ข้อที่ควรเว้นในการเจริญกัมมัฏฐาน
๑. กมฺมารามตา ประกอบกิจอื่นเสีย
เช่น เขียนหนังสือ อ่านหนังสือ สวดมนต์ เป็นต้น
อันไม่ใช่กิจในการเจริญกัมมัฏฐาน
๒. ภสฺสรามตา
มัวแต่คุยกันเสีย ไม่ตั้งใจกำหนด
๓. นิทฺทารามตา
มัวแต่เห็นแก่นอน นอนมากทำความเพียรน้อย
โยคีบุคคลนอนแต่น้อยเพียงคืน ละ ๔ ชั่วโมง
ตั้งแต่ ๒ นาฬิกา ถึง ๖ นาฬิกาก็พอ กลางวันห้ามนอน
จงนึกถึงคำเก่าที่กล่าวไว้ว่า คชาพี ฤาษีผอม นั้นเป็นเครื่องเตือนใจ
๔. สงฺคาณิการามตา
พอใจคลุกคลีอยู่กับหมู่คณะ ไม่ชอบอยู่ตามลำพังโดยเฉพาะ
๕. อคุตฺตทฺวารตา
ไม่สำรวมทวารทั้ง ๖ ด้วยดี
๖. โภชเน อมตฺตตญฺญุตา
ไม่รู้จักประมาณในการบริโภค คือกินอิ่มเกินไป
คะเนว่าอีก ๕ คำจะอิ่ม ให้หยุด เป็นพอดี
๗. ยถาวิมุตฺตํ จิตฺตํ น ปจฺจเวกฺขติ
จิตจับอารมณ์ใด ไม่กำหนดอารมณ์นั้น
หรือจิตตกไปโดยอาการใด ไม่กำหนดรู้โดยอาการนั้น
ข้อที่ควรปฏิบัติในการเจริญกัมมัฏฐาน
นอกจากต้องปฏิบัติตามนัยที่ตรงกันข้ามกับข้อที่ควรเว้น
เช่น ประกอบแต่กิจที่เพ่งกัมมัฏฐานโดยไม่ประกอบกิจอื่น
ตั้งใจกำหนดโดยไม่คุยกับผู้อื่น เป็นต้น ทั้ง ๗ ข้อนั้นแล้ว
ยังมีข้อที่ควรปฏิบัติอยู่อีกมากมายหลายประการ
ที่สำคัญอันควรยกขึ้นมากล่าวในที่นี้นั้น ได้แก่
๑. ต้องมีขันติ
มีความอดทนพร้อมทั้ง ๓ ประการ คือ
ก. อดทนต่อความยากลำบาก
ข. อดทนต่อทุกขเวทนา
ค. อดทนต่อความเย้ายวนของกิเลส
๒. เพื่อให้ขันติธรรมนั้นสมบูรณ์ จะต้องตั้งใจอย่างแน่วแน่
ในการเจริญกัมมัฏฐานว่า แม้เนื้อจะเหือด เลือดจะแห้ง
คงเหลือแต่ หนัง เอ็น กระดูก ก็จะไม่ท้อถอยละเลิกไป
จนกว่าจะบรรลุถึงธรรมที่กำลังบำเพ็ญเพียรอยู่นี้
๓. เพื่อให้สมประสงค์ตามข้อ ๒ จะต้องกระทำอินทรียให้เสมอกัน คือ
สัทธากับปัญญา จะต้องเสมอกันคู่หนึ่ง
วิริยะกับสมาธิ อีกคู่หนึ่งนี้ก็จะต้องให้เสมอกันด้วย
ทั้งนี้เพราะ
- ถ้าสัทธากล้า ก็ทำให้เชื่ออย่างงมงาย ไม่คำนึงถึงเหตุผล
- สัทธาอ่อน ก็ทำให้ความเลื่อมใสน้อยเกินควร ชวนจะให้เลิกปฏิบัติ
- ปัญญากล้า ทำให้คิดออกนอกลู่นอกทาง
- ปัญญาอ่อน ทำให้ไม่เข้าถึงเหตุผลตามความเป็นจริง
- วิริยะกล้า ทำให้คิดพล่าน ฟุ้งซ่านไป
- วิริยะอ่อน ทำให้เกียจคร้าน
- สมาธิกล้า ทำให้ติดในความสุขนั้นเสีย
- สมาธิอ่อน ทำให้ไม่ถึงอุปจารภาวนา อัปปนาภาวนา
ส่วนสติไม่มีเกิน มีแต่ขาดอยู่ร่ำไป
กระทู้จากบอร์ดเก่าโพสโดยคุณ med_med
http://www.dhammajak.net/board/viewtopic.php?t=10293