ค ร บ ๑ ๕ ๐ ปี
สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส
“วัดบวรนิเวศวิหาร” จัดงานบำเพ็ญกุศล
ครบ ๑๕๐ ปี สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส
ในวันจันทร์ที่ ๑๒ เมษายน ๒๕๕๓ (ประสูติเมื่อวันที่ ๑๒ เมษายน พ.ศ.๒๔๐๓)
ณ ตำหนักเพ็ชร วัดบวรนิเวศวิหาร เขตพระนคร กรุงเทพฯ
และเนื่องในวาระวันประสูติของ สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส
เวียนมาบรรจบเป็นปีที่ ๑๕๐ ในวันที่ ๑๒ เมษายน ๒๕๕๓ วัดบวรนิเวศวิหาร
จึงกำหนดจัดพิธีบำเพ็ญกุศลถวาย
ทั้งนี้ สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส
ทรงเป็นสมเด็จพระสังฆราชองค์ที่ ๑๐ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์
เสด็จสถิต ณ วัดบวรนิเวศวิหาร ได้รับสถาปนาเป็นสมเด็จพระมหาสมณเจ้าฯ
เมื่อปี พ.ศ. ๒๔๔๓ ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
ดำรงพระอิสริยยศ ๒๒ พรรษา
ทั้งนี้ สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส
ทรงเป็นพระอุปัชฌาจารย์ของพระมหากษัตริย์ ๒ พระองค์
คือ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๖
เมื่อทรงพระผนวชเป็นพระภิกษุ ขณะทรงดำรงพระอิสริยยศเป็น
สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร
และพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๗
ขณะทรงดำรงพระอิสริยยศเป็น
สมเด็จเจ้าพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้าประชาธิปกศักดิเดช กรมขุนสุโขทัยธรรมราชา
ทรงพระผนวชเป็นพระภิกษุ
นอกจากนี้ ทรงเป็นพระอุปัชฌาย์ของพระบรมวงศานุวงศ์อื่นๆ อีกหลายพระองค์
พระองค์ได้ทรงปรับปรุงการพระพุทธศาสนา
และทางคณะสงฆ์ในด้านต่างๆ เป็นอันมาก
โดยเริ่มงานตั้งแต่เสด็จไปตรวจการณ์คณะสงฆ์ในหัวเมืองต่างๆ เกือบทั่วราชอาณาจักร
โดยกระทำอย่างต่อเนื่องทุกปีเกือบตลอดพระชนม์ชีพ
ทำให้ทรงทราบความเป็นไปของคณะสงฆ์
และของประชาชนในภูมิภาคต่างๆ เป็นอย่างดี
และนำข้อมูลและปัญหาต่างๆ มาปรับปรุง แก้ไขในทุกๆ ด้าน พอประมวลได้ดังนี้
ด้านการพระศาสนา พระองค์ได้พัฒนาภิกษุสามเณร
ให้มีความรู้ความสามารถในพระธรรมวินัย
เพื่อจะได้แนะนำสั่งสอนประชาชนได้อย่างถูกต้องและเหมาะสม
ทรงผลิตตำราและหนังสือทางพระพุทธศาสนา
ที่คนทั่วไปสามารถอ่านทำความเข้าใจได้ง่าย
ด้านการคณะสงฆ์ ทรงออกพระมหาสมณาณัติ
ประทานพระวินิจฉัยและทรงวางระเบียบ แบบแผน เกี่ยวกับความประพฤติปฏิบัติ
ของพระภิกษุสามเณรในด้านต่างๆ ให้ถูกต้องเป็นมาตรฐาน
เช่น ระเบียบเกี่ยวกับพระอุปัชฌาย์ การบรรพชา-อุปสมบท
การปกครองภิกษุสามเณรและศิษย์วัด การวินิจฉัยอธิกรณ์
ระเบียบเกี่ยวกับสมณศักดิ์ พัดยศ นิตยภัต ดวงตราประจำตำแหน่ง เป็นต้น
ด้านการศึกษา ทรงปรับปรุงการศึกษาของคณะสงฆ์ให้ทันสมัย
ทรงจัดการศึกษาพระปริยัติธรรมเพิ่มขึ้นจากแบบเดิมที่ศึกษาภาษาบาลี
โดยให้ศึกษาพระธรรมวินัยในภาษาไทยเรียกว่า หลักสูตรนักธรรม
งานพระนิพนธ์ พระองค์ทรงรอบรู้ภาษาต่างๆ หลายภาษา
คือ ภาษาบาลี ภาษาสันสกฤต ภาษาอังกฤษ และภาษาฝรั่งเศส
ได้ทรงนิพนธ์เรื่องต่างๆ ไว้เป็นอันมาก
เช่น หนังสือหลักสูตรนักธรรมชั้นตรี โท เอก หลักสูตรบาลี ไวยากรณ์ทั้งชุด
รวมพระนิพนธ์ทั้งหมดมีมากกว่า ๒๐๐ เรื่อง
นอกจากนี้ ยังทรงชำระคัมภีร์บาลีไว้กว่า ๒๐ คัมภีร์
กล่าวได้ว่า สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส
ทรงเป็นผู้วางรากฐานการศึกษาระดับประถมศึกษาในประเทศไทย
โดยมีวัดเป็นโรงเรียน มีพระเป็นครูสอน มีมหามกุฏราชวิทยาลัยเป็นต้นแบบ
ในด้านหลักสูตรและการฝึกหัดครูสำหรับออกไป สอนในโรงเรียนนั้นๆ
สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส
เป็นพระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
และเจ้าจอมมารดาแพ ธรรมสโรช ประสูติเมื่อวันที่ ๑๒ เมษายน ๒๔๐๓
เมื่อพระชนมายุได้ ๘ พรรษา ทรงเริ่มศึกษาภาษาบาลี
จนสามารถแปลธรรมบทได้ก่อนทรงบรรพชาเป็นสามเณร
นอกจากนี้ ยังทรงศึกษาภาษาอังกฤษ และโหราศาสตร์อีกด้วย
เมื่อพระชนมายุได้ ๑๓ พรรษา ท่านเจ้าประคุณสมเด็จฯ ได้ทรงบรรพชาเป็นสามเณร
โดยมีสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาปวเรศวริยาลงกรณ์ ทรงเป็นพระอุปัชฌาย์
และหม่อมเจ้าพระธรรมุณหิศธาดา ทรงเป็นผู้ประทานศีล ๑๐
หลังจากทรงบรรพชาแล้วได้ประทับอยู่ที่วัดบวรนิเวศวิหาร
ประมาณ ๒ เดือน จึงทรงลาสิกขา
ครั้นครบปีบวช (พระชนมายุ ๒๐ พรรษา)
ท่านเจ้าประคุณสมเด็จฯ ได้ทรงอุปสมบทเป็นพระภิกษุ
เมื่อวันที่ ๒๗ มิถุนายน ๒๔๒๒ ที่วัดพระศรีรัตนศาสดาราม
โดยมีสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาปวเรศวริยาลงกรณ์ เป็นพระอุปัชฌาจารย์
และพระจันทรโคจรคุณ (ยิ้ม จันทรังสี) เป็นพระกรรมวาจาจารย์
แล้วมาประทับจำพรรษา ณ วัดบวรนิเวศวิหาร
พระองค์ได้ครองวัดบวรนิเวศวิหาร
สืบต่อจากสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาปวเรศฯ
เมื่อปี พ.ศ.๒๔๓๔ ได้เลื่อนสมณศักดิ์
เป็นสมเด็จพระราชาคณะเจ้าคณะใหญ่ธรรมยุต เมื่อปี พ.ศ. ๒๔๓๖
ท่านเจ้าประคุณสมเด็จพระมหาสมณเจ้าฯ ทรงประชวรด้วยวัณโรค
มีพระอาการเรื้อรังมานานนับสิบปี จนกำเริบรุนแรงเกินความสามารถของแพทย์หลวง
ในที่สุด ท่านเจ้าประคุณสมเด็จพระมหาสมณเจ้าฯ
สิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ ๒ สิงหาคม ๒๔๔ สิริพระชนมายุ ๖๒ พรรษา
ครองวัดบวรนิเวศวิหารนาน ๓๐ ปี ดำรงตำแหน่งสมเด็จพระสังฆราชอยู่ ๑๐ ปี ๗ เดือน
สำหรับกำหนดการจัดงานบำเพ็ญกุศล ครบ ๑๕๐ ปี
สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส โดยสังเขป มีดังนี้
วันอาทิตย์ที่ ๑๑ เมษายน ๒๕๕๓เวลา ๑๖.๐๐ น. พระสงฆ์ ๒๐ รูป สวดพระพุทธมนต์ พระสงฆ์ ๑๕๐ รูป สดับปกรณ์
วันจันทร์ที่ ๑๒เมษายน ๒๕๕๓ เวลา ๐๙.๓๐ น. มีพระธรรมเทศนากัณฑ์ ๑
เวลา ๑๐.๓๐ น. พระสงฆ์ ๒๐ รูป เจริญพระพุทธมนต์
เวลา ๑๑.๐๐ น. ถวายภัตตาหารเพลแด่พระภิกษุสามเณรอีกประมาณ ๒๐๐ รูป
จึงขอเชิญพุทธศาสนิกชนร่วมงานบำเพ็ญกุศล
ครบ ๑๕๐ ปี สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส โดยทั่วกัน
http://www.khaosod.co.th/view_news.php? ... B3Tnc9PQ==
กระทู้ที่เกี่ยวข้อง ::
สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส
(พระองค์เจ้ามนุษยนาคมานพ มนุสฺสนาโค)
สมเด็จพระสังฆราชพระองค์ที่ ๑๐ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์
http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=22&t=21082
ประมวลพระรูป “สมเด็จฯ กรมพระยาวชิรญาณวโรรส”
http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=22&t=50205
ประวัติ...วัดบวรนิเวศวิหาร กรุงเทพมหานคร
วัดของคณะสงฆ์ธรรมยุติกนิกายแห่งแรกในประเทศไทย
http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=24&t=19342