ลานธรรมจักร http://www.dhammajak.net/forums/ |
|
๕ เทพารักษ์ สิ่งศักดิ์สิทธิ์ประจำพระนคร http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=24&t=19661 |
หน้า 1 จากทั้งหมด 1 |
เจ้าของ: | เว็บมาสเตอร์ [ 19 ธ.ค. 2008, 15:48 ] |
หัวข้อกระทู้: | ๕ เทพารักษ์ สิ่งศักดิ์สิทธิ์ประจำพระนคร |
๕ เทพารักษ์ สิ่งศักดิ์สิทธิ์ประจำพระนคร |
เจ้าของ: | เว็บมาสเตอร์ [ 19 ธ.ค. 2008, 15:49 ] |
หัวข้อกระทู้: | |
“เทพารักษ์” นั้น มาจากคำว่า เทพ + อารักษ์ แปลว่า เทพหรือเทวดาผู้รักษา ซึ่งเชื่อกันว่าเทพารักษ์มีอยู่ทุกหนทุกแห่ง แม้แต่ในต้นไม้ใหญ่ๆ ก็มีเทพารักษ์ช่วยดูแลรักษา แต่สำหรับเทพารักษ์องค์สำคัญที่ถือเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมืองประจำพระนคร มีหน้าที่ดูแลปกปักรักษาประเทศชาติให้อยู่รอดปลอดภัย มีอยู่ด้วยกัน ๕ องค์ คือ พระเสื้อเมือง พระทรงเมือง พระกาฬไชยศรี เจ้าหอกลอง และเจ้าเจตคุปต์ ซึ่งปัจจุบันประดิษฐานอยู่ ณ “หอเทพารักษ์” เป็นอาคารจตุรมุขยอดปรางค์ อยู่ภายในศาลหลักเมือง กรุงเทพมหานคร ตามประวัติกล่าวว่า หลังจากที่ พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ปฐมกษัตริย์แห่งพระบรมราชจักรีวงศ์ ทรงสถาปนาหลักเมืองกรุงเทพมหานครขึ้นมา เมื่อวันที่ ๒๑ เมษายน พ.ศ. ๒๓๒๕ แล้ว ได้โปรดให้สร้างศาลประดิษฐานรูปเทพารักษ์สำคัญสำหรับพระนครขึ้น ๓ ศาล คือ ศาลพระเสื้อเมือง ศาลพระทรงเมือง และศาลพระกาฬไชยศรี ตรงบริเวณระหว่างหน้าวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม (วัดโพธิ์) กับคลองคูเมืองเดิม (ปัจจุบันคือที่ตั้งของกรมการรักษาดินแดน) ซึ่งในบริเวณเดียวกันนี้ยังเป็นที่ตั้งของศาลเจ้าเจตคุปต์หรือเจตคุก ซึ่งอยู่ที่หน้าคุกของกรมพระนครบาล และศาลเจ้าหอกลองอยู่ที่หน้าหอกลองประจำเมือง ต่อมาในรัชสมัย พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๕ มีการสร้างสถานที่ราชการและตัดถนนเพิ่ม จึงต้องรื้อศาลเทพารักษ์ทั้ง ๕ แล้วอัญเชิญมาประดิษฐานรวมกันใน ศาลหลักเมือง ครั้นถึงรัชสมัย พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวองค์ปัจจุบัน ได้โปรดให้บูรณะศาลหลักเมือง รวมทั้งสิ่งต่างๆ อันเนื่องในศาลหลักเมืองด้วย ดังนั้น กรมศิลปากร จึงได้ดำเนินการซ่อมบูรณะรูปเทพารักษ์ที่ชำรุดอยู่บางส่วนให้บริบูรณ์ |
เจ้าของ: | เว็บมาสเตอร์ [ 03 ต.ค. 2010, 16:39 ] |
หัวข้อกระทู้: | Re: ๕ เทพารักษ์ สิ่งศักดิ์สิทธิ์ประจำพระนคร |
๑. พระเสื้อเมือง “พระเสื้อเมือง” เป็นรูปหล่อด้วยสำริดปิดทอง สูง ๙๓ เซนติเมตร ประทับยืนบนฐานสิงห์ พระเศียรทรงมงกุฎยอดชัย สวมสนับเพลาเชิงงอน นุ่งภูษา ทับด้วยชายไหวชายแครง ประดับด้วยสุวรรณกระถอบ (แผ่นทองคำฉลุลายเป็นกิ่งต้นเครือวัลย์กระหนกสำหรับเสียบห้อยที่ชายพกลงมาในระหว่างช่องหน้าขาทั้งสอง) คาดปั้นเหน่งรัดพัสตร์ สวมกรองศอ ต้นพระพาหารัดด้วยพาหุรัด ใส่สังวาลตาบทิศ ทับทรวงสวมทองพระกร ทองพระบาท ฉลองพระบาท พระหัตถ์ซ้ายท้าวที่บั้นพระองค์ทรงคทาวุธ พระหัตถ์ขวายกชูขึ้นเสมอพระนลาฏทรงจักราวุธ “พระเสื้อเมือง” เป็นเทพารักษ์คุ้มครองป้องกันภัยทั้งทางบกและทางน้ำ คุมไพร่พลรักษาบ้านเมืองให้ร่มเย็นเป็นสุขปราศจากอริราชศัตรูมารุกราน มีต่อ >>>>> |
เจ้าของ: | เว็บมาสเตอร์ [ 03 ต.ค. 2010, 16:40 ] |
หัวข้อกระทู้: | Re: ๕ เทพารักษ์ สิ่งศักดิ์สิทธิ์ประจำพระนคร |
๒. พระทรงเมือง “พระทรงเมือง” เป็นรูปเทพารักษ์หล่อด้วยสำริดปิดทอง สูง ๘๘ เซนติเมตร ประทับยืนบนฐานปัทม์ ฉลองพระองค์ทรงเครื่องเช่นเดียวกับพระเสื้อเมือง พระหัตถ์ซ้ายท้าวที่บั้นพระองค์ทรงพระขรรค์ พระหัตถ์ขวายกชูขึ้นเสมอพระนลาฏทรงสังข์ “พระทรงเมือง” เป็นเทพารักษ์มีหน้าที่ปกป้องดูแลทุกข์สุขของประชาชนทั้งแผ่นดิน และดูแลความผาสุกของประเทศ โดยมีปู่เจ้าเขาเขียวและปู่เจ้าสมิงพรายเป็นบริวาร มีต่อ >>>>> |
เจ้าของ: | เว็บมาสเตอร์ [ 03 ต.ค. 2010, 16:41 ] |
หัวข้อกระทู้: | Re: ๕ เทพารักษ์ สิ่งศักดิ์สิทธิ์ประจำพระนคร |
๓. พระกาฬไชยศรี “พระกาฬไชยศรี” เป็นรูปเทพารักษ์สี่กรหล่อด้วยสำริดปิดทอง สูง ๘๖ เซนติเมตร ประทับบนหลังนกแสก ซึ่งอยู่บนแท่นสี่เหลี่ยมปิดทอง ฉลองพระองค์ทรงเครื่องเช่นเดียวกับพระเสื้อเมือง พระหัตถ์ซ้ายบนยกชูเสมอพระอังสา ทรงเชือกบาตสำหรับคล้องมัดปราณของมนุษย์ผู้ถึงฆาต พระหัตถ์ซ้ายล่างยกเสมอพระนาภี แสดงกิริยาตักเตือนสั่งสอนมิให้กระทำความชั่วร้าย พระหัตถ์ขวาบนยกชูเสมอพระอังสา ทรงชวาลา คือดวงวิญญาณเปรียบดังธาตุไฟในร่างกายคนเรา ซึ่งหากแตกดับลงเมื่อใดก็เท่ากับสิ้นชีวิต ดวงวิญญาณออกจากร่างแล้วนั่นเอง พระหัตถ์ขวาล่างท้าวที่บั้นพระองค์ทรงพระขรรค์ “พระกาฬไชยศรี” เป็นเทพารักษ์ที่เป็นบริวารพระยม มีหน้าที่ป้องกันมิให้ผู้ใดทำความชั่ว รวมทั้งสอดส่องดูแลบุคคลอันธพาลในยามค่ำคืน ด้วยการขี่นกแสกออกตรวจตรา และเมื่อบุคคลใดถึงฆาตก็นำตัวไปให้พระยมชำระความ ถ้าทำความดีก็ส่งขึ้นสวรรค์ ทำความชั่วก็ส่งลงนรก มีต่อ >>>>> |
เจ้าของ: | เว็บมาสเตอร์ [ 03 ต.ค. 2010, 16:42 ] |
หัวข้อกระทู้: | Re: ๕ เทพารักษ์ สิ่งศักดิ์สิทธิ์ประจำพระนคร |
๔. เจ้าหอกลอง “เจ้าหอกลอง” เป็นรูปเทพารักษ์ทรงมงกุฏหล่อด้วยสำริดปิดทอง สูง ๑๐๕ เซนติเมตร ประทับยืนบนแท่นแปดเหลี่ยม พระเศียรทรงมงกุฎยอดชัย สวมสนับเพลามีเชิง นุ่งภูษาทับด้วยห้อยหน้า ประดับด้วยสุวรรณกระถอบ คาดปั้นเหน่งทับรัดพัสตร์ ต้นพระพาหารัดด้วยพาหุรัด ใส่สังวาล ตาบทิศ ทับทรวง สวมทองพระกร ทองพระบาท ฉลองพระบาท มีรูปนาครัดที่ข้อพระพาหาไพล่ไปเบื้องหลัง พระหัตถ์ทั้งสองยกเสมอระดับพระอุระ พระหัตถ์ขวาทรงดอกบัว พระหัตถ์ซ้ายทรงเขาสัตว์ สำหรับใช้เป่าเป็นสัญญาณเรียกประชุมไพร่พลให้มาเข้าประจำหน้าที่ตามธรรมเนียมปฏิบัติกันในสมัยโบราณ “เจ้าหอกลอง” เป็นเทพารักษ์ที่มีหน้าที่ดูแลรับผิดชอบเหตุการณ์ต่างๆ ที่เกิดขึ้นในแผ่นดิน แล้วรายงานเหตุร้ายที่เกิดขึ้นให้พระเสื้อเมืองซึ่งมีหน้าที่ดูแลความเป็นไปต่างๆ ในเมืองให้รับทราบเหตุการณ์ต่างๆ ที่เกิดขึ้น มีต่อ >>>>> |
เจ้าของ: | เว็บมาสเตอร์ [ 03 ต.ค. 2010, 16:42 ] |
หัวข้อกระทู้: | Re: ๕ เทพารักษ์ สิ่งศักดิ์สิทธิ์ประจำพระนคร |
๕. เจ้าเจตคุปต์ “เจ้าเจตคุปต์” เป็นรูปเทพารักษ์ที่จำหลักด้วยเครื่องไม้ปิดทองทั้งองค์ สูง ๑๓๓ เซนติเมตร ประทับยืนบนแท่น พระเศียรทรงมงกุฎยอดชัย สวมสนับเพลามีเชิง นุ่งภูษาทับด้วยห้อยหน้า ประดับด้วยสุวรรณกระถอบ คาดปั้นเหน่งทับรัดพัสตร์ ต้นพระพาหารัดด้วยพาหุรัด ใส่สังวาล ตาบทิศ ทับทรวง สวมทองพระกร ทองพระบาท ฉลองพระบาท มีรูปนาครัดที่ข้อพระพาหาไพล่ไปเบื้องหลัง พระหัตถ์ทั้งสองยกเสมอระดับพระอุระ พระหัตถ์ขวาถือเหล็กจาร พระหัตถ์ซ้ายถือใบลานอัครสันธานาสำหรับจดความชั่วร้ายของชาวเมืองที่ตายไป “เจ้าเจตคุปต์” เป็นเทพารักษ์ที่เป็นบริวารพระยม มีหน้าที่จดบันทึกความชั่วร้ายของมนุษย์ที่ตายไปแล้วนำเสนอต่อพระยม .......................................................... คัดลอกเนื้อหามาจาก... คอลัมน์ เล่าเรื่องในเมืองไทย โดย ผู้จัดการออนไลน์ 25 เมษายน 2549 18:18 น. |
หน้า 1 จากทั้งหมด 1 | เขตเวลา GMT + 7 ชั่วโมง |
Powered by phpBB © 2000, 2002, 2005, 2007 phpBB Group http://www.phpbb.com/ |