พระอาจารย์มิตซูโอะ คเวสโก
ถาม : สัมมาสมาธิกับมิจฉาสมาธิ ต่างกันอย่างไร
ตอบ : สัมมาสมาธิ คือ ความตั้งมั่นของจิตที่ปราศจากกามคุณและอกุศลจิต เป็นสมาธิที่ประกอบไปด้วยสัมมาทิฏฐิ เป็นการปฏิบัติเพื่อศึกษาจิตใจหรืออารมณ์ของตัวเอง เพื่อลดละความโลภ ความโกรธ ความหลง เพื่อความพ้นทุกข์ ไม่ได้มุ่งหวังอะไร
มิจฉาสมาธิ คือ มีลักษณะจิตสงบ แต่ไม่รู้เรื่องอะไรเพราะเป็นสมาธิที่เจือปนด้วยถีนมิทธะนิวรณ์ ความง่วงเหงาหาวนอน หรือเป็นสมาธิที่เจือด้วยโทสะ มีความประสงค์ร้ายต่อผู้อื่น เช่น คิดจะควบคุมจิตของเขาเพื่อประโยชน์ของตน อาฆาตพยาบาท เป็นต้น หรือเป็นสมาธิที่เจือไปด้วยความโลภ เอาเปรียบคนอื่น หวังเอาลาภ เช่น กรณีใบ้หวย เป็นต้น การกระทำเช่นนี้เป็นการเพิ่มกิเลส มิได้เป็นไปเพื่อลดละกิเลสจึงเป็นมิจฉาสมาธิ พูดสั้นๆ ว่า มิจฉาสมาธิ คือ สมาธิที่ใช้ในการเบียดเบียนตนเองและผู้อื่น ไม่ได้เป็นไปเพื่อความพ้นทุกข์
บางทีเราก็ใช้คำว่า “ฌาน” แทนสมาธิ ฌานที่บริสุทธิ์ก็คือสัมมาสมาธิ คือ ฌานเพื่อโลกุตตระ ฌานที่ไม่บริสุทธิ์ คือ ฌานที่เจือปนด้วยมิจฉาทิฏฐิ มีกิเลส เป็นโลกียฌานก็มี ซึ่งเป็นเรื่องเดียวกับมิจฉาสมาธิ
คัดลอกบางตอนมาจาก...หนังสือ “โชคดีที่ได้รู้” ภาค ๒ : สมาธินำชีวิต
โดย พระอาจารย์มิตซูโอะ คเวสโก วัดสุนันทวนาราม
รวมคำสอน “พระอาจารย์มิตซูโอะ คเวสโก” http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=72&t=38514