ส ติ ปั ฏ ฐ า น เ ป็ น ชั ย ภู มิ
เ ป็ น ส น า ม ฝึ ก ต น
พระธรรมวิสุทธิมงคล (หลวงตาพระมหาบัว ญาณสัมปันโน)
วัดป่าบ้านตาด จ.อุดรธานี
พระบรมศาสดาเจ้า ทรงตั้งชัยภูมิไว้ในธรรมข้อไหน ?
เมื่อพิจารณาปัญหานี้ได้ความขึ้นว่า
พระองค์ทรงตั้งมหาสติปัฏฐานเป็นชัยภูมิ
อุปมาในทางโลก
การรบทัพชิงชัยมุ่งหมายชัยชนะจำเป็นต้องหาชัยภูมิ
ถ้าได้ชัยภูมิที่ดีแล้วสามารถป้องกันอาวุธของข้าศึกได้ดี ณ ที่นั้น
สามารถรวบรวมกำลังใหญ่เข้าฆ่าฟันข้าศึกให้ปราชัยพ่ายแพ้ไปได้
ที่เช่นนั้นท่านจึงเรียกว่า “ชัยภูมิ”
คือที่ที่ประกอบไปด้วยค่ายคูประตู และหอรบอันมั่นคงฉันใด
อุปมัยในทางธรรมก็ฉันนั้น
ที่เอามหาสติปัฏฐานเป็นชัยภูมิ
ก็โดยผู้ที่จะเข้าสู่สงครามรบข้าศึก คือ กิเลส
ต้องพิจารณากายานุปัสสนาสติปัฏฐานเป็นต้นก่อน
เพราะคนเราที่จะเกิดกามราคะเป็นต้นขึ้น
ก็เกิดที่กายและใจ
เหตุนั้นการพิจารณากายจึงเป็นของสำคัญ
ผู้ที่จะพ้นทุกข์ทั้งหมดล้วนแต่ต้องพิจารณากายนี้ทั้งสิ้น
จะรวบรวมกำลังใหญ่ได้ต้องรวบรวมด้วยการพิจารณากาย
แม้พระพุทธองค์เจ้าจะได้ตรัสรู้ทีแรกก็ทรงพิจารณาลม
ลมจะไม่ใช่กายอย่างไร ?
เพราะฉะนั้นมหาสติปัฏฐาน
มีกายานุปัสสนาเป็นต้น จึงชื่อว่า “ชัยภูมิ”
เมื่อเราได้ชัยภูมิดีแล้ว
กล่าวคือ ปฏิบัติตามหลักมหาสติปัฏฐานจนชำนาญแล้ว
ก็จงพิจารณาความเป็นจริง
ตามสภาพแห่งธาตุตั้งหลายด้วยอุบายแห่งวิปัสสนา
(ที่มา : ธรรมแห่งชัยชนะ : งานพระราชทานเพลิงถวายแก่สรีระสังขาร
พระธรรมวิสุทธิมงคล หลวงตาพระมหาบัว ญาณสัมปันโน วันเสาร์ที่ ๕ มีนาคม ๒๕๕๔
ณ เมรุวัดป่าบ้านตาด อ.เมือง จ.อุดรธานี)