โอวาทปาติโมกข์
เป็นหลักคำสอนสำคัญของพระพุทธศาสนา
เป็น "ปาติโมกข์" ที่พระพุทธองค์ทรงแสดงตลอดปฐมโพธิกาล คือ 20 พรรษาแรก
เฉพาะครั้งแรกในวันเพ็ญเดือนมาฆะ (เดือน 3) หลังจากตรัสรู้แล้ว 9 เดือน
เป็นการแสดงปาติโมกข์ที่ประกอบด้วยองค์ 4 เรียกว่า จาตุรงคสันนิบาต
ซึ่งมีเพียงครั้งเดียวในพระศาสนาของพระพุทธเจ้าองค์หนึ่งๆ
(อรรถกถาแสดงไว้ว่า พระพุทธเจ้าทรงแสดง "โอวาทปาติโมกข์" นี้ ด้วยพระองค์เอง ท่ามกลางที่ประชุมสงฆ์ตลอด 20 พรรษาแรก หลังจากนั้นทรงบัญญัติให้พระสงฆ์แสดง "อาณาปาติโมกข์" แทน)
สพฺพปาปสฺส อกรณํ - การไม่ทำบาปทั้งปวง
กุสลสฺสูปสมฺปทา - การทำกุศลให้ถึงพร้อม
สจิตฺตปริโยทปนํ - การทำจิตของตนให้ผ่องแผ่ว
เอตํ พุทธานสาสนํ - นี้ คือคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย
เอตํ พุทฺธานสาสนํ บาทสุดท้ายนี้แสดงให้เห็นว่าพระพุทธเจ้ามีมาแล้วหลายพระองค์ในอดีต เป็นเครื่องยืนยันความข้อนี้เป็นอย่างดี คำสอนของท่านเหล่านั้นมิได้แตกต่างกันเลยล้วนเป็นอันเดียวกัน
และเป็นการแสดงโอวาทปาฏิโมกข์ที่เหมือนกัน
๑. สพฺพปาปสฺส อกรณํ = การไม่ทำชั่วทั้งปวง
อันได้แก่ ศีล คือเครื่องงดเว้นการกระทำความชั่ว
๒. กุสลสฺสูปสมฺปทา = การทำกุศลคือความดีให้พรั่งพร้อม
อันได้แก่ สมาธิ+ปัญญา หมายเอาสมาธิปัญญาดี
รวมความทั้ง ๒ ข้อนี้คือ ศีล สมาธิ ปัญญา อันได้แก่ องค์มรรค ๘ นั่นเอง ซึ่งเป็เหตุ
๓. สจิตฺตปริโยทปนํ = การทำจิตให้ผ่องแผ้ว คือให้บริสุทธิ์
อันได้แก่ พระอรหันต์ ซึ่งเป็นผล ก็เป็นการเข้าสู่พระนิพพานนั่นเอง
โอวาทปาฏิโมกข์ที่ทรงแสดงนั้นจึงลึกซึ้งและกว้างขวางมาก
สำหรับผู้มีปัญญาดีเมื่อฟังแล้วจะเข้าใจทันที ส่วนนผู้ที่มีปัญญาน้อย
ก็ต้องฟังจาก อนุรุทธาจารย์ อรรกถาจารย์ ขยายความอีกจึงจะเข้าใจได้
| ไฟล์แนป: |
|
14097fcf5.jpg [ 76.05 KiB | เปิดดู 4182 ครั้ง ] |
