ที่สุดของพุทธศาสนา คือการสอนให้รู้ว่าอะไรเป็นอะไร
เมื่อตั้งปัญหาว่า พุทธศาสนาคืออะไร
อาตมาอยากจะให้คำจำกัดความหรือบทนิยาม
ที่เหมาะสมแก่ท่านทั้งหลายในที่นี้ ที่สุดว่า...
พุทธศาสนา คือ วิชารวมทั้งระเบียบปฏิบัติ
สำหรับจะให้รู้ว่าอะไรเป็นอะไร เท่านั้นเอง
ผู้ที่จำเป็นจะต้องรับการอบรมทางพุทธศาสนาอาจจะเข้าใจว่า
ถ้าอย่างนั้นตัวเองก็เป็นผู้ที่ไม่รู้ว่าอะไรเป็นอะไรไป
ดังนั้นหรืออาตมาก็อยากจะยืนยันว่าเรื่องมันเป็นอย่างนั้นจริงๆ
ถ้าใครรู้ว่า อะไรเป็นอะไรโดยถูกต้องครบถ้วนลึกซึ้งถึงที่สุดแล้ว
คนนั้นชื่อว่ารู้พุทธศาสนาถึงที่สุดด้วยเหมือนกัน
เมื่อรู้ว่าอะไรเป็นอะไร ก็เข้าใจพุทธศาสนาได้ง่าย
ขอให้ทำความเข้าใจในคำจำกัดความที่ว่า
พุทธศาสนา คือวิชาและระเบียบปฏิบัติสำหรับให้รู้ว่าอะไรเป็นอะไร
ให้มากเป็นพิเศษ ที่ได้วางหลักเกณฑ์ดังนี้
ก็เพื่อประโยชน์ที่จะให้ท่านทั้งหลายเข้าใจพุทธศาสนาได้โดยเร็ว
หรือโดยง่ายนั่นเองไม่ใช่เป็นการเล่นโวหารให้เปลืองเวลา
และว่าโดยที่แท้จริงแล้ว ก็เป็นคำจำกัดความที่ถูกต้องที่สุด
ตามความมุ่งหมายของพระพุทธเจ้า หรือของพระพุทธศาสนา
คำที่ว่า ให้รู้ว่าอะไรเป็นอะไร นั้น มีความหมายลึกซึ้งมาก
เดี๋ยวนี้ท่านทั้งหลายลองพิจารณาดูว่า
เรารู้จักว่าอะไรเป็นอะไรกันหรือเปล่า แม้แต่จะรู้จักว่า
ตัวของตัวเองนั้นเป็นอะไร ชีวิตนี้คืออะไร
การงานคืออะไร หน้าที่หรืออาชีพคืออะไร
แม้ที่สุดแต่เงินทองทรัพย์สมบัติ ข้าวของ
เกียรติยศชื่อเสียงเหล่านี้คืออะไรก็ตาม
ถ้าใครกล้ายืนยันว่ารู้ถึงที่สุดว่าสิ่งเหล่านี้คืออะไร
ก็ลองพิจารณาดูให้ดีๆ หรือฟังคำอธิบายดูต่อไปว่า
ตามความหมายอันแท้จริงแล้ว สิ่งเหล่านี้คืออะไรกันแน่
รู้จริง ปฏิบัติถูก ทุกข์ไม่เกิด
ถ้าจะกล่าวโดยโวหารธรรมะว่าใครเป็นผู้รู้ธรรมะแล้ว
ก็ต้องกล่าวว่าเขารู้ว่าสิ่งทั้งปวงคืออะไร
คือถ้าผู้ใดรู้ว่าสิ่งทั้งปวงคืออะไร ผู้นั้นจะเป็นผู้รู้พุทธศาสนา
ถ้ารู้หมดจนสิ้นเชิง ก็เท่ากับว่ารู้พุทธศาสนาหมดจนสิ้นเชิงได้
เมื่อตั้งปัญหาว่า พุทธศาสนาคืออะไร
อาตมาอยากจะให้คำจำกัดความหรือบทนิยาม
ที่เหมาะสมแก่ท่านทั้งหลายในที่นี้ ที่สุดว่า...
พุทธศาสนา คือ วิชารวมทั้งระเบียบปฏิบัติ
สำหรับจะให้รู้ว่าอะไรเป็นอะไร เท่านั้นเอง
ผู้ที่จำเป็นจะต้องรับการอบรมทางพุทธศาสนาอาจจะเข้าใจว่า
ถ้าอย่างนั้นตัวเองก็เป็นผู้ที่ไม่รู้ว่าอะไรเป็นอะไรไป
ดังนั้นหรืออาตมาก็อยากจะยืนยันว่าเรื่องมันเป็นอย่างนั้นจริงๆ
ถ้าใครรู้ว่า อะไรเป็นอะไรโดยถูกต้องครบถ้วนลึกซึ้งถึงที่สุดแล้ว
คนนั้นชื่อว่ารู้พุทธศาสนาถึงที่สุดด้วยเหมือนกัน
เมื่อรู้ว่าอะไรเป็นอะไร ก็เข้าใจพุทธศาสนาได้ง่าย
ขอให้ทำความเข้าใจในคำจำกัดความที่ว่า
พุทธศาสนา คือวิชาและระเบียบปฏิบัติสำหรับให้รู้ว่าอะไรเป็นอะไร
ให้มากเป็นพิเศษ ที่ได้วางหลักเกณฑ์ดังนี้
ก็เพื่อประโยชน์ที่จะให้ท่านทั้งหลายเข้าใจพุทธศาสนาได้โดยเร็ว
หรือโดยง่ายนั่นเองไม่ใช่เป็นการเล่นโวหารให้เปลืองเวลา
และว่าโดยที่แท้จริงแล้ว ก็เป็นคำจำกัดความที่ถูกต้องที่สุด
ตามความมุ่งหมายของพระพุทธเจ้า หรือของพระพุทธศาสนา
คำที่ว่า ให้รู้ว่าอะไรเป็นอะไร นั้น มีความหมายลึกซึ้งมาก
เดี๋ยวนี้ท่านทั้งหลายลองพิจารณาดูว่า
เรารู้จักว่าอะไรเป็นอะไรกันหรือเปล่า แม้แต่จะรู้จักว่า
ตัวของตัวเองนั้นเป็นอะไร ชีวิตนี้คืออะไร
การงานคืออะไร หน้าที่หรืออาชีพคืออะไร
แม้ที่สุดแต่เงินทองทรัพย์สมบัติ ข้าวของ
เกียรติยศชื่อเสียงเหล่านี้คืออะไรก็ตาม
ถ้าใครกล้ายืนยันว่ารู้ถึงที่สุดว่าสิ่งเหล่านี้คืออะไร
ก็ลองพิจารณาดูให้ดีๆ หรือฟังคำอธิบายดูต่อไปว่า
ตามความหมายอันแท้จริงแล้ว สิ่งเหล่านี้คืออะไรกันแน่
รู้จริง ปฏิบัติถูก ทุกข์ไม่เกิด
ถ้าจะกล่าวโดยโวหารธรรมะว่าใครเป็นผู้รู้ธรรมะแล้ว
ก็ต้องกล่าวว่าเขารู้ว่าสิ่งทั้งปวงคืออะไร
คือถ้าผู้ใดรู้ว่าสิ่งทั้งปวงคืออะไร ผู้นั้นจะเป็นผู้รู้พุทธศาสนา
ถ้ารู้หมดจนสิ้นเชิง ก็เท่ากับว่ารู้พุทธศาสนาหมดจนสิ้นเชิงได้
เมื่อเรารู้ว่าอะไรเป็นอะไรจริงๆ แล้ว
เราย่อมไม่ปฏิบัติผิดต่อสิ่งทั้งปวง
แต่ย่อมจะปฏิบัติถูกต่อสิ่งทั้งปวง
เมื่อปฏิบัติถูกต่อสิ่งทั้งปวงแล้ว
ก็เป็นอันแน่นอนว่าความทุกข์จะเกิดขึ้นไม่ได้
เราย่อมไม่ปฏิบัติผิดต่อสิ่งทั้งปวง
แต่ย่อมจะปฏิบัติถูกต่อสิ่งทั้งปวง
เมื่อปฏิบัติถูกต่อสิ่งทั้งปวงแล้ว
ก็เป็นอันแน่นอนว่าความทุกข์จะเกิดขึ้นไม่ได้
เดี๋ยวนี้เรายังไม่รู้จักสิ่งทั้งปวงถูกต้องตามที่มันเป็นจริงว่ามันเป็นอะไร
เราจึงปฏิบัติผิดต่อสิ่งทั้งปวงไม่มากก็น้อย ความทุกข์ก็เกิดขึ้นตามส่วน
ตัวอย่างเช่น ไม่รู้จักว่าชีวิตนี้คืออะไร หน้าที่การงานคืออะไร
เราย่อมปฏิบัติผิดต่อสิ่งเหล่านี้ และความทุกข์ก็ต้องเกิดขึ้นตามส่วนที่ไม่รู้
การที่รู้ว่า สิ่งทั้งปวงคืออะไรนั้น เป็นเครื่องช่วยให้เราปฏิบัติถูกต่อสิ่งทั้งปวงโดยตรง
โอวาทธรรม : พระพุทธทาสภิกขุ
เราจึงปฏิบัติผิดต่อสิ่งทั้งปวงไม่มากก็น้อย ความทุกข์ก็เกิดขึ้นตามส่วน
ตัวอย่างเช่น ไม่รู้จักว่าชีวิตนี้คืออะไร หน้าที่การงานคืออะไร
เราย่อมปฏิบัติผิดต่อสิ่งเหล่านี้ และความทุกข์ก็ต้องเกิดขึ้นตามส่วนที่ไม่รู้
การที่รู้ว่า สิ่งทั้งปวงคืออะไรนั้น เป็นเครื่องช่วยให้เราปฏิบัติถูกต่อสิ่งทั้งปวงโดยตรง
โอวาทธรรม : พระพุทธทาสภิกขุ
เครดิต : หนังสือ “คู่มือมนุษย์เล่ม ๑
เรื่อง ใจความสำคัญของพระพุทธศาสนา หน้า ๑๑-๑๓”
ส่งเสริมคุณธรรม พัฒนาชีวิต นึกถึงธรรมะ คิดถึงพุทธะดอทเน็ท
เรื่อง ใจความสำคัญของพระพุทธศาสนา หน้า ๑๑-๑๓”
ส่งเสริมคุณธรรม พัฒนาชีวิต นึกถึงธรรมะ คิดถึงพุทธะดอทเน็ท