเริ่มต้นแก้ปัญหาสังคม และก็เริ่มต้นจากเด็กไม่มีทางสำเร็จ
จะไปสอนเด็กให้ดีสักเท่าไหร่ ถ้าผู้ใหญ่ยังไม่ดี ยากมากที่จะให้เด็กดี
แต่ถ้าผู้ใหญ่ดี แม้จะไม่ต้องสอนเด็กเท่าไหร่ เด็กก็จะดีมากขึ้น
อันนี้ขอฝากเอาไว้ด้วยว่า ที่จะไปเริ่มต้นจากเด็ก
เราจะสอนเด็กชั้นอนุบาล ชั้นประถม ชั้นมัธยมให้เป็นเด็กดี ก็สอนไปเถอะ
แต่มันจะได้ผลน้อย เพราะสิ่งที่เด็กเห็นมันชัดกว่าคำสอนที่เขาได้ยิน
มันเป็นนิทรรศการประจำวันที่ชัดกว่า
ตัวอย่างที่ได้เห็น มันเด่นชัดกว่าคำสอนเสมอ
คำพูดสักสิบหน้า ยี่สิบหน้า สามสิบหน้า หรือร้อยหน้ากระดาษก็ได้
บางทีมันสู้ภาพเพียงภาพเดียวก็ไม่ได้ แต่ถ้ามีคำอธิบายด้วย
มีภาพให้ดูด้วย ก็จะยิ่งชัดเจนขึ้น
ก็จะประสบความสำเร็จมากขึ้น อันนี้เป็นเรื่องที่ขอฝากเอาไว้ในช่วงแรกนี้
คัดลอกบางส่วนจาก...ชีวิตกับครอบครัว (ท่านอาจารย์วศิน อินทสระ)
ห้องหนังสือเรือนธรรม
